Người phụ nữ may găng tay thoát nghèo và dựng nhà mới nhờ vốn chính sách

Gặp chúng tôi trong căn nhà 2 tầng mới xây khang trang tại Tổ 13 (xã Thư Lâm, Hà Nội), bà Vũ Thị Loan (SN 1964) vẫn không giấu được xúc động khi nhớ về quá khứ. Bà chỉ tay lên bức tường vẫn còn thơm mùi vôi mới, kể: "Trước đây, 5 người trong gia đình chen chúc ở căn nhà cấp 4, mái lợp pờ rô xi măng". Đó là những ngày tháng bà không thể nào quên, một ký ức đè nặng bởi sự khốn khó, tạm bợ và nỗi lo thường trực mỗi khi trở trời.

Tiếng máy may Juki đặt ở tầng 1, ngay phía trước nhà, vẫn vang đều ngày đêm. Đó là "cần câu cơm" theo bà Loan từ thời còn con gái cho tới bây giờ. Bà nhận may găng tay tự do, công việc đòi hỏi kiên trì, tỉ mỉ, thu nhập bấp bênh. Gặp lô vải rẻ, mỗi ngày công khoảng 100 nghìn, vải đắt thì hầu như không còn lãi. Từ những đường may nắn nót ấy, cùng ý chí dám nghĩ dám làm, bà đã từng bước vượt nghèo và gây dựng được mái ấm khang trang.

Từ nỗi ám ảnh "nhà dột, nước ngập" đến việc "liều" vay tiền xây nhà mới

Bà Loan không bao giờ quên những ngày sống trong căn nhà cũ. Một căn nhà cấp 4 lụp xụp, mái thủng lỗ chỗ, hễ mưa là nước ào vào, bì bõm khắp sàn. Do nhà ở vị trí thấp nhất ở khu dân cư, nên nước không thoát kịp, ứ lại rồi dềnh lên ngập nhà, làm hỏng máy giặt, tivi và nhiều vật dụng.

Sống trong cảnh ấy, 5 người gồm 2 vợ chồng và 3 con nhỏ phải chen chúc suốt nhiều năm, đời sống kiệt quệ và rơi vào diện hộ nghèo của xã. Nhờ kiên trì làm ăn, đến năm 2017 gia đình mới thoát hẳn nghèo nhưng nỗi lo về chỗ ở vẫn thường trực.

Áp lực càng lớn khi các con khôn lớn, nhất là cậu con trai sinh năm 1989 học rất giỏi (tốt nghiệp Đại học Bách khoa Hà Nội) và chuẩn bị lập gia đình. Nỗi trăn trở của người mẹ trỗi dậy: "Con sắp cưới vợ, nhà gái sẽ đến. Một mái nhà dột nát, ngập úng làm sao là chỗ để con yên tâm dựng hạnh phúc".

Năm 2018, bà Loan quyết đập bỏ căn nhà cấp 4 cũ để xây mới trên mảnh đất 61m². Trong khi kinh phí dự toán lên tới nửa tỷ đồng, bà chỉ có khoản tích lũy rất ít nên phải xoay xở vay mượn người thân để khởi công. "Tôi nói rõ là vay để làm nhà, không phải chuyện khác nên bà con tin và sẵn lòng giúp. Người góp ít, người góp nhiều, có người còn băn khoăn nghề may găng tay liệu có kham nổi không, nhưng tôi tự nhủ cứ làm đi, kiên trì làm lụng rồi sẽ trả được", bà Loan nhớ lại.

Bà Loan vay mượn anh em và bên ngoại bằng những khoản không lãi suất, có chỗ dựa nên dám bước tiếp. Ban ngày bà theo sát công trình, tối lại cật lực may găng tay để xoay xở chi phí xây dựng. Tháng 2/2018, căn nhà được khởi công, chỉ vài tháng sau, một ngôi nhà 2 tầng khang trang hoàn thành, tầng hai lợp tôn vì kinh phí eo hẹp. Đến tháng 8 cùng năm, vợ chồng bà tổ chức cưới vợ cho con trai ngay trong ngôi nhà mới, niềm tự hào lấp lánh trong ánh mắt người mẹ khi đã kịp dựng một điểm tựa vững vàng cho con.

Khi đồng vốn chính sách tìm đúng người

Căn nhà hoàn thành nhưng gánh nặng 500 triệu đồng vay không lãi vẫn còn nguyên, đẩy bà Loan vào "chặng hai" cam go không kém: kiếm tiền trả nợ. "Vũ khí" duy nhất của bà là chiếc máy may và nghề may găng tay với thu nhập khiêm tốn.

Từ đó, bà duy trì lịch làm việc dày đặc: 7 giờ-12 giờ, nghỉ ăn trưa rồi làm tiếp 13 giờ-18 giờ, buổi tối lại ngồi vào máy từ 20 giờ đến 22 giờ. Công việc nặng nhọc, lặp đi lặp lại khiến bà đau nhức xương khớp ở tay chân, nhưng vì áp lực tài chính, bà vẫn gắng gượng không cho phép mình nghỉ.

