Hành trình "chuyển mình" ngoạn mục của xã biên giới

Phát huy thế mạnh về nông nghiệp

Nhiều năm trước, nông nghiệp tại Hạnh Lâm còn manh mún, nhỏ lẻ, thu nhập của người dân thấp. Nhận thấy tiềm năng từ đất đai, nhiều hộ dân đã mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tập trung vào những mô hình kinh tế có giá trị cao.

Điển hình là anh Nguyễn Bảo Trình (SN 1989) ở xóm 1. Sau nhiều năm bươn chải khắp nơi, anh quyết định trở về quê hương và đầu tư bài bản vào cây chè. Trên diện tích hơn 20ha, vườn chè của gia đình anh đã cho thu hoạch ổn định. Mỗi năm, anh thu hoạch khoảng 6 đợt, mỗi đợt 80-90 tấn chè búp, mang lại nguồn thu nhập từ 700-800 triệu đồng sau khi trừ chi phí.

Cách gia đình anh Trình không xa là trang trại cam, bưởi Ngọc Hường, ở xóm Sướn, đây là trang trại cam nổi tiếng nhất Hạnh Lâm. Hiện trang trại Ngọc Hường có 2.500 cây cam và 500 gốc bưởi, nhờ trồng và chăm sóc hữu cơ nên chất lượng vượt trội. Cam không chỉ ngon, ngọt mà còn sạch. Bình quân mỗi năm trang trại đã cung ứng ra thị trường khoảng 60 tấn cam, bưởi các loại, riêng dịp Tết Nguyên đán sẽ có khoảng 18 - 20 tấn cam xã đoài, 5 tấn cam bù, 10 nghìn quả bưởi Diễn được cung cấp ra thị trường.

Nhờ trồng và chăm sóc theo hướng hữu cơ nên các sản phẩm của của trang trại Ngọc Hường đã được nhiều thị trường khó tính biết đến như Vinh, Hà Nội, Sài Gòn, Đã Nẵng,… mua với giá rất cao, 1 kg từ 60 ngàn đồng. Mỗi năm trừ các khoản chi phí gia đình chị còn lãi ròng 1 tỷ đồng. Hiện nay, gia đình chị đang trồng thử nghiệm cây chanh leo.

Cạnh trang trại Ngọc Hường là mô hình trồng cây dổi của gia định anh Phạm Bá Nga, ở xóm Tổng đội với tổng diện tích 5ha. Đây là loại cây mang lại lợi ích kép cho người trồng khi vừa thu gỗ, vừa thu hạt. Cả gỗ và hạt dổi đều mang lại giá trị kinh tế cao. Cây dổi rất dễ trồng lại tốn ít công chăm sóc.

Qua quá trình trồng cho thấy cây dổi sinh trưởng và phát triển rất tốt, hiện đã cho quả bói. Để có được kết quả như ngày hôm nay, anh Phạm Bá Nga đã phải ra các tỉnh phía Bắc để tìm hiểu về giống, kỹ thuật và kinh nghiệm trồng. Từ đó, mới về áp dụng vào thực tế của gia đình.

Ở Hạnh Lâm, cây chè, cây keo, cây cam từ lâu đã trở thành cây chủ lực mang lại nguồn thu nhập lớn. Diện tích chè trên địa bàn xã lên đến hơn 300ha. Nhiều xóm, gần 100% các hộ dân đều trồng chè và keo, cho thu nhập ổn định. Không ít hộ dân cho thu nhập hàng trăm triệu, thậm chí tiền tỉ mỗi năm. Ngoài ra, người dân cũng thử nghiệm cây trồng mới như gia đình anh Nga và bước đầu cho kết quả rất tốt và hi vọng mở thêm một hướng phát triển mới của địa phương.

Mở hướng đi chủ lực trong tương lai

Nhằm nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người dân cũng như để xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế của địa phương phù hợp, mới đây đoàn công tác của đảng uỷ, HĐND, UBND, UBMTTQ xã Hạnh Lâm do ông Nguyễn Thái An - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã làm trưởng đoàn đã trực tiếp đến thăm và kiểm tra các mô hình kinh tế trên địa bàn xã.

