Góp ý Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng XIV: Dựa vào Nhân dân để xây dựng Đảng văn minh

Đạo đức và văn minh của Đảng ta chính là sự thống nhất, hòa quyện, phản ánh trình độ phát triển cao, bản chất tốt đẹp của một Đảng chân chính cách mạng. Để thực hiện sứ mệnh cao cả "ngoài lợi ích của dân tộc, của Tổ quốc thì Đảng không có lợi ích gì khác" như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng khẳng định. Xây dựng Đảng về đạo đức phải hướng đến xây dựng một phong cách cầm quyền văn minh, mà trước hết đó là sự thượng tôn pháp luật, tôn trọng nhân dân, ứng xử có văn hóa trong lãnh đạo, điều hành và trong thực hành các mối quan hệ, nhất là quan hệ giữa Đảng với Dân.

Đảng là đạo đức, là văn minh, tức là phải hiểu dân, học dân, hỏi dân, thuận lòng dân; Đảng là văn minh là khi lời nói và việc làm phải được dân tin, dân phục và dân yêu. Lịch sử 95 năm qua của Đảng đã chứng minh: Việc gì đúng với nguyện vọng của nhân dân thì đều được nhân dân ủng hộ và hăng hái tham gia. Và như vậy mới thật sự là một phong trào quần chúng. Nhân dân là chủ thể lớn nhất, cao nhất và duy nhất mà Đảng phải tôn trọng và phục vụ nhiều nhất. Sự tôn trọng, phục vụ nhân dân là một sứ mệnh cao cả, nhiệm vụ vinh quang được thể hiện qua nhiều loại hình công việc, nhiệm vụ, vị trí việc làm của từng cán bộ, đảng viên trong hệ thống chính trị, những người được giác ngộ lý tưởng, sẵn sàng hy sinh, cống hiến trí tuệ, sức lực cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc.

Thực tiễn cho thấy, khi Đảng giữ được đạo đức và thực hành văn minh trong cầm quyền, đất nước phát triển ổn định, lòng dân yên, niềm tin được củng cố. Ngược lại, khi đạo đức suy giảm, khi ứng xử quyền lực trở nên thiếu văn minh, biểu hiện ở quan liêu, tham nhũng, đặc quyền, đặc lợi, thì niềm tin của nhân dân bị tổn thương và đó chính là nguy cơ lớn nhất đối với sự tồn vong của Đảng, của chế độ.

Một trong những biểu hiện có giá trị nhất của một Đảng đạo đức, văn minh là thực hành dân chủ, làm cho người dân có năng lực làm chủ, biết thụ hưởng và dùng quyền làm chủ, dám nói, dám làm, dám góp ý phê bình và dám, muốn được tham gia xây dựng Đảng.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đã từng nhắc "việc gì cũng phải học hỏi và bàn bạc với dân chúng, giải thích cho dân chúng. Tin vào dân chúng. Đưa mọi vấn đề cho dân chúng thảo luận và tìm cách giải quyết. Chúng ta có khuyết điểm, thì thật thà thừa nhận trước mặt dân chúng. Nghị quyết gì mà dân chúng cho là không hợp thì để họ đề nghị sửa chữa. Dựa vào ý kiến của dân chúng mà sửa chữa cán bộ và tổ chức của ta"[1]. Tuyệt đối không làm việc theo cách đóng cửa lại mà đặt kế hoạch, viết chương trình rồi đưa ra cột vào cổ dân chúng, bắt dân chúng theo. Bởi vì, "làm theo cách quan liêu đó, thì dân oán. Dân oán, dù tạm thời may có chút thành công, nhưng về mặt chính trị, là thất bại"[2].

