Nhiều phụ nữ không thể vay vốn khởi nghiệp vì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chỉ đứng tên chồng

Trên cơ sở nghiên cứu kỹ các nội dung của dự thảo, tại hội nghị, các đại biểu cơ bản nhất trí về chủ trương sửa đổi Luật Đất đai 2013. Các đại biểu đã tập trung thảo luận đóng góp sâu về các điều, khoản có liên quan trực tiếp đến phụ nữ, gia đình, trẻ em, bình đẳng giới; các nội dung liên quan đến quyền, nghĩa vụ của phụ nữ với vai trò là người sử dụng đất…

Bà Nguyễn Thu Hà, Phó Chủ tịch Hội nữ doanh nghiệp nhỏ và vừa Thành phố Hà Nội, cho biết, thời gian qua, nhiều nữ doanh nghiệp đi vay vốn để khởi nghiệp nhưng giấy tờ nhà đất lại chỉ đứng tên chồng nên họ không thể vay vốn được.

PGS.TS Nguyễn Thị Nga, Phó Trưởng Khoa Pháp luật Kinh tế - ĐH Luật Hà Nội, cho rằng, theo luật Đất đai 2013, việc quy định cả vợ và chồng cùng đứng tên trên Giấy chứng nhận đã làm tăng tỷ lệ Giấy chứng nhận có cả tên vợ và chồng, qua đó đảm bảo quyền của phụ nữ nói riêng và quyền của người sử dụng đất nói chung, tạo cơ hội cho phụ nữ chủ động tham gia các hoạt động kinh tế, xã hội. Tuy nhiên, trên thực tế, việc cấp Giấy chứng nhận chỉ có tên người chồng với đối tượng là hộ gia đình và đối tượng là vợ và chồng có chung quyền sử dụng đất vẫn còn nhiều (khoảng 12 triệu Giấy chứng nhận đối - Theo báo cáo số 51/BC-BTNMT ngày 20/5/2020).

Một trong những nguyên nhân là do từ chính quy định "…việc cấp đổi Giấy chứng nhận đã cấp chỉ ghi họ, tên của vợ hoặc chồng thì được cấp đổi sang Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất để ghi cả họ, tên vợ và họ, tên chồng nếu có yêu cầu" của Luật Đất đai 2013 tại khoản 4 Điều 98 và được giữ nguyên tại Điều 143 khoản 4 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).

"Điều này vô hình trung đã làm mất đi ý nghĩa của quy định Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phải ghi tên của họ, tên vợ và họ, tên chồng" - PGS.TS Nguyễn Thị Nga nhận định.

Đại diện Hội LHPN các quận, huyện trên địa bàn thành phố tham dự hội nghị cũng cho biết, trên địa bàn đã xảy ra nhiều trường hợp người phụ nữ bị mất quyền lợi sở hữu đất khi ra tòa ly hôn vì không có tên trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Đa số các đại biểu cho rằng, việc ghi cả họ, tên vợ và họ, tên chồng trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là quyền đương nhiên, chứ không cần xuất phát từ "nếu có yêu cầu".

PGS.TS Nguyễn Thị Nga đề nghị sửa đổi: "...Trường hợp quyền sử dụng đất hoặc quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặc quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là tài sản chung của vợ và chồng mà Giấy chứng nhận đã cấp chỉ ghi họ, tên của vợ hoặc chồng thì phải thực hiện thủ tục cấp đổi sang Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất để ghi cả họ, tên vợ và họ, tên chồng, trừ trường hợp vợ và chồng có thỏa thuận ghi tên một người".

Tuy nhiên, với trường hợp vợ và chồng có thỏa thuận ghi tên một người cũng cần làm rõ thỏa thuận ghi tên một người (vợ, hoặc chồng) đại diện đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để thống nhất trong việc xác định tài sản chung của vợ chồng trong trường hợp trên.

Tại hội nghị, Chủ tịch Hội LHPN Hà Nội Lê Kim Anh cảm ơn những ý kiến đóng góp đầy tâm huyết của các đại biểu tham dự hội nghị. "Các ý kiến đóng góp tại hội nghị sẽ được Hội LHPN Hà Nội tổng hợp chuyển cấp trên gửi đến các cơ quan chức năng có thẩm quyền, góp phần vào quá trình hoàn thiện dự thảo, giúp luật sau khi ban hành bảo đảm tính khả thi, phù hợp với thực tiễn và đảm bảo quyền lợi của phụ nữ", bà Lê Kim Anh cho hay.