Người phụ nữ Mường Vang biến ước mơ hữu cơ thành sức mạnh tập thể

Hành trình bỏ phố về núi để nuôi ốc sạch

Năm 2020, sau khi dịch COVID-19 diễn biến phức tạp khiến nhiều ngành nghề lao đao, chị Bùi Thị Mơ (34 tuổi) cùng chồng nhận ra một sự thật: Nông nghiệp chính là nền tảng vững chắc nhất. Vì vậy, gia đình chị đã quyết định rời phố, về lại quê hương Nhân Nghĩa (Phú Thọ) để làm nông. Quyết định này không chỉ xuất phát từ nhu cầu tìm kế sinh nhai mà còn từ niềm đam mê cá nhân - chị Mơ là người rất thích ăn ốc.

Muốn những con ốc của mình đạt chất lượng, an toàn cho người tiêu dùng, chị Mơ quyết định nuôi ốc theo phương pháp hữu cơ ngay từ đầu. Chị Mơ chia sẻ về quyết định chiến lược: "Tôi muốn con ốc phải thật sự sạch, thật sự ngon. May mắn là chúng tôi có nguồn nước sạch chảy từ trên núi xuống, đó là lợi thế trời ban. Tôi quyết định nuôi ốc bằng phương pháp hữu cơ ngay từ đầu. Để làm được điều đó, tôi phải tự trồng các loại rau củ quả sạch ngay trong vườn như rau muống, bí, bầu... làm thức ăn cho ốc và loại bỏ hoàn toàn thức ăn công nghiệp".

Bắt đầu từ một ao 200m2 thừa hưởng của gia đình chồng, vợ chồng chị Mơ đã dồn hết tâm huyết vào đó. Sau nhiều năm nỗ lực, mô hình không chỉ mở rộng mà còn chứng minh tính hiệu quả cao. Chị Mơ cho biết: "Ưu điểm của mô hình ốc là chúng tôi chủ yếu tận dụng cơ sở hạ tầng ao hồ sẵn có để giảm chi phí đầu tư ban đầu, đồng thời kỹ thuật chăm sóc giúp chúng tôi có thể thu hoạch đạt 2 lứa ốc mỗi năm".

Một vài quy trình nuôi ốc nhồi hữu cơ của HTX 

Thử thách và sức mạnh đồng hành

Hành trình khởi nghiệp không trải đầy hoa hồng. Việc tìm ra giống ốc phù hợp với thổ nhưỡng Mường Vang vô cùng gian nan, buộc vợ chồng chị phải lặn lội nhiều địa phương tìm hiểu và cuối cùng đã tìm được giống ốc nhồi phù hợp tại Thái Nguyên.

"Tìm được giống là một niềm vui lớn nhưng kinh nghiệm thì không dễ có được. Lần đầu tiên mang giống ốc về, vì nóng vội thả ngay mà không có kỹ thuật xử lý, ốc đã chết gần hết," chị Mơ kể lại thất bại đầu tiên của mình.

Thất bại không làm chị nản chí. Cứ cuối tuần, vợ chồng chị lại rong ruổi khắp các vùng nuôi ốc lớn nhỏ để học hỏi kinh nghiệm, sau đó về tự mày mò và ứng dụng. Sự đồng hành của anh Đức - chồng chị Mơ, là một điểm tựa vững chắc: "Hợp tác xã Mơ Đức không phải là thành quả riêng tôi, mà là sự nỗ lực, niềm tin và tình yêu của cả hai vợ chồng", chị Mơ khẳng định.

Khâu chế biến chả ốc của HTX

Lan tỏa sức mạnh tập thể: Chuỗi giá trị của phụ nữ

Năm 2023, Hợp tác xã Mơ Đức ra đời, nhằm nhân rộng mô hình và lan tỏa cơ hội kinh tế cho nhiều chị em phụ nữ ở Mường Vang. Chị Mơ đã chủ động nghiên cứu và cho ra mắt sản phẩm Chả ốc nhồi Mơ Đức đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao.

Chính bước đi táo bạo này mà hiện nay hợp tác xã đã mở rộng cơ hội việc làm trực tiếp cho 4-5 phụ nữ, tạo sinh kế ổn định cho gần 21 hộ gia đình trong thôn, trong đó có 10 hộ do phụ nữ làm chủ. Các hộ trong chuỗi là nguồn cung cấp thịt ốc chất lượng cho Hợp tác xã chế biến thành chả ốc.

