pnvnonline@phunuvietnam.vn
"Nghiện" điện thoại gây tổn hại sức khỏe người già

Người già cần sử dụng điện thoại một cách hợp lý để tránh bị giảm thị lực
Cãi nhau vì… điện thoại
Anh Duy cho biết, thấy mẹ ban ngày thui thủi một mình vì con cháu đều đi làm, đi học nên mấy tháng trước, anh đã mua cho mẹ một chiếc điện thoại thông minh để bà có thể gọi điện video với bạn bè, các cháu ở xa.
Thế nhưng, kể từ ngày được hướng dẫn sử dụng mạng xã hội, mẹ anh say sưa… với chiếc điện thoại thông minh. "Mới đầu bà chỉ dùng điện thoại để nhắn tin, nghe gọi qua zalo với các con, thỉnh thoảng đăng ảnh đi du lịch, đi chơi lên Facebook…
Sau một thời gian ngắn, bà mở rộng kênh giao lưu trên mạng xã hội với nhiều đồng nghiệp cũ, họ hàng, bạn bè đã lâu không gặp hoặc rất ít gặp. "Sợi dây" kết nối cũng hình thành từ đó qua những cuộc trò chuyện, chat, chia sẻ hình ảnh, bình luận trên các bài viết của bạn bè.
Rồi dần dần, bà đọc các fanpage, xem video, xem phát trực tiếp, xem quảng cáo bán hàng cả ngày. Vợ chồng tôi khuyên nên hạn chế lướt mạng xã hội thì bà giận dỗi".
Chị Phạm Thanh Vân (quận Cầu Giấy, TP Hà Nội) cũng "đau đầu" khi bố mẹ chị thường xuyên cãi nhau vì bà dành nhiều thời gian để lướt điện thoại, không tham gia các hoạt động cùng ông.
"Bố mẹ tôi đã ngoài 70 tuổi rồi. Từ ngày dùng smartphone là tần suất ông bà cãi nhau nhiều hơn vì mẹ tôi bị nghiện điện thoại. Bà không chỉ xem ban ngày mà tối không ngủ được, bà cũng mở điện thoại ra xem, thậm chí nửa đêm bị tỉnh giấc là bà xem điện thoại trong bóng tối.
Bố tôi thích cùng mẹ đi dạo bộ, chăm sóc cây cối nhưng mẹ tôi thì mê mải xem "review" phim, xem các thông tin trên điện thoại. Nhiều thông tin chưa được kiểm chứng bà cũng tin rồi chia sẻ. Chúng tôi lo nhất là việc bà vì tò mò mà hay click vào những đường link nổi lên, chỉ sợ bà bị rơi vào bẫy lừa đảo trên mạng".

Ảnh minh hoạ
Có ít khuyến cáo dành cho người cao tuổi
Chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Phương Trang (Trung tâm Tham vấn Tâm lý The Sight) cho rằng, điện thoại thông minh và mạng xã hội đã thay cuộc sống của con người và mở ra một thế giới mới đối với người già.
"Ai cũng có thể lạm dụng smartphone, đặc biệt với đối tượng có nhiều thời gian rảnh rỗi như người cao tuổi. Họ cũng thích thú, tò mò với những sự mới mẻ trên mạng nên nhanh chóng đắm chìm vào nó. Hội chứng sợ bỏ lỡ (FOMO) cũng tồn tại ở nhiều người lớn tuổi, gây cảm giác bồn chồn, lo lắng, cảm xúc không ổn định khi phải xa rời chiếc điện thoại của mình".
Chuyên gia Phương Trang phân tích, nếu sử dụng đúng và đủ, phù hợp với thời gian, lứa tuổi thì mạng xã hội cũng giúp người già tránh được cảm giác cô đơn, buồn chán khi con cháu bận rộn, giúp não bộ người già hoạt động tích cực hơn.
Tuy nhiên, nếu lạm dụng điện thoại thông minh, mạng xã hội thì có thể gây nên tác hại khôn lường đối với sức khỏe của người cao tuổi.
Thời gian qua, tại các bệnh viện chuyên khoa mắt đã tiếp nhận điều trị cho nhiều người cao tuổi bị đục thủy tinh thể mà một trong những nguyên nhân đẩy nhanh quá trình lão hóa này là do lạm dụng thiết bị điện tử.
Ghi nhận tại khoa Sức khỏe tâm thần (Bệnh viện E) cũng cho thấy, nhiều người cao tuổi đến khám do bị đau đầu, mệt mỏi, mất ngủ, ngủ kém.
"Tôi vẫn có lời khuyên cho các bệnh nhân là hạn chế sử dụng điện thoại vì sử dụng quá nhiều sẽ ảnh hưởng tới thần kinh, não bộ. Trong khi đó, thời gian người lớn tuổi dành cho các hoạt động như đọc sách, tập thể dục, giao tiếp trực tiếp… ngày càng giảm đi.
Về lâu dài, điều này có thể ảnh hưởng xấu tới cả sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần của người cao tuổi", bác sĩ Nguyễn Hữu Chiến, Trưởng khoa Sức khỏe Tâm thần - Bệnh viện E (Hà Nội), thông tin.
Chuyên gia tâm lý Phương Trang cho biết, hiện nay trên thế giới, có nhiều dẫn chứng và cảnh báo về thời lượng sử dụng thiết bị điện tử ở trẻ em nhưng lại có rất ít khuyến cáo dành cho đối tượng người cao tuổi.
Để hạn chế tình trạng người lớn tuổi lạm dụng điện thoại thông minh, các thành viên trong gia đình nên dành thời gian cho ông bà nhiều hơn, giúp họ cân bằng cuộc sống bằng cách duy trì các hoạt động lành mạnh như tham gia các câu lạc bộ, tập thể dục, đọc sách, trồng cây…
Đồng thời, cần cảnh báo cho người cao tuổi cách sử dụng các trang mạng xã hội, kỹ năng tránh bị lừa đảo, không chia sẻ tin giả, tin sai lệch gây mất trật tự xã hội.
Theo bác sĩ Hoàng Cương (Bệnh viện Mắt trung ương), nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới cho thấy, chỉ cần tiếp xúc với màn hình của thiết bị điện tử trên 3 giờ/ngày, mắt sẽ có nguy cơ bị suy giảm thị lực 90%. Khi đã có tuổi, người già cần một chế độ chăm sóc đặc biệt hơn đối với mắt. Việc thường xuyên sử dụng điện thoại, xem tivi, sử dụng máy tính bảng ở một khoảng cách gần trong thời gian quá lâu sẽ đẩy nhanh tốc độ lão hóa mắt. Các bệnh lý về mắt thường gặp ở người cao tuổi là thoái hóa hoàng điểm, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp glocom, bệnh lý võng mạc, khô mắt... Tại Việt Nam, tỷ lệ người bị mù lòa do đục thủy tinh thể chiếm đến 70%, chủ yếu gặp ở người già. Ánh sáng xanh phát ra từ các thiết bị điện tử có thể là "thủ phạm" đẩy nhanh quá trình bị đục thủy tinh thể.