Phát triển Ứng dụng y học chuyên biệt, giảm khoảng cách giới trong phát hiện, điều trị bệnh
Phát triển Ứng dụng y học chuyên biệt theo giới tính ở Nhật Bản
Những tiến bộ y học đã mang lại nhiều lợi ích cho cuộc sống của con người. Tuy nhiên, nghiên cứu y học từ trước đến nay thường thiên về nam giới do lo ngại về tính an toàn của thuốc đối với phụ nữ mang thai và các yếu tố khác. Để giải quyết những khác biệt này, các chuyên gia y tế toàn cầu đang ngày càng chú ý tới việc phát triển nghiên cứu y học chuyên biệt theo giới tính.
Trong những năm gần đây, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những triệu chứng và kết quả điều trị có thể khác nhau giữa nam và nữ, ngay cả khi cùng mắc một bệnh lý. Do đó, sự phát triển của y học chuyên biệt theo giới tính, có tính đến những khác biệt về sinh lý và xã hội giữa nam và nữ đã bắt đầu được quan tâm chú ý phát triển, chủ yếu ở châu Âu, Mỹ và Nhật Bản. Từ đó lan rộng sang các quốc gia khác. Tại Nhật Bản, việc nghiên cứu và phát triển một ứng dụng chăm sóc sức khỏe phụ nữ dựa trên nền tảng y học này cũng đã được tiến hành.
Những tiến bộ y học đã mang lại nhiều lợi ích cho cuộc sống của con người. Tuy nhiên, nghiên cứu y học từ trước đến nay thường thiên về nam giới do lo ngại về tính an toàn của thuốc đối với phụ nữ mang thai và các yếu tố khác. Kết quả là, sự khác biệt về khả năng mắc bệnh, biểu hiện triệu chứng và hiệu quả của thuốc điều trị giữa nam và nữ phần lớn vẫn chưa được nhận biết trong nhiều năm qua. Ngoài ra, các yếu tố môi trường, kỳ vọng xã hội, cũng như cách suy nghĩ và giao tiếp khác nhau theo giới tính cũng cần được xem xét thận trọng trong chẩn đoán và điều trị.
Để giải quyết những khác biệt này, các chuyên gia y tế toàn cầu đang ngày càng chú ý tới việc phát triển nghiên cứu y học chuyên biệt theo giới tính/giới, xem xét cả những khác biệt về sinh lý và xã hội giữa nam và nữ để đưa ra các phương pháp chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa phù hợp.
Dựa trên phương pháp này, một số cơ sở y tế tại Nhật Bản đã thành lập các phòng khám ngoại trú dành cho phụ nữ, vượt ra ngoài các khoa truyền thống như nội khoa hoặc phụ khoa để cung cấp dịch vụ chăm sóc toàn diện cho các vấn đề sức khỏe thể chất và tinh thần của phụ nữ nói riêng.
Các phòng khám ngoại trú dành riêng cho phụ nữ này tiếp nhận bệnh nhân với nhiều triệu chứng khác nhau mỗi ngày. Tiến sĩ Katai Miyuki, bác sĩ nội khoa dành cho phụ nữ tại Đại học Y khoa Phụ nữ Tokyo (TWMU) từ năm 2007 đến năm 2020, đã nhớ lại một trường hợp đặc biệt mà bà từng tư vấn.
“Một phụ nữ ngoài 50 tuổi từ xa đến đã kể với tôi về nhiều triệu chứng bao gồm bốc hỏa và khó thở - đã khám nhiều lần nhưng không được điều trị triệt để. Những triệu chứng này thường gặp ở các rối loạn mãn kinh của phụ nữ. Nhưng sau khi hỏi thăm chi tiết, tôi phát hiện ra rằng tình trạng tê ở tay và chân của bà ấy nằm ở một bên cơ thể. Vì vậy, tôi nghĩ rằng đó có thể là vấn đề về hệ thần kinh. Tôi đã cho chụp MRI ngay sau đó và phát hiện ra rằng bà ấy có một khối u não ác tính”, Tiến sĩ Katai Miyuki nói.