Để nâng cao kỹ thuật nuôi ốc từ đó đảm bảo chất lượng hữu cơ đồng nhất trong toàn chuỗi cung ứng, Hợp tác xã thường xuyên tổ chức các buổi đào tạo, tập huấn định kỳ ngay tại trụ sở. Các buổi tập huấn này có vai trò then chốt, chuyển giao kỹ thuật chuyên sâu. Chị em được hướng dẫn chi tiết về các kỹ thuật tiên tiến trong nuôi ốc nhồi hữu cơ, bao gồm cách xử lý ao nuôi sinh học, phương pháp kiểm soát dịch bệnh bằng thảo dược (thay vì hóa chất) và tối ưu hóa nguồn thức ăn xanh tự trồng. Đây là quá trình giúp các thành viên nâng cao tay nghề và nắm vững quy trình chuẩn của HTX.

Chị Bùi Thị Phúc, một thành viên nữ được đào tạo, xúc động chia sẻ về sự thay đổi của gia đình mình: "Trước đây, tôi chỉ biết làm ruộng theo lối cũ, năng suất thấp và rất vất vả. Nhờ các buổi tập huấn chuyên sâu của Hợp tác xã, tôi không chỉ có kiến thức kỹ thuật nuôi ốc hữu cơ mà còn có nguồn thu nhập ổn định. Hiệu quả kinh tế rõ rệt đến mức chồng tôi cũng thấy được, nên anh đã quay sang cùng tôi chăm sóc ao, thay vì để tôi làm một mình như trước. HTX đã mang đến cho tôi cả kiến thức, sự tôn trọng từ gia đình, và trên hết là sự ổn định kinh tế kịp thời".

Nhờ mô hình sản xuất hiệu quả (2 lứa/năm), thu nhập từ nuôi ốc đã mang lại sự đột phá đáng kể cho các hộ thành viên. Tùy thuộc vào quy mô tận dụng ao nuôi, mức thu nhập dao động từ vài chục triệu đồng/năm đối với các hộ nhỏ. Đặc biệt, các hộ có quy mô lớn đã đạt được mức lợi nhuận ấn tượng, có trường hợp đạt 100 triệu đồng/năm và thậm chí hộ cao nhất đã cán mốc 200 triệu đồng/năm.

Chị Bùi Thị Tiên, Chủ tịch Hội LHPN xã Nhân Nghĩa, tỉnh Phú Thọ, đánh giá cao những cống hiến của HTX Mơ Đức đối với sự phát triển chung của phụ nữ xã: "Hội LHPN xã xem Hợp tác xã Mo Đức là một mô hình phát triển kinh tế tập thể làm chủ bởi phụ nữ. Nhờ sự hợp tác chặt chẽ này, Hội chúng tôi đã giúp đỡ hàng chục hội viên tiếp cận giống, kỹ thuật, tìm đầu ra cho sản phẩm. Đó là mô hình hợp tác hiệu quả để không một hội viên nào bị bỏ lại phía sau".

Vươn xa thương hiệu Mường Vang

Với những nỗ lực và đóng góp tích cực cho cộng đồng phụ nữ, Hợp tác xã Mơ Đức đã đạt được thành công kép. Hợp tác xã vinh dự được công nhận là Điển hình tiên tiến tỉnh Hòa Bình năm 2024 và tiếp tục là Điển hình tiên tiến tỉnh Phú Thọ năm 2025.

Chị Mơ khẳng định: "Đến nay, sản phẩm của hợp tác xã chuẩn bị được nhập bán trong hệ thống các siêu thị lớn tại Hà Nội. Đây là cơ hội vàng để hợp tác xã và chị em phụ nữ Mường Vang phát triển kinh tế tốt hơn, đưa nông sản sạch vươn xa hơn nữa".

Chị Bùi Thị Mơ- Giám đốc HTX nông nghiệp hữu cơ Mơ Đức tại Hội nghị Điển hình tiên tiến lần thứ I của tỉnh Phú Thọ

Thành tựu này không chỉ công nhận giá trị kinh tế mà còn vinh danh giá trị nhân văn mà hợp tác xã mang lại: Đó là nghị lực của người phụ nữ Mường Vang và sự đoàn kết để cùng làm giàu, vượt qua mọi khó khăn.