“Hoa cúc xanh” làm sống lại một thời thi ca, kịch nghệ

Đêm thơ – nhạc – kịch "Hoa cúc xanh" nhân kỷ niệm 80 năm ngày sinh nữ sĩ Xuân Quỳnh đã diễn ra vào tối 5/10 tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Trong chương trình, những thanh âm của quá khứ được tái hiện một cách đầy mới mẻ, mang đầy hơi thở cuộc sống đương đại.

Chương trình bao gồm 4 chương được đặt tên bằng những thi phẩm nổi tiếng của nhà thơ Xuân Quỳnh: "Bầu trời trong quả trứng", "Sóng", "Tự hát", "Hoa cúc xanh".

Mở màn chương trình là những tiết mục đồng ca thơ "Con yêu mẹ bằng con dế" và "Chuyện cổ tích về loài người" do các học sinh trường THCS Giảng Võ (Hà Nội) biểu diễn. Các em vẽ nên một không gian trong trẻo, đậm chất trẻ thơ, cũng như gợi lại một Xuân Quỳnh lí lắc, dí dỏm với đầy tình yêu thương dành cho trẻ nhỏ. 

Chương 2 "Sóng" được bao trùm bởi âm nhạc và những thước phim tư liệu. Hai giọng ca trẻ Vũ và Mạc Mai Sương thể hiện ca khúc "Sóng" với màu sắc mới mẻ, mang đậm hơi thở của thế hệ 9x. Trong khi đó, Hồng Nhung mang đến những rung cảm thiết tha trong "Hoa Quỳnh", "Thuyền và biển".

Điểm nhấn của chương này là phóng sự tài liệu do NSND Nguyễn Thước thực hiện. Ngay từ những lời dẫn dắt đầu tiên, bộ phim đã khiến người xem đi vào thế giới tình yêu của Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ: "Chị bên cạnh anh không phải lúc anh chói sáng mà là lúc anh khó khăn. Chị nhận ra vẻ đẹp của tâm hồn anh, lúc anh có nhiều đổ vỡ nhất...".

Xuân Quỳnh là người phụ nữ chỉ biết yêu và yêu tha thiết một người. Cũng bởi vậy, chị yêu thương cả người thân, bạn bè của anh, sống với họ hết lòng hết dạ. NSND Doãn Châu khẳng định: "Hiếm thấy một gia đình nào trong một hoàn cảnh phức tạp như thế mà rất yêu thương nhau". Trong khi đó, nhà báo Lưu Quang Định - em trai nhà biên kịch Lưu Quang Vũ - chia sẻ: "Trước khi nói tới chị Xuân Quỳnh như một nhà thơ, chúng tôi đều coi chị như chị ruột. Chị Quỳnh là một vũ trụ mà ở đó còn nhiều điều công chúng chưa biết tới hết. Đó là những trăn trở của chị về chiến tranh, về ý thức công dân, về nỗi xót xa mà chị dành cho những người mẹ, những đứa trẻ trong cuộc chiến...".

Phóng sự cũng hé lộ nhiều câu chuyện chưa bao giờ kể về chuyện đời – chuyện nghề của cặp đôi tài danh Xuân Quỳnh – Lưu Quang Vũ. Không gian lắng đọng khi bộ phim phát hình ảnh cố NSND Hoàng Dũng chia sẻ về vợ chồng nữ thi sĩ. 

Đoạn phim kết thúc khi giọng nói thật của nhà thơ Xuân Quỳnh vang lên, đẩy cảm xúc lên tới cao trào. Nhiều khán giả không kìm được xúc động khi lần đầu được nghe nữ thi sĩ đọc thơ, với giọng đọc vừa dung dị, vừa gần gũi.

Nhạc sĩ Giáng Son thể hiện chính ca khúc do chị sáng tác "Anh là tất cả của đời em", phổ thơ Xuân Quỳnh. Chị thả vào đó những gam màu tươi sáng, nhưng cũng đầy da diết, tình cảm.

Tiếp đó, sang chương 3, NSND Lê Khanh, NSƯT Minh Trang trình diễn những bài thơ, những trích đoạn thư của nhà thơ Xuân Quỳnh. Họ đều là những người từng gắn bó và chia sẻ với vợ chồng Lưu Quang Vũ – Xuân Quỳnh nhiều kỷ niệm. Cùng với chiều dài của thời gian và chiều sâu của những trải nghiệm, họ thể hiện được tình cảm gia đình, những trăn trở và khắc khoải mà nữ sĩ đã ghi lại. 

Cũng ở phần này, ngôi nhà 6m2 được tái hiện và mở ra trên sân khấu. Ở đó, chẳng có gì ngoài sách. Tình yêu của Xuân Quỳnh và Lưu Quang Vũ bao trùm lên không gian Nhà hát Lớn khi NSND Lan Hương và NSƯT Đỗ Kỷ đọc lại những lá thư của họ. Để rồi, tiếp nối ngay sau đó, ca sĩ Hồng Nhung và ca sĩ Vũ song ca ca khúc "Tình yêu ở lại" (sáng tác của nhạc sĩ Quốc Trung) – như lời khẳng định: Dù họ đã ra đi, tình yêu họ để lại nhân gian là bất diệt.

Chương 4 mở đầu bằng vở kịch ngắn "Ai đã lấp cái đầm lầy mãi mãi". Đây là tác phẩm lấy ý tưởng từ bài thơ "Hoa cúc xanh" của nữ sĩ Xuân Quỳnh và vở kịch "Hoa cúc xanh trên đầm lầy" của nhà biên kịch Lưu Quang Vũ. Có thể nói, hoa cúc xanh không chỉ là sợi dây kết nối cho mối tình thiêng liêng của hai tài năng lớn, đó còn là biểu tượng của những điều tốt đẹp, những giá trị nhân văn luôn cần hiện diện trong cuộc sống này.

NSƯT Kim Oanh và nữ diễn viên trẻ Phương My đã biến 30 phút của vở kịch ngắn trở nên sống động. Cảm xúc của khán giả được đẩy cao trào, rồi lắng đọng và đầy chiêm nghiệm khi nhân vật chính Liên (nghệ sĩ Phương My) tìm được bông hoa cúc xanh trong ký ức của mình.

Đêm thơ – nhạc – kịch khép lại bằng bài hát "Hoa cúc xanh" mà Bùi Lan Hương sáng tác riêng cho chương 4. Ca khúc này lấy cảm hứng từ bài thơ "Hoa cúc xanh" (bài thơ được Xuân Quỳnh viết từ tháng 4/1987 để gửi tặng chồng là nhà viết kịch Lưu Quang Vũ nhân dịp sinh nhật ông, khi ông đang đi công tác ở TP HCM). Với những giai điệu bay bổng, Bùi Lan Hương mang vào đó chất phiêu lãng rất riêng của cô, tạo thành cái kết đẹp và đầy dư âm cho chương trình. 

Chương trình "Hoa cúc xanh" sẽ tiếp tục diễn ra đêm cuối cùng vào tối nay (6/10).