Thấm nhuần quan điểm đó và tiếp nối một cách nhất quán truyền thống dân chủ, tôn trọng nhân dân của Đảng ta, việc công khai lấy ý kiến nhân dân vào dự thảo các văn kiện Đại hội XIV lần này có thời lượng, thời gian, điều kiện tổ chức lấy ý kiến được sớm hơn, rộng rãi hơn. Đây chính là cơ hội tốt nhất để Nhân dân được trực tiếp tham gia và tham gia một cách thực chất vào việc góp ý kiến xây dựng các đường lối, chủ trương quan trọng của Đảng về những vấn đề quốc kế dân sinh liên quan đến sự phát triển của đất nước và cuộc sống, hạnh phúc của chính mình.

Văn minh của Đảng chính là sự kết tinh của đạo đức và trí tuệ, thể hiện ở đường lối chính trị, hành động chính trị của Đảng và được thực hiện qua từng đảng viên, nhất là đối với việc thực hành dân chủ. Muốn Đảng là văn minh, là trí tuệ thì đội ngũ cán bộ, đảng viên của Đảng phải là những người đạo đức, trí tuệ và văn minh nhất. Nếu Đảng là hiện thân của đạo đức, trí tuệ, văn minh dân tộc thì mỗi đảng viên chính là hiện thân của đạo đức, trí tuệ, văn minh của Đảng.

Thấm nhuần quan điểm đó, thời gian qua, công tác xây dựng Đảng về đạo đức đã đạt nhiều kết quả quan trọng: Đạo đức được nâng lên thành một trụ cột độc lập, ngang hàng với chính trị, tư tưởng và tổ chức. Đây là bước tiến lý luận có ý nghĩa đặc biệt, thể hiện nhận thức mới của Đảng về sức mạnh nội sinh của đạo đức trong cầm quyền. Đó cũng chính là biểu hiện sinh động của văn minh: Lấy chuẩn mực đạo đức làm nền cho quyền lực, lấy kỷ cương làm thước đo văn hóa tổ chức, lấy sự liêm chính và minh bạch làm tiêu chí cho mọi hoạt động lãnh đạo và chỉ đạo.

Tiếp tục phát huy kết quả đạt được trong nhiệm kỳ trước, Dự thảo Báo cáo Chính trị lần này đã xác định đồng bộ các nhiệm vụ mang tính giải pháp hết sức cụ thể: "Thực hiện nghiêm chuẩn mực đạo đức cách mạng, đạo đức công vụ, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; đề cao trách nhiệm nêu gương, ý thức tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý và người đứng đầu các cấp. Cán bộ, đảng viên giữ chức vụ càng cao càng phải gương mẫu, nêu gương. Giáo dục, nâng cao ý thức chấp hành quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước, trách nhiệm phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân, coi trọng danh dự của cán bộ, đảng viên"[3]. Như vậy cũng có nghĩa là sự vận động để đạt tới văn minh được xác định phải bắt đầu từ sự vận động của mỗi đảng viên, của mỗi tổ chức đảng và toàn Đảng; ý thức tôn trọng nhân dân có thể coi là điểm mấu chốt, là nền tảng của sự văn minh đó.

Đảng ta chỉ có thể "là đạo đức, là văn minh" khi mỗi cán bộ, đảng viên, từng tổ chức Đảng thực sự tôn trọng và có trách nhiệm với nhân dân; thực sự biết lắng nghe, biết dựa vào nhân dân, phát huy được vai trò của nhân dân và nhận thức sâu sắc rằng xây dựng Đảng thật sự "là đạo đức, là văn minh" không chỉ là nhiệm vụ chính trị của riêng Đảng mà là khát vọng chung của toàn dân tộc về một nền chính trị nhân văn, văn hóa và hiện đại. Đó chính là bảo đảm cho Đảng ta xứng đáng với niềm tin của nhân dân, là lực lượng tiên phong của dân tộc Việt Nam.

[1] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t.5, tr 337 - 338

[2] Sdd, tr. 333

[3] Dự thảo Báo cáo chính trị ngày 14/10/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Khóa XIII tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV, tr 43