Không còn hộ nghèo, đời sống vùng đồng bào dân tộc thiểu số Hà Nội thay đổi rõ rệt sau 5 năm

Sáng 14/11, UBND thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của Thủ đô Hà Nội giai đoạn 2021-2025.

Không còn hộ nghèo, tỉ lệ hộ cần nghèo giảm rõ rệt

Nếu như năm 2020, thu nhập bình quân của đồng bào dân tộc thiểu số Hà Nội mới đạt khoảng 40 triệu đồng/người/năm thì đến năm 2024 con số này đã chạm 65 triệu đồng, nhiều xã đạt trên 70 triệu. Tỷ lệ hộ nghèo từ mức hơn 3% giảm về 0% vào cuối năm 2024, đưa Hà Nội trở thành một trong những địa phương đầu tiên xóa nghèo hoàn toàn trong vùng dân tộc thiểu số (DTTS).

Kết quả này có được nhờ hệ thống chính sách đồng bộ, từ hỗ trợ sản xuất, vay vốn ưu đãi, chuyển đổi nghề đến tạo việc làm và đào tạo nghề quy mô lớn. Trong giai đoạn thực hiện chương trình, hơn 1.200 hộ được hỗ trợ chuyển đổi nghề, hàng nghìn lao động DTTS được giới thiệu việc làm ở các ngành nghề như điện, cơ khí, may mặc, dịch vụ du lịch…

Ở nhiều xã miền núi của Ba Vì và Mỹ Đức, mô hình chăn nuôi bò sinh sản, trồng chè, miến dong, mật ong rừng… trở thành nguồn thu ổn định. Đến nay, 176 sản phẩm OCOP được công nhận tại 13 xã dân tộc, trong đó 132 sản phẩm đạt chuẩn 4 sao, con số hiếm thấy ở các địa phương miền núi.

100% xã đạt chuẩn nông thôn mới, nền tảng lớn nhất cho phát triển

Chỉ trong vài năm, mặt bằng hạ tầng tại các xã vùng đồng bào DTTS đã có bước nhảy vọt. 100% thôn, xã có đường ô tô đến trung tâm được cứng hóa; 100% trường học và trạm y tế được kiên cố hóa; 100% hộ sử dụng điện và nước sinh hoạt hợp vệ sinh; tỷ lệ sử dụng nước sạch tăng nhanh và dự kiến đạt 100% trong năm 2025.

Toàn vùng đã hoàn thành 174 dự án hạ tầng, trong đó hơn 100 dự án đưa vào sử dụng: từ đường giao thông, công trình thủy lợi, chợ, nhà văn hóa đến trường học, trạm y tế. Hạ tầng "thông suốt" giúp địa phương phát triển du lịch, dịch vụ và mở rộng sản xuất, đồng thời thu hút nhà đầu tư đến với các mô hình nông nghiệp – du lịch cộng đồng.

Đáng chú ý, hai xã của huyện Ba Vì (cũ) đã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, mở đầu cho giai đoạn hướng tới chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2026–2030.

Khoảng cách giữa vùng DTTS và đô thị được thu hẹp

Một trong những điểm sáng lớn nhất là chất lượng giáo dục. Ở vùng DTTS Hà Nội, 100% trẻ 5 tuổi đến lớp, 100% học sinh tiểu học trong độ tuổi đi học; tỷ lệ học sinh THCS và THPT đạt lần lượt 99,6% và 89,4%. Tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia đã vượt 93,6% – mức rất cao so với mặt bằng chung các tỉnh miền núi.

Trong khi đó, y tế cơ sở được đầu tư đồng bộ: 13/13 trạm y tế xã đều đạt chuẩn quốc gia. Trên 96% người DTTS tham gia bảo hiểm y tế, 98% phụ nữ mang thai được khám thai định kỳ và sinh con tại cơ sở y tế – cao hơn nhiều so với chuẩn Chương trình MTQG. Tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng giảm còn 7%, thấp hơn đáng kể chuẩn toàn quốc.

Bảo tồn văn hóa, phát triển du lịch: Từ bản Mường, bản Dao đến các mô hình du lịch cộng đồng

Song song phát triển kinh tế, Hà Nội đặc biệt chú trọng bảo tồn văn hóa các dân tộc. Nhiều lễ hội như Tết Nhảy của người Dao, Mo Mường… được khôi phục và xây dựng hồ sơ di sản. Hơn 60 đội văn nghệ, đội chiêng Mường, đội trình diễn trang phục được thành lập.

Các mô hình du lịch cộng đồng bắt đầu hình thành và phát huy hiệu quả. Điểm du lịch "bản Miền" (Ba Vì) được khai trương từ 2024 thu hút đông du khách; mô hình du lịch cộng đồng tại xã An Phú (Mỹ Đức) dự kiến ra mắt năm 2025. Đây được xem là hướng đi giúp đồng bào DTTS tăng sinh kế, gắn văn hóa với phát triển bền vững.

Nhìn lại 5 năm, Hà Nội không chỉ hoàn thành toàn bộ các chỉ tiêu bắt buộc mà còn vượt xa nhiều chỉ tiêu của Nghị quyết 88/2019/QH14. Từ vùng có khoảng cách phát triển đáng kể, khu vực đồng bào DTTS của Thủ đô hôm nay đã hình thành diện mạo mới: đời sống no ấm hơn, kinh tế đa dạng hơn, hạ tầng tốt hơn, văn hóa được bảo tồn bài bản hơn.