Nỗ lực tự thân của bà Loan là rất lớn nhưng để bứt lên, bà cần một cú hích về vốn. Đúng lúc đó, vai trò của Hội Phụ nữ cơ sở và những cán bộ như bà Nguyễn Thị Chanh, Cụm trưởng Tổ Vay vốn (Tổ 12 đến Tổ 17, xã Thư Lâm) phát huy rõ rệt. Bà Chanh cho biết, cái khó của nhiều phụ nữ không chỉ là thiếu tiền mà còn "nghèo thông tin", họ chưa biết có thể tiếp cận nguồn vốn ưu đãi nào và thủ tục ra sao.

"Trường hợp của cô Loan là một trong những hội viên điển hình vượt khó. Trước kia, hoàn cảnh gia đình cô Loan rất khó khăn, nhà cửa dột nát. Chi hội Phụ nữ và Tổ dân phố nhận thấy tình cảnh đó nên đưa cô vào danh sách hộ nghèo để cô được tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, phát triển kinh tế", bà Chanh cho hay.

Quá trình tiếp cận vốn của bà Loan là một hành trình dài, được hỗ trợ liên tục bởi tổ chức Hội. Theo bà Chanh, bà Loan bắt đầu vay tín dụng vi mô qua Quỹ TYM (Tổ chức tài chính vi mô TNHH một thành viên Tình Thương) từ năm 2011, coi đó là bước đệm quan trọng. Khoản vay khởi điểm chỉ vài trăm nghìn đồng, sau đó tăng dần lên 2 triệu, 5 triệu, 8 triệu, 10 triệu và tối đa 50 triệu đồng, tùy theo năng lực trả nợ và mức độ uy tín của người vay.

Nhờ việc vay - trả đúng hạn và đều đặn nói trên, bà Loan dần hình thành hồ sơ tín dụng đáng tin cậy. Khi cần nguồn vốn lớn hơn để mở rộng việc may găng tay (mua vải, đầu tư thiết bị), đồng thời trang trải nợ xây nhà, Hội LHPN xã và bà Nguyễn Thị Chanh chủ động tư vấn, hướng dẫn thủ tục, giúp bà hoàn thiện hồ sơ vay theo chương trình cho vay việc làm của Ngân hàng Chính sách xã hội.

Công tác "giảm nghèo thông tin" được bà Chanh và cán bộ Hội thực hiện bài bản. Bà Chanh giải thích: "Mỗi khi có đợt rót vốn mới, Hội LHPN xã sẽ thông báo cho Cụm trưởng Tổ vay vốn. Cụm sẽ họp bình xét các hộ có nhu cầu. Trước khi đề xuất vay, tôi thường đến tận nhà các hội viên để tìm hiểu mục đích vay, tình hình kinh tế và năng lực hoàn trả, rồi mới trình hồ sơ lên Hội phụ nữ xét duyệt".

Nhờ sự "đi cơ sở" sát sao này, hồ sơ của bà Loan nhanh chóng được thông qua. Tháng 4/2024, bà Loan được giải ngân 100 triệu đồng, thời hạn 3 năm. "Lúc được bình xét cho vay, tôi vui lắm, vui lắm. Khoản tiền ấy như luồng sinh khí mới, giúp tôi chủ động thu mua nguyên liệu, không còn bị động chịu giá cao. Từ đó hiệu quả công việc tăng lên, thu nhập cũng khá hơn", bà Loan phấn khởi nói.

Bà Chanh, Cụm trưởng Tổ Vay vốn (Tổ 12-17), cho biết cụm hiện quản lý 49 hộ đang vay. Mức vay áp dụng gồm 100 triệu đồng theo chương trình việc làm (hộ kinh doanh nhỏ, mở cửa hàng, đầu tư máy móc) và 50 triệu đồng cho chương trình nước sạch, vệ sinh môi trường. Hàng tháng, bà trực tiếp thu lãi các hộ và đến ngày 24 mang tiền, sổ sách nộp tại Nhà văn hóa khu chợ Kim (xã Thư Lâm) - nơi Ngân hàng Chính sách xã hội về làm việc. Đồng thời theo dõi, đôn đốc và hỗ trợ thủ tục cho những trường hợp trả gốc hoặc vay mới.

Câu chuyện của bà Vũ Thị Loan là minh chứng sống động cho hiệu quả của đồng vốn chính sách khi được đặt đúng chỗ, trao đúng người. Đó không chỉ là thành quả của một ý chí thép, một sự "liều" có tính toán, mà còn là kết quả của một mạng lưới hỗ trợ cộng đồng, nơi những cán bộ Hội Phụ nữ cơ sở không quản ngại khó khăn, trở thành cầu nối thông tin, mang cơ hội đến cho những người phụ nữ kiên cường như bà.

Bây giờ, trong căn nhà 61m² khang trang, tiếng máy may vẫn vang đều. Nhưng âm thanh ấy không còn là nhịp thở nặng nề của mưu sinh, mà là tiết tấu của một cuộc sống ổn định, đầy hy vọng. Bà Loan bảo, mong muốn lớn nhất lúc này là giữ gìn sức khỏe và trả hết nợ. Giờ đây, điều bà trân quý nhất là một mái nhà khô ráo, ấm êm và đầy hạnh phúc, chan chứa tiếng cười bi bô của trẻ thơ.