Nhớ món cà muối của mẹ

Sáng cuối tuần, tôi dậy sớm đón chuyến xe từ quê, nhận thùng đồ ăn mẹ gửi từ tối hôm trước. Cứ độ một tuần, mẹ lại gói ghém đủ thứ rau, trứng, bầu, mướp, cá… gửi lên phố. Đã bao lần tôi bảo mẹ rằng ở thành phố cái gì cũng có, chỉ cần vài bước chân ra ngõ là mua được, nhưng mẹ gạt đi. Mẹ không chỉ gửi đồ ăn, mà gửi theo cả tình thương và nỗi nhớ con cháu...

Thi thoảng, mẹ gửi thêm lọ cà muối - món ăn gắn với cả một thời gian khó của gia đình. Ngày ấy, cá thịt là thứ xa xỉ, bữa cơm nhà tôi hầu như lúc nào cũng có cà muối. Những quả cà pháo trắng phau được đặt trên chiếc mâm giữa chiếu cùng với bát mắm tôm, nồi canh. Gắp quả cà cắn đôi, nghe giòn đôm đốp, vị mặn chạm đến đầu lưỡi. Cà vừa giòn vừa mặn, ăn hao cơm đến mức bốn chị em tôi thi nhau chìa bát xin thêm. Nhiều bữa, các con ăn xong, phần mẹ chỉ còn vài mẩu cháy trong chiếc nồi gang cũ kỹ…

Sau mỗi trận mưa rào, dải đất phía sau nhà mềm ra theo nhát cuốc của mẹ. Mẹ cẩn thận vùi từng cây cà non xuống luống đất. Chẳng mấy chốc, cây lớn, lá xanh um, trổ những bông hoa tím nhạt rồi kết trái, lúc đầu bé như cái cúc áo, sau căng mọng như đầu ngón tay. Quên ít hôm nhìn lại, đã thấy quả cà căng mọng.

Khi cà vừa phổng phao, mẹ hái đầy chiếc rổ tre, đặt giữa sân. Chị em tôi xúm lại, vặt cuống, ngâm nước muối pha loãng cho ra bớt vị đắng. Muốn cà được giòn, mẹ dặn phải phơi nắng cho hơi héo. Cà được xếp vào vại sành, trộn cùng muối trắng và tỏi, ớt, gừng, đổ nước đun sôi để nguội ngập, lấy vỉ tre ém chặt, dằn đá thật kỹ. Vại cà đậy kín, chỉ ba, bốn hôm là ăn được.

Cà muối không chỉ là món ăn kèm cơm mà ăn cùng khoai lang luộc cũng rất ngon. Những buổi xế chiều, khi học bài xong, tôi đói bụng, thường bóc củ khoai nóng hổi, kẹp cùng vài quả cà. Vị dẻo bùi của khoai quyện với vị giòn mặn của cà ngon hơn tất thảy mọi thứ quà vặt trên đời. Nhờ những bữa cơm cà giản dị mà gia đình tôi đi qua những tháng ngày nghèo khó, chị em tôi lớn khôn, được học hành, nên người.

Giờ đây, cà muối không còn là món chính trong bữa cơm mà trở thành món ăn thanh cảnh, gợi nhớ vị xưa. Trên những bàn tiệc sang trọng với đủ món ngon ba miền, bát cà pháo vẫn giản dị đứng cạnh tô canh rau, giúp người ta tìm lại hương vị quê nhà. Nhiều lần đi ăn, tôi nhận ra cà pháo và canh rau vẫn là hai món vơi nhanh nhất giữa bao sơn hào hải vị còn đầy ắp.

Mấy chục năm rồi, mẹ vẫn giữ thói quen muối cà vừa mặn vừa giòn. Những quả cà lấy ra mâm vẫn trắng ngà, thơm nức mùi gừng tỏi và ớt, vị chua thanh hòa quyện trong cái giòn rụm đặc trưng. Bữa cơm hôm nay của gia đình tôi nơi phố thị lại được mẹ gửi trọn cả tình quê vào phố. Tôi gắp một quả cà bỏ vào bát, nghe đầu lưỡi thấm vị mặn, chợt rưng rưng thương nhớ mẹ…