Nâng cao vị thế của phụ nữ qua việc tăng cường năng lực ra quyết định
Xin cho biết việc nâng cao vị thế của phụ nữ có thể tiến hành theo cách nào? Đỗ Hà My (Ninh Bình)
Có một số khái niệm liên quan đến nội dung này cần hiểu rõ, mù giới/chưa nhạy cảm giới: "Mù giới" được dùng để mô tả tình trạng không quan tâm hoặc không có hiểu biết đầy đủ về bình đẳng giới khi xây dựng và thực hiện chính sách hoặc hoạt động can thiệp.
Không tính đến sự khác biệt về nhu cầu, lợi ích, khả năng tiếp cận và kiểm soát nguồn lực cũng như ra quyết định của mỗi giới. Ví dụ: Nhiều người, kể cả phụ nữ, cho rằng nam giới có quyền đánh vợ khi vợ trót nặng lời với chồng. Đây là cách nhìn "mù giới".
Thực tế nam giới không có quyền làm như vậy mà vì bất bình đẳng giới nên người ta mới chấp nhận việc nam giới sử dụng vũ lực với phụ nữ như là cách để "dạy dỗ" người phụ nữ.
Nhạy cảm giới
Nhạy cảm giới là nhận thức được tầm quan trọng của bình đẳng giới và có hiểu biết sự khác biệt về nhu cầu, vai trò, trách nhiệm của mỗi giới do sự khác nhau về đặc điểm sinh học vốn có của họ. Đồng thời hiểu được sự khác biệt trong khả năng tiếp cận, kiểm soát nguồn lực và mức độ tham gia, hưởng lợi trong quá trình phát triển của nam và nữ.
Ví dụ: Người làm công tác truyền thông nhận thức được rằng phụ nữ thường ít có cơ hội thu nhận thông tin nói chung và thông tin về dự báo thời tiết, cách phòng tránh thảm họa nói riêng, do các bản tin này thường được phát vào thời gian nấu ăn khi phụ nữ đang bận ở trong bếp. Tuy nhiên, mặc dù có nhận thức được sự khác biệt như vậy, nhưng các nhà can thiệp lại chưa thực hiện hành động cụ thể nào để giải quyết vấn đề khác biệt đó.
Trách nhiệm giới
Trách nhiệm giới được hiểu là tình trạng có nhạy cảm giới, nhận thấy tầm quan trọng của bình đẳng giới, sự khác nhau về vai trò giới, nhu cầu giới, khả năng tiếp cận và kiểm soát nguồn lực và thực hiện những hành động cụ thể để loại trừ nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt về giới, hướng tới đạt mục đích về bình đẳng giới.
Ví dụ: Người lãnh đạo/quản lý của một tổ chức, một chương trình có trách nhiệm giới nghĩa là họ sẽ có kế hoạch lấy ý kiến phụ nữ, nam giới trong nhóm đối tượng cần hỗ trợ nhằm tìm ra những nhu cầu giống và khác nhau của phụ nữ và nam giới, xác định nguyên nhân của sự khác biệt đó để làm căn cứ xây dựng các biện pháp can thiệp, hỗ trợ đáp ứng nhu cầu phù hợp.
Chuyển đổi mối quan hệ giới
Quan hệ giới được hiểu là mối quan hệ quyền lực của phụ nữ và nam giới hay nói cách khác là khả năng ra quyết định và gây ảnh hưởng giữa nam và nữ. Nỗ lực cải thiện mối quan hệ giới chính là việc thúc đẩy mối quan hệ quyền lực và khả năng ra quyết định của nam và nữ theo chiều hướng tốt hơn nhằm hướng tới bình đẳng giới.
Ví dụ: Trước đây, trong một gia đình nào đó, nam giới thường là người đưa ra các quyết định trong đầu tư kinh tế. Nhưng sau khi người vợ hoặc người chồng hoặc cả hai vợ chồng được tham gia vào chương trình dạy nghề, tạo việc làm, vay vốn để làm kinh tế và được tập huấn về bình đẳng giới, gia đình họ đã có sự thay đổi đó là trước khi đưa ra các quyết định về đầu tư kinh tế, giữa vợ và chồng thường có sự bàn bạc thống nhất để cùng ra quyết định.
Nâng cao vị thế của phụ nữ
Nâng cao vị thế của phụ nữ chính là nỗ lực tăng cường năng lực ra quyết định và khả năng thực hiện quyết định về xã hội, kinh tế, chính trị và luật pháp của phụ nữ. Nâng cao vị thế phụ nữ được thực hiện thông qua việc nâng cao nhận thức, kiến thức, kỹ năng, cải thiện việc tiếp cận và kiểm soát các nguồn lực cho phụ nữ.
Ví dụ: Trước kia nam giới là người tham gia chủ yếu vào các cuộc họp họ, họp thôn xóm. Một vài phụ nữ cũng tham gia vào các cuộc họp này nhưng thường chỉ im lặng, ít có ý kiến.
Nhờ có sự tác động, ví dụ của Chương trình tiết kiệm tín dụng tạo điều kiện cho người phụ nữ tiếp cận với nguồn vốn, tham dự các khóa tập huấn về làm ăn kinh tế và nâng cao hiểu biết về luật pháp, đồng thời khuyến khích phụ nữ tham gia các hoạt động xã hội. Sau một thời gian, nhiều người phụ nữ đó đại diện cho gia đình tham gia bàn bạc và cho ý kiến trong các cuộc họp họ, họp thôn xóm.