NSƯT Chiều Xuân, nhạc sĩ Trương Quý Hải chia sẻ ký ức mùa đông

Chương trình Quán thanh xuân chủ đề Những mùa đông yêu dấu do Đài Truyền hình Việt Nam thực hiện sẽ phát sóng lúc 21h10 thứ 7, ngày 4/12/2021 trên kênh VTV1.

Trong chương trình, các vị khách mời là những người nổi tiếng sẽ chia sẻ những ký ức, cảm xúc của mình về mùa đông với khán giả.

Theo nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha, 2 ca khúc Đêm đông của nhạc sĩ Nguyễn Văn Thương và Buồn tàn thu của Văn Cao có thể coi như mở đầu cho dòng âm nhạc về mùa đông. Nhiều năm sau, âm nhạc Việt Nam có ông hoàng nhạc tình mùa đông, đó là nhạc sĩ Phú Quang. Một số ca từ trong bài thơ Em ơi Hà Nội phố do Phan Vũ sáng tác sau những ngày Hà Nội xơ xác vì bom B52 được Phú Quang phổ nhạc và ca khúc này luôn làm lòng người da diết buồn và nhớ Hà Nội, nhớ mùa đông của mảnh đất này.

Phú Quang rời Hà Nội năm 1986, trong hơn 20 năm sống ở TPHCM, ông sáng tác nhiều bài hát về mùa đông Hà Nội. Ông nói: Những ngày sống ở Sài Gòn viết nhiều bài mùa đông vì nhớ Hà Nội quá. Nghiệm ra, mùa đông con người hay thu mình lại và như thế sẽ bình tĩnh suy nghĩ hơn về mọi điều.

Hoài niệm mùa đông của nhạc sĩ Trương Quý Hải được cụ thể hóa với nỗi nhớ mùi bánh trôi tàu thơm lan tỏa từ chợ Hàng Da về phố Đường Thành nhà anh, bằng những tiếng rao đêm. Về sau, cảm xúc đó cũng góp phần để anh viết nên những ca khúc tràn ngập tình yêu Hà Nội, trong đó có Khoảnh khắc, do ca sĩ Thùy Dung trình bày tại Quán thanh xuân.

Nhạc sĩ Trương Quý Hải vẫn còn lưu lại kỷ niệm những ngày tháng quân ngũ ở Hoàng Liên Sơn. Mùa đông vẫn lội qua suối, đi lấy củi, bẻ ngô giúp đồng bào, được cho ngô nướng. Cảm nhận rõ nhất mùa đông là tình đồng đội, những ngày ở rừng rét mướt, thường ôm nhau tỏa hơi ấm cho nhau. Tình đồng đội ấy khiến anh nhớ mãi, không quên.

NSƯT Chiều Xuân nói rằng nỗi nhớ mùa đông trong chị chính là nhớ về mẹ, nhớ sự ấm áp những vali quần áo cũ. Cái áo bông trần bằng vải hoa mẹ xếp hàng rất lâu mới mua được, chị mặc từ khi áo còn dài đến khi ngắn cũn cỡn.

Cuộc đời diễn viên của Chiều Xuân cũng nhiều lần phải diễn trong cái rét 4 độ, 6 độ. Diễn ngoài trời, ra sân khấu hai chân còn va vào nhau. Có một kỷ niệm đóng phim truyền hình, quay ở Việt Trì, gió từ sông Lô rào rạt. Đêm đó chị lên cơn sốt, nhưng hôm sau vẫn diễn ngoài cánh đồng hun hút.

Tiếp nối câu chuyện "áo mùa đông", nhà văn Đỗ Bích Thúy kể rằng chị là người thứ tư trong gia đình mặc một cái áo khoác. Chiếc áo khoác đó đã truyền từ người dì qua hai ông anh rồi tới Thúy. Chị mặc từ khi áo dài ngang đầu gối cho tới khi ngang hông; cúc áo màu vàng chuyển sang màu trắng bệch. Và với chị đó là tấm áo đẹp nhất trong tuổi thơ.

Đỗ Bích Thúy thích viết mùa đông, về những mối tình mùa đông trên núi cao. Miền núi mùa đông hiếm nắng, nên mỗi khi có nắng mẹ đều đem chăn ra phơi. Mùi nắng ngấm vào chăn bông, còn ám ảnh chị đến tận bây giờ. Khi làm báo, lên những vùng cao nhất ở Hà Giang thì lạnh hơn rất nhiều. Buổi sáng ngủ dậy ở một đồn biên phòng, thả ca vào bể nước thì nghe kêu cốp vì nước đã đóng băng, phải lấy chày đập vỡ ra xong mới đun lên lấy nước rửa mặt…

Mùa đông vùng quê Bắc bộ của Ngô Bá Lục, trong nỗi nhớ có hình ảnh của những đống rơm ở góc vườn. Anh nhớ cảnh nằm ngủ ổ rơm, đi chăn trâu ngoài đồng heo hút gió. Lũ "nhất quỷ nhì ma" thì không thể không có những kỷ niệm đi ăn trộm khoai, bẻ trộm ngô, ăn trộm vịt, đắp đất sét quanh con vịt, nướng rơm. Rồi những ngày mùa đông đi tát nước cùng thầy u… Chính những mùa đông ấy khiến sau này lớn lên, trở thành nhà báo, nhà văn, Ngô Bá Lục biết trân trọng những sự hy sinh, biết sống vì người khác và yêu thương con người hơn.

Mùa đông trong ký ức của những người lính

Thượng tướng Võ Văn Tuấn có ba má người Nam tập kết ra Bắc. Hơn 5 tuổi cha mẹ đi công tác xa. Cha ông từng là thành viên đoàn đàm phán Hiệp định Paris. 18 năm sống với bà nội, ký ức của vị nguyên Phó tổng Tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam tràn đầy hình ảnh người mẹ thứ hai này của mình. Ông cho biết cũng lớn lên cùng với ngô rang, hạt dẻ, bánh trôi tàu – những thức quà Hà Nội.

Đặc biệt, những gì còn nhớ nhất về tuổi thơ ấu, tuổi trẻ thì đều liên quan tới mùa đông, cũng là mùa mà ông được sinh ra. Ông kể về thời còn là học sinh lớp 10 trường Nguyễn Trãi, sơ tán ở gần Vân Đình, cũng lại là mùa đông. Mỗi lần nghe tiếng pháo cao xạ hay tên lửa là ra đồng ngồi và đã chứng kiến nhiều lần máy bay B52 cháy sáng trên bầu trời. Đó là những dấu ấn không thể quên với lứa thanh niên khi ấy và đó là điều thôi thúc ông trở thành người lính.

Trong hồi ức của cựu phi công quân sự này có những mùa đông lộng lẫy gắn với nước Nga. Đặc biệt là nhớ những chuyến bay mùa đông ở nước Nga, máy bay trong nhiệt độ không khí càng lạnh công suất động cơ càng khỏe, bay tốt hơn. Về sau trong 17 năm ở miền Nam, ông luôn nhớ miền Bắc da diết, nhớ mùa đông.