Hành trình truyền cảm hứng của cô giáo quyết tâm khởi nghiệp xanh
Chị Nguyễn Trang Phương
Trong một ngõ nhỏ trên đường Xuân La, Hà Nội, xưởng hoa khô Xavia của chị Nguyễn Trang Phương không chỉ tạo ra những sản phẩm thủ công tinh tế từ nguyên liệu thiên nhiên, tái chế mà còn mở ra cơ hội cho phụ nữ và trẻ em yếu thế tìm lại sự tự tin và giá trị trong cuộc sống. Từ những lá cỏ tưởng như bỏ đi, vỏ ngô hay hoa héo, chị Phương đã xây dựng nên một mô hình khởi nghiệp xanh vừa sáng tạo, vừa mang tính nhân văn sâu sắc.
Khởi nghiệp từ những trải nghiệm thực tế
"Trước khi khởi nghiệp, tôi từng là giáo viên tiểu học. Những giờ trải nghiệm với học sinh như tách cánh hoa, nhuộm màu… đã thôi thúc tôi nhen nhóm ý tưởng: biến những phế phụ phẩm thiên nhiên thành sản phẩm nghệ thuật, vừa thân thiện môi trường, vừa giáo dục trẻ nhỏ", chị Phương chia sẻ về ý tưởng khởi nghiệp của mình.
Năm 2018, ý tưởng ấy chính thức trở thành hiện thực với xưởng hoa khô Xavia. Chị giải thích về tên gọi thương hiệu: "Xavia là viết tắt của "Xanh Việt Nam". Tôi mong muốn sản xuất các sản phẩm từ thiên nhiên, vừa bảo vệ môi trường, vừa lan tỏa thông điệp sống xanh đến cộng đồng".
Chị Phương kể, trước khi hình thành xưởng, chị đã thử nghiệm nhiều phương pháp xử lý nguyên liệu thiên nhiên như lá khô, cỏ, vỏ ngô. "Tôi từng dành cả năm trời thử nghiệm từng loại lá, từng loại cỏ, từ cách phơi khô, nhuộm màu cho đến xử lý mốc, diệp lục… Chỉ khi nào an toàn và đẹp mắt, tôi mới sử dụng để sản xuất sản phẩm", chị kể.

Chị Phương (áo xanh) đang hướng dẫn người lao động
Đồng thời, chính từ những trải nghiệm này, chị cũng hình thành ý tưởng mở rộng giáo dục STEAM (phương thức giáo dục nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức khoa học gắn liền với những ứng dụng của chúng trong thực tiễn) cho trẻ em. Các buổi trải nghiệm ban đầu giúp trẻ nhận thức về giá trị thiên nhiên, rèn luyện khéo léo và sáng tạo. Đây cũng chính là tiền đề để Xavia sau này phát triển các workshop, lớp học trải nghiệm cho học sinh.
Xavia sử dụng nguyên liệu phong phú: lá khô, cỏ, vỏ bắp ngô, vỏ quả… tưởng chừng bỏ đi, nhưng dưới bàn tay khéo léo và tâm huyết của đội ngũ, chúng trở thành hoa khô, tranh 3D, vật trang trí tinh tế. Chị Phương chia sẻ: "Những chiếc vỏ ngô trước đây xử lý mốc rất khó. Tôi đã phải nghiên cứu hơn 8 năm để tìm ra phương pháp loại bỏ nấm mốc mà vẫn giữ được màu sắc tự nhiên. Giờ thì chúng tôi có thể nhuộm màu đẹp, bền, an toàn cho người sử dụng".
Không chỉ đảm bảo tính thẩm mỹ, các sản phẩm còn được tạo ra với quy trình thân thiện môi trường: hạn chế hóa chất, tận dụng các dung dịch tự nhiên như nước vo gạo, nước vôi, baking soda. "Chúng tôi muốn mọi sản phẩm đều "xanh" từ chất liệu lẫn quy trình sản xuất", chị nhấn mạnh.
Đặc biệt, chị Phương chú trọng đến tính giáo dục của sản phẩm. "Tôi muốn biến những nguyên liệu tưởng chừng bỏ đi thành bài học, thành trải nghiệm sáng tạo. Khi trẻ em làm ra sản phẩm của chính mình, các em tự tin hơn, yêu thiên nhiên hơn. Đó là niềm hạnh phúc lớn nhất của tôi", chị nói. Nhờ đó, Xavia đã phát triển các lớp học và workshop STEAM cho học sinh, khuyến khích trẻ sáng tạo, học cách làm hoa khô, chế tác vật dụng thủ công, vừa giúp trẻ nhận thức về môi trường, vừa rèn luyện tư duy sáng tạo và kỹ năng mềm.
Muốn khởi nghiệp xanh, phải vì cộng đồng
Điều đặc biệt khiến Xavia nổi bật không chỉ là sản phẩm, mà còn là sứ mệnh xã hội. Xưởng tạo việc làm cho phụ nữ yếu thế, người khuyết tật, trẻ em khó khăn. Chị Phương chia sẻ: "Những người lao động tại Xavia có nhiều thiệt thòi về thể chất và tinh thần. Tôi luôn coi họ như người thân, động viên, hỗ trợ và đồng hành từng bước. Khi họ hạnh phúc và tự tin, sản phẩm cũng tốt hơn. Điều quan trọng là họ cảm thấy sống có ích".

