Nâng tầm giá trị bản địa trong kỷ nguyên kinh tế xanh

Biến nguyên liệu quen thuộc thành sản phẩm tiêu chuẩn quốc tế

Khởi nghiệp từ đặc sản và nguyên liệu bản địa đã trở thành lựa chọn của nhiều phụ nữ Việt trong thập niên gần đây. Đây không chỉ là xu hướng kinh doanh mà là một cách để gìn giữ, làm mới và lan tỏa giá trị văn hóa, giá trị tài nguyên của quê hương. Khi nguyên liệu truyền thống được kết hợp với nghiên cứu khoa học và công nghệ chế biến hiện đại, chúng mang lại giá trị kinh tế cao hơn và bước vào thị trường với diện mạo hoàn toàn khác.

Đằng sau mỗi sản phẩm là câu chuyện của những nữ sáng lập bền bỉ. Họ kiên trì vượt qua rào cản vốn, công nghệ, kiểm định chất lượng, yêu cầu pháp lý và cả định kiến giới. Nhưng những phụ nữ ấy vẫn theo đuổi hướng đi này, không chỉ vì mục tiêu kinh doanh mà còn vì niềm tin rằng nguyên liệu Việt nếu được xử lý đúng cách có thể tạo nên những sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế, phù hợp đời sống hiện đại và mở ra cơ hội mới cho nông sản, dược liệu quê hương.

Điển hình là trường hợp của chị Nghiêm Hiền, Tổng Giám đốc BBHERB. Chị bắt đầu bằng triết lý thực dưỡng phương Đông - nơi việc ăn uống đúng, tinh, có định hướng được coi là chìa khóa dự phòng bệnh từ gốc. Triết lý này trở thành nền tảng để chị tiếp cận kho báu dược liệu Việt và tạo nên những sản phẩm dinh dưỡng hiện đại, phù hợp cơ địa người Việt hôm nay.

Hành trình này không đơn giản. Thách thức lớn nhất là chuyển hóa triết lý nghìn năm thành sản phẩm tiện dụng, giàu hoạt chất, dễ dùng và phù hợp thể trạng người Việt hiện đại - vốn chịu áp lực lớn từ stress, rối loạn tiêu hóa và rối loạn chuyển hóa. Để làm được điều đó, BBHERB đầu tư bài bản vào nghiên cứu hoạt chất thực vật, công nghệ chiết tách - cô đặc, kiểm soát vi sinh, tạp chất và sản xuất theo chuẩn GMP dược. Chính sự nghiêm ngặt ấy khiến các sản phẩm như "Thực Dưỡng Khang" hay "bữa ăn tinh" phải trải qua thời gian thử nghiệm dài trước khi có thể đến tay thị trường.

3 lợi thế cốt lõi mà chị Hiền đúc kết là: Hiểu sâu cơ địa người Việt, hiểu từng loại dược liệu Việt và công thức thực dưỡng độc quyền kết hợp âm dương - ngũ hành với dinh dưỡng hiện đại, giúp sản phẩm của BBHERB mang dấu ấn riêng, vừa truyền thống vừa hiện đại. Đồng thời, chị cũng nhận ra rằng phụ nữ có một ưu thế đặc biệt: sự tinh tế khi lắng nghe cơ thể và nhu cầu của gia đình. Chính sự nhạy bén này giúp các nữ founder có khả năng nhận diện những thay đổi nhỏ nhất và tạo ra giải pháp phù hợp với sức khỏe người Việt.

Trong hành trình ấy, định kiến vẫn tồn tại. Chị Hiền từng đối diện những câu hỏi như: "Phụ nữ làm dược liệu liệu có thành công?", "Phụ nữ liệu có thể vận hành một nhà máy chuẩn GMP?". Nhưng chị chọn cách để sản phẩm tự trả lời bằng hành động. Chính bản lĩnh và sự bền bỉ đã giúp BBHERB đặt mục tiêu đưa "bữa ăn tinh" trở thành thói quen dự phòng rối loạn chuyển hóa, xây dựng hệ sinh thái thực dưỡng hiện đại và góp phần nâng tầm giá trị bản địa bằng khoa học - công nghệ.

