Hậu quả khi phụ nữ làm đẹp chỉ để khoe trên mạng xã hội

"Sống ảo" dễ thay đổi hệ giá trị cá nhân

+ Với tư cách là một chuyên gia về tâm lý xã hội, chị nhìn nhận thế nào về hiện tượng ngày càng nhiều phụ nữ dành thời gian chăm chút hình ảnh trên mạng xã hội và mong chờ lời khen từ người lạ, thay vì làm đẹp cho chính bản thân hay để giữ gìn tình cảm vợ chồng?

Đây là một sự dịch chuyển giá trị. Làm đẹp vốn là nhu cầu chính đáng của phụ nữ nhưng khi mục tiêu không còn hướng tới sự hài lòng cá nhân hay sự gắn kết với người bạn đời, mà chuyển sang tìm kiếm sự công nhận từ cộng đồng ảo, thì hành vi ấy trở nên xa rời thực tế.

Không ít phụ nữ coi mạng xã hội như "sân khấu" để trình diễn một phiên bản lý tưởng hóa của mình, với những bức ảnh được chỉnh sửa kỹ lưỡng, video dàn dựng công phu. Điều này dẫn tới việc họ tự vật thể hóa bản thân, nhìn cơ thể và hình ảnh của mình như một sản phẩm tiêu thụ. Khi lời khen từ người xa lạ được ưu tiên hơn sự quan tâm của chồng, hôn nhân dần mất đi tính tương hỗ, trở thành mối quan hệ thiếu cân bằng.

+ Theo chị, khi một phụ nữ đã có gia đình quá chú trọng "sống ảo", đầu tư quá nhiều cho hình ảnh trên mạng, điều đó có thể làm thay đổi tâm lý và góc nhìn của họ về hôn nhân theo hướng tiêu cực không?

Câu trả lời là có. Việc lạm dụng mạng xã hội để xây dựng hình ảnh tạo ra áp lực tâm lý nhất định. Những người như vậy dễ rơi vào vòng xoáy so sánh với những hình mẫu "hoàn hảo" khác và từ đó bất mãn với chính cuộc hôn nhân của mình, bởi thực tế gia đình không bao giờ lung linh như những bức ảnh trên mạng xã hội.

Không chỉ vậy, sự phụ thuộc vào lượt "like" và "comment" khiến họ bị chi phối bởi phản hồi ảo, còn sự quan tâm từ chồng lại trở nên mờ nhạt. Lâu dần, họ có thể nhìn hôn nhân như một rào cản đối với việc "tỏa sáng cá nhân", thay vì coi đó là nền tảng nuôi dưỡng tình cảm.

+ Ở chiều ngược lại, chị có thể cho biết phản ứng thường gặp của người chồng khi thấy vợ quá bận tâm đến mạng xã hội là gì? Những xung đột nào dễ phát sinh trong đời sống hôn nhân?

Thông thường, người chồng trải qua nhiều cung bậc tâm lý khác nhau. Ban đầu là cảm giác bị bỏ rơi khi vợ dành phần lớn thời gian cho chiếc điện thoại và những bức ảnh selfie thay vì cho gia đình. Sau đó, họ dễ sinh ra bất an và ghen tuông, lo ngại sự chú ý của vợ đang hướng ra bên ngoài. Cùng lúc, lòng tự ái cũng bị tổn thương khi nhận thấy mình không còn là người được vợ tìm kiếm sự công nhận.

Chính những cảm xúc ấy có thể bùng phát thành xung đột: tranh cãi về thời gian dùng mạng xã hội, bất đồng trong việc chia sẻ hình ảnh riêng tư, hay sự mất tin tưởng lẫn nhau. Nếu không được xử lý, những mâu thuẫn tích tụ này dễ dẫn đến khủng hoảng niềm tin, thậm chí là đổ vỡ hôn nhân.

Thú vui cá nhân có thể gây nhiều hệ lụy

+ Là một người nghiên cứu và tư vấn, chị nhận thấy vấn đề này trong thực tế đã trở nên một hiện tượng xã hội đáng phải lưu tâm chưa?