Đoàn đã đi kiểm tra mô hình trồng cam hữu cơ của trang trại Ngọc Hường, mô hình trồng dổi của anh Nga. Sau khi tham quan các mô hình phát triển kinh tế tại xóm Tổng Đội, lãnh đạo xã Hạnh Lâm khẳng định: Đây là những mô hình kinh tế có triển vọng lớn, cho thu nhập cao. Các hộ dân đã biết tận dụng tiềm năng, lợi thế của gia đình, nắm bắt được xu hướng phát triển của thị trường để đầu tư phát triển kinh tế bền vững.

Chia sẻ các khó khăn mà các trang trại đang gặp phải, lãnh đạo xã hứa sẽ tiếp tục quan tâm, giúp đỡ và đồng hành với các hộ dân trong quá trình phát triển kinh tế hộ gia đình. Mong các gia đình đẩy mạnh việc áp dụng KHKT, đầu tư vốn để nâng cao chất lượng và mẫu mã sản phẩm nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường.

Đặc biệt là xây dựng được nhiều sản phẩm nông nghiệp hữu cơ để góp phần nâng cao giá trị sản phẩm, thu nhập cho gia đình và thúc đẩy KTXH địa phương phát triển bền vững. Xã Hạnh Lâm cũng xác định phát triển kinh tế vườn đồi, trang trại, gia trại là hướng đi chủ lực của địa phương trong thời gian tới. Trong đó chú trọng vào việc phát triển nông nghiệp hàng hoá, công nghệ cao.

Là xã biên giới, địa hình rộng, dân cư phân bố rải rác nhưng trong những nhờ sự đầu tư hiệu quả vào các hệ thống cơ sở vật chất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội nên thu nhập bình quân đầu người hàng năm ở xã Hạnh Lâm luôn duy trì đà tăng trưởng ổn định, năm sau cao hơn năm trước; năm 2020 đạt 34 triệu đồng/người/năm thì đến năm 2024 đã đạt 59,755 triệu đồng/người/năm, đạt 96,4% so với kế hoạch.

Nhiều chương trình, chủ trương, chính sách hỗ trợ người dân xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế được địa phương thực hiện quyết liệt, đời sống người dân không ngừng được cải thiện, tỷ lệ hộ nghèo, hô cận nghèo năm sau thấp hơn năm trước. Tỷ lệ hộ nghèo năm 2020 là 3,51%, đến năm 2024 tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 2,7%. Năm 2024, tỷ lệ lao động qua đào tạo là 2.655 người đạt tỷ lệ 80,6 %. Tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ đạt tỷ lệ 31,4%.

Hạnh Lâm cũng là địa phương thực hiện tốt chủ trương xóa nhà tranh tre dột nát, tạm bợ cho các hộ nghèo, gia đình chính sách có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn; kết hợp làm tốt công tác tuyên truyền vận động nhân dân tiến hành xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp nhà ở bằng nguồn vốn tự có của các gia đình nên trên địa bàn xã đến thời điểm hiện nay không có nhà tạm bợ dột nát. Tỷ lệ hộ có nhà ở kiên cố hoặc bán kiên cố trên địa bàn xã Hạnh Lâm đạt 97,4%...

Tuy nhiên, theo PCT UBND xã Hạnh Lâm Đặng Hữu Hạnh: Xã Hạnh Lâm hiện nay được sáp nhập từ 2 xã Hạnh Lâm và Thanh Đức (huyện Thanh Chương cũ). Năm 2023, xã Thanh Đức đã được công nhận đạt chuẩn NTM và tháng 3/2025 xã Hạnh Lâm đạt chuẩn NTM nâng cao. Sau sáp nhập, với diện tích tự nhiên rộng tới 278 km², chúng tôi xác định cần phải rà soát lại toàn bộ các tiêu chí. Mục tiêu chúng tôi hướng tới là đưa xã Hạnh Lâm sau sáp nhập sớm đạt chuẩn NTM nâng cao.

Lãnh đạo xã Hạnh Lâm kiến nghị UBND tỉnh quan tâm hỗ trợ nguồn kinh phí sớm để xã có thể triển khai xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu. Trước mắt là đầu tư xây dựng trụ sở làm việc của xã sau sáp nhập, đáp ứng yêu cầu làm việc của cán bộ, công chức và phục vụ nhân dân. Qua đó, tạo điều kiện cần thiết để địa phương ổn định tổ chức, nâng cao hiệu quả điều hành, thúc đẩy chương trình xây dựng NTM đạt hiệu quả bền vững.