Phụ nữ là lực lượng tiên phong của kinh tế xanh

Theo Tổng cục Thống kê, phụ nữ chiếm 62,6% lực lượng lao động, 47,4% trong ngành nông nghiệp và 80% tại các hợp tác xã. Tỷ lệ nữ giám đốc, chủ doanh nghiệp và quản lý hợp tác xã là 28,2%. Những số liệu này cho thấy, phụ nữ chiếm tỷ lệ lớn trong lực lượng lao động, trong ngành nông nghiệp và trong hệ thống hợp tác xã. Điều này cho thấy họ là lực lượng chủ lực trong phát triển kinh tế, đặc biệt ở những lĩnh vực gắn với tài nguyên bản địa và sản xuất xanh. Không chỉ tham gia, họ còn là những người đang dẫn dắt xu hướng tiêu dùng thân thiện môi trường và thúc đẩy doanh nghiệp chuyển mình theo hướng xanh hơn.

Tại Diễn đàn Phụ nữ Việt Nam - Hàn Quốc lần thứ 11 (năm 2024), nhiều chuyên gia đã nhấn mạnh các giải pháp nhằm thúc đẩy phụ nữ phát triển kinh tế xanh như: nâng cao năng lực, lồng ghép giới vào chính sách, hỗ trợ tiếp cận tài chính, công nghệ xanh và tăng cường kết nối trong nước và quốc tế. Những định hướng này phản ánh vai trò thiết yếu của phụ nữ trong mô hình kinh tế bền vững, họ vừa là người tiêu dùng có ảnh hưởng lớn, vừa là người kiến tạo xu hướng thông qua doanh nghiệp, hợp tác xã, mô hình khởi nghiệp.

Các nữ doanh nhân như chị Hiền cho thấy rõ điều đó. Họ không chỉ sản xuất sản phẩm, họ tạo ra một phong trào sống khỏe - ăn sạch - ăn có định hướng, đưa nguyên liệu bản địa vào đời sống hiện đại bằng tư duy mới. Qua mỗi sản phẩm, họ kể câu chuyện về văn hóa Việt, về tri thức thảo dược, về sự tôn trọng cơ địa và khí hậu Việt Nam. Những sản phẩm quen thuộc nhờ vậy mang giá trị mới, vừa gần gũi vừa hiện đại, có khả năng bước ra thị trường rộng lớn hơn và góp phần quảng bá hình ảnh Việt Nam trên bản đồ thương mại - dinh dưỡng.

Theo các chuyên gia, để thúc đẩy phụ nữ khởi nghiệp xanh, các cơ chế hỗ trợ cần đi theo hướng thực chất và dài hạn. Trước hết, cần có chương trình đào tạo bài bản giúp phụ nữ nâng cao năng lực quản trị, hiểu rõ quy chuẩn chất lượng và cập nhật kiến thức về công nghệ chế biến, công nghệ xanh. Tiếp đó, việc hỗ trợ tiếp cận tài chính phải được thiết kế phù hợp với đặc thù doanh nghiệp nữ, đơn giản hóa thủ tục và mở rộng các gói tín dụng xanh cho các mô hình sản xuất gắn với nguyên liệu bản địa.

Công nghệ xanh cũng cần được phổ biến rộng hơn thông qua các trung tâm hỗ trợ đổi mới sáng tạo dành cho phụ nữ, từ đó giúp họ nâng cấp quy trình, tăng chất lượng sản phẩm và đáp ứng tiêu chuẩn thị trường. Ngoài ra, kết nối thị trường, bao gồm liên kết với hợp tác xã, doanh nghiệp lớn và các chương trình hợp tác quốc tế sẽ giúp các mô hình khởi nghiệp xanh do phụ nữ dẫn dắt tiếp cận nguồn lực, kinh nghiệm và cơ hội phát triển bền vững hơn. Những cơ chế này, nếu được triển khai đồng bộ, sẽ tạo nền tảng vững chắc để phụ nữ trở thành lực lượng tiên phong trong kinh tế xanh và lan tỏa giá trị bản địa theo hướng hiện đại.