Tôi nghĩ đây thực sự là một vấn đề xã hội đáng phải lưu tâm. Mặc dù tại Việt Nam chưa có nhiều nghiên cứu về vấn đề này nhưng tôi nghĩ mọi người đều quan sát thấy hiện tượng trong cuộc sống xung quanh mình. Báo chí cũng đưa tin nhiều vụ ly hôn vì người vợ mải mê livestream bán hàng, chăm chút hình ảnh, bỏ bê chồng con. Có cặp ở TP.HCM chia tay chỉ vì người vợ thường xuyên đăng ảnh gợi cảm cùng những dòng trạng thái mập mờ, khiến người chồng cho rằng đó là sự xúc phạm đến hôn nhân.

+ Ngoài tác động trực tiếp đến vợ chồng, theo chị thì việc "sống ảo" của người phụ nữ còn ảnh hưởng thế nào tới con cái và bầu không khí gia đình?

Đây mới là hệ quả lâu dài và nguy hiểm nhất. Trẻ em có thể cảm thấy bị bỏ rơi khi mẹ dành nhiều thời gian trang điểm, chụp và chỉnh sửa ảnh thay vì trò chuyện, chăm sóc. Không ít em còn bị biến thành "đạo cụ" trong những bức ảnh gia đình đăng mạng.

Lớn lên trong môi trường ấy, trẻ dễ tiếp nhận giá trị lệch lạc rằng ngoại hình và sự công nhận từ người khác quan trọng hơn tình cảm thật. Điều này tạo ra nguy cơ hình thành thế hệ tiếp theo cũng lệ thuộc vào sự phô diễn bản thân trên mạng. Không khí gia đình vốn cần ấm áp thì lại biến thành căng thẳng, đầy tranh cãi. Trẻ sống trong môi trường ấy có nguy cơ cao gặp các vấn đề tâm lý như lo âu, thiếu an toàn tình cảm.

+ Theo chị, đâu là những dấu hiệu cảnh báo cho thấy người phụ nữ đang đi quá xa trong việc đầu tư hình ảnh trên mạng xã hội, có thể gây tổn hại đến quan hệ hôn nhân, gia đình?

Một trong những tín hiệu dễ nhận ra là khi phần lớn thời gian của họ chỉ xoay quanh chụp ảnh, trang điểm, chỉnh sửa và đăng tải, thay vì dành cho gia đình. Tâm trạng vui buồn thay đổi thất thường theo số lượt "like" và bình luận. Họ cũng thường xuyên so sánh bản thân với người khác, bỏ lỡ các hoạt động quan trọng cùng chồng con, hoặc tự ý chia sẻ hình ảnh riêng tư mà không bàn bạc với bạn đời. Khi những dấu hiệu này kéo dài, sự mất cân bằng giữa đời sống thực và ảo sẽ bào mòn nền tảng hôn nhân, khiến người chồng cảm thấy bị tổn thương và xa cách.

+ Cuối cùng, chị có lời khuyên nào giúp phụ nữ vẫn yêu bản thân, làm đẹp, nhưng không lệ thuộc vào mạng xã hội? Nếu muốn chuyển từ "làm đẹp để khoe" sang "làm đẹp để hạnh phúc thật sự", họ nên bắt đầu từ đâu?

Điều quan trọng nhất là tái định nghĩa mục tiêu làm đẹp. Làm đẹp không phải để vừa lòng đám đông, mà để tăng sự tự tin, giữ gìn sức khỏe và nuôi dưỡng hạnh phúc gia đình. Muốn vậy, người phụ nữ có thể bắt đầu bằng việc giới hạn thời gian sử dụng mạng xã hội, dành nhiều thời gian hơn cho chồng con và các trải nghiệm thực tế. Họ nên đầu tư vào những giá trị lâu dài như học hỏi kỹ năng, chăm sóc sức khỏe, phát triển trí tuệ - những điều không thể đo lường bằng lượt "like".

Bên cạnh đó, theo tôi thực hành chánh niệm và lòng biết ơn cũng là cách hữu hiệu để trân trọng hiện tại, thay vì chạy theo sự công nhận ảo. Khi chuyển trọng tâm từ hình ảnh sang trải nghiệm, phụ nữ sẽ tìm thấy sự cân bằng: vẫn đẹp, vẫn yêu bản thân, nhưng hạnh phúc thật sự đến từ sự gắn kết gia đình và sự an yên nội tâm.

+ Xin cảm ơn những chia sẻ của chị!