Thúy Phương - một bạn khuyết tật làm việc tại xưởng tâm sự: "Tôi thấy thoải mái khi được mọi người hỗ trợ, được lao động và đóng góp sức lực cho xã hội. Dù lương không cao nhưng đủ trang trải và tôi tự tin hơn rất nhiều so với trước đây". Để nâng cao năng lực cho người lao động, Xavia tổ chức lớp đào tạo nghề, giúp học viên học thêm kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, kiên nhẫn và trách nhiệm - tất cả nhằm nâng cao khả năng tự lập và hòa nhập xã hội. Chị Phương nhấn mạnh: "Xavia muốn trở thành mái nhà chung, nơi mọi người tìm thấy niềm vui, giá trị và cơ hội sống có ích. Khi mỗi cá nhân có cơ hội phát triển, toàn bộ sản phẩm của chúng tôi cũng sẽ tốt hơn".
Thông điệp "sống xanh" luôn là kim chỉ nam cho Xavia: Biến rác thải thành sản phẩm giá trị, bảo vệ môi trường, tạo cơ hội cho người yếu thế. Chị Phương cho biết, kế hoạch tương lai là mở rộng thêm các lớp workshop STEAM cho trẻ em, phát triển thêm xưởng xanh, nhân rộng mô hình tạo việc làm cho người khuyết tật và phụ nữ khó khăn. "Tôi muốn Xavia không chỉ là doanh nghiệp, mà còn là một ngôi nhà chung, nơi mọi người tìm thấy niềm vui, giá trị, và cơ hội sống có ích", chị nhấn mạnh.

Xưởng hoa khô Xavia
Xavia là minh chứng sinh động cho sức mạnh của đam mê, sáng tạo và trách nhiệm xã hội. Chị Phương không chỉ "hồi sinh" những phế phẩm nông nghiệp thành hoa khô, vật dụng thủ công mà còn biến chúng thành công cụ giáo dục, cơ hội việc làm và niềm tự tin cho người yếu thế. Mỗi sản phẩm Xavia là một thông điệp: thiên nhiên có thể sống lại, rác thải có thể trở thành giá trị, và mỗi con người đều xứng đáng có một cơ hội.
Khởi nghiệp xanh mà Xavia đại diện không chỉ vì lợi nhuận, mà còn vì cộng đồng và môi trường. Sự thành công của Xavia là bài học mà nhiều doanh nhân trẻ có thể học hỏi: khi ý tưởng nhỏ được nuôi dưỡng bằng đam mê, kiên trì và trách nhiệm, nó có thể trở thành thương hiệu lớn, lan tỏa giá trị xã hội sâu rộng.
Từ một xưởng nhỏ, Xavia đã phát triển lên 14 cơ sở sản xuất và phòng trưng bày trên khắp Việt Nam. Sản phẩm của xưởng không chỉ được thị trường trong nước đón nhận mà còn nhận đơn đặt hàng từ Mỹ, Nhật, Pháp… "Khó khăn lớn nhất là xử lý nguyên liệu tự nhiên. Nhưng khi tìm ra cách, tôi nhận ra rằng từ phế phẩm nông nghiệp cũng có thể tạo ra giá trị lớn," chị Phương chia sẻ.
Đặc biệt, xưởng còn là nơi các bạn trẻ và người yêu hoa khô có thể học hỏi, thực hành, trải nghiệm, từ đó tạo ra cộng đồng những người yêu thiên nhiên và sản phẩm thủ công bền vững. Chị Phương cho biết, họ muốn truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ về tinh thần khởi nghiệp xanh, sáng tạo và trách nhiệm với môi trường.