Tiến sĩ Katai Miyuki cho rằng các triệu chứng chủ quan và việc không xem xét kỹ lưỡng yếu tố đặc điểm giới có thể gây chẩn đoán sai cho bệnh nhân. Tuy nhiên thời gian thăm khám tư vấn hạn chế cũng là một thách thức khi việc tư vấn kéo dài trở nên không sinh lời nếu như được thực hiện như một dịch vụ y tế được bảo hiểm chi trả. Và do đó, "Tôi muốn tạo ra một hệ thống giúp phụ nữ dễ dàng tiếp cận dịch vụ chăm sóc y tế chuyên biệt về giới tính mọi lúc, mọi nơi, cho bất kỳ ai", Tiến sĩ Katai chia sẻ.
Hình ảnh khái niệm về ứng dụng quản lý sức khỏe phụ nữ WaiSE đang được sử dụng.
Với đề xuất này, bà đã nộp đơn và được hướng dẫn thực hiện một dự án chăm sóc sức khỏe phụ nữ do Cơ quan Nghiên cứu và Phát triển Y tế Nhật Bản (AMED) ủy quyền, dẫn dắt hoạt động R&D cho WaiSE - một ứng dụng hỗ trợ chẩn đoán dành cho phụ nữ dựa trên đặc điểm giới. Ứng dụng này mô phỏng các kỹ thuật tư vấn và quy trình chẩn đoán được sử dụng trong y học chuyên biệt về giới.
Dựa trên các triệu chứng được nhập liệu, ứng dụng gợi ý các bệnh có thể mắc phải cùng với lời giải thích, các xét nghiệm y tế cần thiết và các khoa cần tư vấn. Từ đó ứng dụng được kỳ vọng sẽ đơn giản hóa và đẩy nhanh việc phát hiện các bệnh trước đây khó chẩn đoán mà không cần tốn thời gian khám sức khỏe cho những phụ nữ có nhiều triệu chứng, chẳng hạn như tiền mãn kinh.
Điểm khác biệt của ứng dụng WaiSE là hệ thống chẩn đoán, được hỗ trợ bởi dữ liệu lâm sàng thực tế được thu thập từ 5.241 phụ nữ trong hơn 10 năm tại phòng khám ngoại trú dành cho phụ nữ của TWMU giúp cho ứng dụng này có thể đánh giá chính xác các tình trạng bệnh và hướng dẫn người dùng đến khoa lâm sàng phù hợp.
Giáo sư, Tiến sĩ Katai Miyuki - thành viên Viện Nghiên cứu Chính sách Quốc gia, Chủ tịch Hiệp hội Y học Giới tính Nhật Bản, Chủ nhiệm hoạt động R&D của ứng dụng hỗ trợ chẩn đoán chuyên biệt về giới WaiSE.
Tiến sĩ Katai giải thích: “WaiSE không chỉ giúp phụ nữ nhận được chẩn đoán chính xác mà còn là một công cụ giáo dục giá trị để các bác sĩ tìm hiểu về y học theo giới tính cụ thể”. Bà cho biết: “Dữ liệu nghiên cứu y tế không chỉ bị ảnh hưởng bởi giới tính và giai đoạn cuộc đời mà còn bởi môi trường xã hội, chủng tộc và các yếu tố khác. Với tính hữu ích cao đối với công chúng, chúng tôi đang tìm cách để làm cho WaiSE dễ tiếp cận và thiết thực cho càng nhiều người càng tốt. Trong tương lai, chúng tôi đặt mục tiêu mở rộng WaiSE ra quốc tế, thu thập nhiều dữ liệu hơn để nâng cao độ chính xác của chẩn đoán thông qua công nghệ".
Đảm bảo rằng mọi người đều có quyền tiếp cận bình đẳng với những lợi ích của những tiến bộ y tế đòi hỏi một cách tiếp cận nhanh nhạy về giới tính. Khi nghiên cứu y học chuyên biệt về giới ngày càng được công nhận rộng rãi hơn, các ứng dụng như WaiSE sẽ sẵn sàng đóng vai trò quan trọng trong việc thu hẹp khoảng cách, hướng dẫn cả bệnh nhân cũng như các chuyên gia chăm sóc sức khỏe đến với dịch vụ chăm sóc toàn diện và phù hợp hơn trong tương lai.
