Nữ đại biểu Brâu "hiến kế" giảm nghèo bền vững cho đồng bào dân tộc thiểu số

Phát biểu thảo luận tại Hội trường sáng 5/12 về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035, Nàng Xô Vi (đoàn Quảng Ngãi) - nữ đại biểu DTTS đặc biệt ít người Brâu - nhấn mạnh vào 3 mục tiêu cụ thể của Chương trình; đồng thời đề xuất những giải pháp gắn với tình hình thực tế để có thể thực hiện thành công mục tiêu. 

- Đối với mục tiêu (1) đến năm 2030 "Thu nhập bình quân của người dân nông thôn năm 2030 phấn đấu tăng gấp 2,5 đến 3 lần so với năm 2020. Trong đó, thu nhập bình quân của người DTTS bằng 2/3 bình quân chung của cả nước".

Đại biểu Nàng Xô Vi cho biết, hiện nay, thu nhập bình quân của người dân vùng đồng bào DTTS còn rất thấp so với mặt bằng chung. Đặt mục tiêu đạt 2/3 bình quân cả nước là một mục tiêu đầy thách thức, nhưng khả thi, nếu có cơ chế mạnh mẽ thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, lao động và huy động doanh nghiệp tham gia.

Để nâng mức thu nhập, theo nữ đại biểu, phải đa dạng hóa sinh kế, không thể chỉ dựa vào nông nghiệp truyền thống mà phải phát triển OCOP, kinh tế rừng, du lịch cộng đồng, kinh tế biên mậu, làng nghề. Đồng thời, nâng chất lượng nguồn nhân lực, tăng đào tạo nghề, kỹ năng số, kết nối thị trường lao động để thanh niên người dân tộc thiểu số không chỉ làm nông.

Đặc biệt, cần tạo động lực thu hút doanh nghiệp đến vùng khó khăn bằng chính sách ưu đãi hợp lý, minh bạch và có cơ chế bảo vệ quyền lợi cho người dân.

"Nếu không thay đổi mô hình phát triển nội sinh, chúng ta sẽ rất khó thu hẹp chênh lệch giàu nghèo. Nên mục tiêu này, chúng ta cần quan tâm đánh giá dựa trên nhiều phương diện khác", đại biểu Nàng Xô Vi nhấn mạnh.

- Đối với mục tiêu (2) đến năm 2030 "Tỷ lệ nghèo đa chiều của cả nước duy trì mức giảm từ 1% đến 1,5%/năm, phấn đấu tỷ lệ hộ nghèo đa chiều vùng DTTS và MN xuống dưới 10%; tỷ lệ nghèo đa chiều ở xã nghèo giảm ít nhất 3%/năm".

Đại biểu Nàng Xô Vi cho rằng, đây là mục tiêu mang tính bản chất và cốt lõi. Đại biểu cho rằng, chúng ta không chỉ hướng tới việc "thoát nghèo về thu nhập", mà hướng tới thoát nghèo về năng lực tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản như giáo dục, y tế, nhà ở, nước sạch, thông tin, bảo hiểm.

"Nghèo đa chiều là nghèo về cơ hội phát triển. Việc đặt mục tiêu dưới 10% vào năm 2030, trong bối cảnh hiện nay, thể hiện cam kết chính trị mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước trong việc không để ai bị bỏ lại phía sau. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, việc hỗ trợ an sinh đơn thuần sẽ không đủ; điều quan trọng là tạo sinh kế bền vững, chuyển từ hỗ trợ sang trao cần câu, mở rộng việc làm phi nông nghiệp, phát triển kinh tế xanh, du lịch cộng đồng và nông nghiệp hàng hóa", đại biểu phân tích.

Bên cạnh đó, theo nữ đại biểu dân tộc Brâu, cần phải giảm thiếu hụt dịch vụ giáo dục và y tế, bảo đảm 100% người dân tộc thiểu số, người nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có bảo hiểm y tế và được tiếp cận dịch vụ y tế cơ bản miễn phí; đồng thời đề nghị Chính phủ rà soát, thống nhất cách quy định chỉ tiêu này trong các văn bản của Chương trình. "Nếu không giải quyết thiếu hụt về giáo dục, y tế và hạ tầng, thì người dân vẫn sẽ mãi quay lại tái nghèo", đại biểu khẳng định.

- Đối với mục tiêu (3) đến năm 2030 "Phấn đấu 100% số xã nghèo trên cả nước thoát khỏi tình trạng nghèo; vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi cơ bản không còn các xã, thôn đặc biệt khó khăn".

Đại biểu Nàng Xô Vi đánh giá, đây là mục tiêu đi trực diện vào những điểm nghẽn lớn nhất - những "vùng lõm" phát triển. Các xã nghèo và thôn đặc biệt khó khăn thường là nơi hạ tầng thiếu, dân cư phân tán, điều kiện tiếp cận dịch vụ công hạn chế, và dễ bị tổn thương bởi thiên tai, biến đổi khí hậu.

"Đây là mục tiêu cao, chúng tôi còn trăn trở. Bởi nhiều xã nghèo gắn với yếu tố lịch sử, vị trí địa lý hiểm trở và điều kiện tự nhiên bất lợi. Do đó, cần đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, ưu tiên hạ tầng thiết yếu như đường giao thông, nước sinh hoạt, trường học, trạm y tế, internet - thay vì đầu tư dàn trải, manh mún. Chương trình đã đề cập nguyên tắc đầu tư trọng tâm, trọng điểm, hướng tới hiệu quả bền vững và hoàn toàn đúng đắn", đại biểu khẳng định.

Từ góc nhìn cá nhân, phân tích dựa trên tình hình thực tế, để Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đạt được các chỉ tiêu đặt ra, nữ đại biểu người dân tộc Brâu đề xuất 4 giải pháp, đó là: Đầu tư có trọng điểm, tập trung hạ tầng thiết yếu tại những xã, thôn khó khăn nhất. Ưu tiên nguồn lực cho giáo dục - y tế - hạ tầng số vì đây là nhân tố quyết định giảm nghèo bền vững. Xây dựng công cụ giám sát độc lập, minh bạch, chuyển đổi số trong quản trị để tránh thoát nghèo trên giấy. Phát huy vai trò chủ thể của người dân, giao cộng đồng quyền giám sát và cùng tham gia.