Nữ giám đốc gốc Việt "nắm trong tay sức khỏe thế giới"

Aurélia Nguyen, người giữ chức Giám đốc điều hành Chương trình chia sẻ vaccine toàn cầu COVAX của Liên Hợp Quốc, là người Pháp gốc Việt. Bà có bằng Thạc sĩ về Chính sách Y tế, Hoạch định Tài chính của Trường Y học Nhiệt đới và Dịch tễ London và Trường Kinh tế London (Anh).

Tháng 2/2021, Aurélia Nguyen nằm trong danh sách 2021 TIME Next của tạp chí Time, vinh danh "100 cá nhân đang định hình tương lai trong lĩnh vực của mình và định rõ thế hệ lãnh đạo tiếp theo". Trong phần bài mở đầu về Nguyen, Time ca ngợi: "Thật không ngoa khi nói rằng sức khỏe của thế giới nằm trong tay của Aurélia Nguyen. Với tư cách là giám đốc chương trình COVAX, công việc của Nguyen là đảm bảo vaccine đến được với càng nhiều người trên thế giới càng tốt".

Hơn 20 năm "bầu bạn" với dược phẩm và vaccine

Từ năm 1999 đến 2010, Aurélia Nguyen đảm nhiệm nhiều vị trí khác nhau trong GlaxoSmithKline (GSK) - một hãng dược hàng đầu của Anh. Bà sau đó giữ vai trò lãnh đạo trong việc phát triển các chính sách của GSK về tiếp cận thuốc và vaccine ở các nước đang phát triển. Nguyen cũng đã thực hiện nghiên cứu các chính sách thuốc gốc (thuốc generic) cho Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Trước khi được bổ nhiệm làm Giám đốc Chương trình chia sẻ vaccine toàn cầu COVAX, bà Nguyen giữ chức vụ Giám đốc Điều hành về Vaccine & Bền vững của Liên minh toàn cầu về vaccine và tiêm chủng (GAVI). Bà và các cộng sự chịu trách nhiệm thiết kế các giải pháp để nguồn lực của GAVI hỗ trợ các chương trình và thị trường vaccine bền vững về mặt tài chính, cuối cùng là tăng số lượng để vaccine đến được với nhiều người.

Tháng 10/2020, bà Nguyen được bổ nhiệm trở thành Giám đốc COVAX. Với cương vị này, bà đứng đầu việc phân phối và cung cấp vaccine COVID-19 cho 190 nền kinh tế thông qua COVAX. Đây là sáng kiến hợp tác toàn cầu nhằm thúc đẩy quá trình phát triển và sản xuất các sản phẩm chẩn đoán, điều trị cùng với vaccine ngừa COVID-19, đồng thời bảo đảm khả năng tiếp cận vaccine nhanh chóng, công bằng và bình đẳng trên toàn thế giới.

Được biết, COVAX là trụ cột vaccine của "Access to COVID-19 Tools (ACT) Accelerator", một hợp tác toàn cầu mang tính đột phá, tập hợp chính phủ của các quốc gia, nhà khoa học, doanh nghiệp, xã hội dân sự, nhà tài trợ và nhiều tổ chức y tế toàn cầu để đẩy nhanh quá trình chấm dứt đại dịch.

Nỗ lực không ngừng nghỉ cho sứ mệnh vaccine 

Theo tạp chí Time, Nguyen giám sát ngân sách 6 tỷ USD từ 98 quốc gia giàu có để hỗ trợ COVAX. Chương trình được đồng sáng lập bởi Liên minh Đổi mới sáng tạo sẵn sàng cho dịch bệnh (CEPI), Liên minh Toàn cầu về vaccine và tiêm chủng (GAVI), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và UNICEF với tư cách là đối tác phân phối.

Kể từ tháng 11/2020, bà Nguyen giữ vai trò lãnh đạo đối với sứ mệnh của COVAX, đảm bảo và phân phối vaccine miễn phí cho gần 92 quốc gia có nguồn tài nguyên hạn chế, ngân sách cho chăm sóc sức khỏe không đủ để tiếp cận vaccine. 

Để có đủ nguồn cung vaccine, COVAX đang cạnh tranh với các quốc gia giàu có, nơi muốn đảm bảo lượng vaccine cho chính quốc gia của họ. Nguyen thừa nhận rằng "mọi việc sẽ không suôn sẻ". Theo dự đoán của bà, COVAX sẽ phân phối 2 tỷ liều vaccine cho các quốc gia bao gồm Ấn Độ, Brazil và Nigeria trong năm 2021.

Trong một bài phỏng vấn đăng trên Bloomberg hồi tháng 7, bà Nguyen cho biết COVAX đang trên đà cung cấp 1,8 tỷ liều vaccine vào đầu năm 2022 mặc dù không đạt được mục tiêu trong những tháng đầu tiên triển khai. Cho đến nay, chương trình COVAX đã chuyển khoảng 90 triệu liều vaccine COVID-19 đến hơn 130 quốc gia.

Khi được hỏi về những bài học trong quá khứ, bà nói rằng phải tìm cách để không lặp lại những gì đã xảy ra trong Đại dịch cúm H1N1 2009-2010, khi một số ít quốc gia về cơ bản đã mua toàn bộ nguồn cung cấp vaccine cúm lợn trên toàn cầu. 

COVAX được xây dựng để hỗ trợ 193 nền kinh tế, chiếm khoảng 90% dân số toàn cầu, đảm bảo rằng mọi người ở tất cả các quốc gia sẽ được tiếp cận công bằng và bình đẳng với vaccine. Bà cũng nhấn mạnh bài học về thời gian khi hiện tại đã có vaccine an toàn và hiệu quả, song những biến thể mới đang xuất hiện. Nếu không đủ nhanh để bảo vệ con người, có khả năng chúng ta sẽ rơi vào một chu kỳ đại dịch kéo dài.

Đồng quan điểm với Nguyen, các quan chức y tế cộng đồng cho biết trong một thế giới kết nối như ngày nay, dịch bệnh bùng phát ở bất cứ khu vực nào cũng có thể lan rộng đến nơi khác. "Vì vậy, chỉ có cách tiêm chủng cho gần như tất cả mọi người trên hành tinh, chúng ta mới có thể xây dựng một bức tường thành miễn dịch cho nhân loại để virus khó xâm nhập hơn, Time viết.