Hiểm họa từ thói quen sử dụng thuốc lá điện tử trong học đường

Ngày 10/8/2025, Bệnh viện Đa khoa Hòa Bình, Phú Thọ, cho biết, một nữ sinh lớp 10 nhập viện với tình trạng tê yếu nửa người, kích thích, khó nói. Sau khi thăm khám, các Bác sĩ đã phát hiện bệnh nhân này bị tổn thương não do nhiễm độc từ thuốc lá điện tử, dù không hút.

Theo tìm hiểu được biết, nữ sinh này học tại trường dân tộc nội trú từ cấp THCS, sống cách nhà khoảng 20km và chỉ về nhà vào các ngày cuối tuần. Mặc dù khẳng định không sử dụng bất kỳ chất kích thích nào, nữ sinh kể gần một nửa trong số 12 bạn cùng phòng ký túc xá thường xuyên dùng thuốc lá điện tử, cùng với một số khách đến chơi.

Sau khi chụp cộng hưởng từ và khai thác tiền sử, các bác sĩ kết luận thiếu nữ bị tổn thương não do nhiễm độc hóa chất từ thuốc lá điện tử. Mặc dù được điều trị bằng thuốc an thần, quá trình phục hồi của bệnh nhân sẽ kéo dài và khó có thể hồi phục hoàn toàn.

Trước đó, đã từng có 3 học sinh lớp 12 của Trường THPT Nguyễn Huệ (TP Huế) trong giờ học xuất hiện nhiều biểu hiện bất thường về sức khỏe như mệt mỏi, khó thở, mặt tái đi.

Sau đó, cả 3 học sinh được đưa đến phòng y tế nhà trường để kiểm tra. Thấy biểu hiện sức khỏe của cả 3 có dấu hiệu bất thường, nhà trường đã cử cán bộ, giáo viên đưa các học sinh này đến bệnh viện.

Mới đây, Bệnh viện Tâm thần Nghệ An thông tin cho biết số lượng bệnh nhân là học sinh từ 15 - 17 tuổi có các triệu chứng hoang tưởng, ảo giác, loạn thần nhập viện điều trị khá nhiều. Nhưng để phân loại bệnh nhân nào bị hoang tưởng, ảo giác, loạn thần do sử dụng chất gây nghiện, hoặc sử dụng thuốc lá điện tử (vape) là không dễ dàng.

Trường hợp của nam sinh Đ.M.T. (học sinh THPT tại xã Diễn Châu, Nghệ An) là một cảnh báo rõ ràng về tác hại của thuốc lá điện tử đối với sức khỏe tâm thần. Em T. được người nhà đưa đến khám trong tình trạng có nhiều hành vi bất thường, mệt mỏi, đờ đẫn, không kiểm soát được cảm xúc. Gia đình cho biết, T. có dấu hiệu thay đổi tâm lý, hay tự nhốt mình trong phòng, nói năng lộn xộn, phản ứng chậm và thường nhìn thấy những điều mà người khác không nhìn thấy, luôn cho rằng có người đang làm hại mình.

Hiện nay, rất nhiều học sinh từ 14 - 17 tuổi sử dụng thuốc lá điện tử pha trộn chất gây nghiện như cần sa, cỏ Mỹ. Có trường hợp chỉ dùng 9 đến 10 hơi mỗi ngày, nhưng cũng có học sinh hút đến một tẩu/ngày và nhập viện trong tình trạng ngộ độc cấp, ý thức lơ mơ, mạch nhanh, tụt huyết áp, vã mồ hôi như tắm. Bệnh nhân phải được bù nước, điện giải và cấp cứu ngay lập tức.

ThS.BS Nguyễn Đức Tài, Phó trưởng Khoa Nhi Lão niên, Bệnh viện Tâm thần Nghệ An, cho biết, thuốc lá điện tử có thiết kế bắt mắt, mùi hương dễ chịu nhưng lại chứa hàng loạt chất nguy hiểm như nicotine, glycerin, formaldehyde, acetaldehyde, thậm chí cả ma túy tổng hợp.

Nicotine là chất gây nghiện mạnh, tạo sự phụ thuộc tâm thần. Glycerin có thể gây viêm phổi, còn các hợp chất như formaldehyde, acetaldehyde là chất gây ung thư.

"Não bộ phát triển mạnh nhất trong giai đoạn 13 - 25 tuổi. Nếu sử dụng thuốc lá điện tử chứa tinh dầu (nhất là loại trộn cần sa) trong giai đoạn này, nguy cơ tổn thương não là không hồi phục".

Nhiều học sinh bậc trung học cơ sở nhưng có thâm niên hút vape nhiều năm, thậm chí thừa nhận từng sử dụng cần sa. Các em thường bị dụ dỗ rằng cần sa y tế là hợp pháp, nhưng thực tế loại các em dùng thường là hàng trôi nổi, không được kiểm soát, có thể gây ảo giác, hoang tưởng, loạn thần chỉ sau thời gian sử dụng.

Thực tế cho thấy, nhiều học sinh THPT, sinh viên đại học phải nhập viện vì loạn thần do sử dụng thuốc lá điện tử chứa tinh dầu, cần sa pha trộn.

"Tuổi trẻ thường sợ hậu quả ngắn hạn như răng vàng, hôi miệng vốn là điểm yếu của thuốc lá truyền thống. Còn thuốc lá điện tử thì thơm, đẹp, dễ dùng và... nguy hiểm hơn nhiều lần, vì khó phát hiện, dễ lạm dụng và tàn phá não âm thầm", BS Tài phân tích.

Trước những mối nguy tiềm ẩn của thuốc lá điện tử, các bác sĩ đã đưa ra khuyến cáo với các bậc phụ huynh, nếu thấy con thường xuyên trong tình trạng lơ mơ, chậm chạp, mất tập trung, nói lảm nhảm... cần liên hệ với bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý để được thăm khám và điều trị sớm. Mặt khác, gia đình và nhà trường cần tăng cường truyền thông, giáo dục cho trẻ vị thành niên để các em hiểu rõ những tác hại nghiêm trọng của thuốc lá điện tử, tránh ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cùng các bệnh lý nguy hiểm có nguy cơ mắc phải.