Phát triển văn hóa, con người: Sức mạnh đặc thù của thành phố mang tên Bác

Từ xây dựng "Không gian văn hóa Hồ Chí Minh"

Báo cáo chính trị tại Đại hội đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ XI nhiệm kỳ 2020-2025 về một số nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu nêu rõ: "Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, hình thành không gian văn hóa Hồ Chí Minh. Phát huy đặc trưng văn hóa, tính cách của con người Thành phố luôn năng động, sáng tạo, đi đầu, dám chấp nhận thử thách, nhân ái, nghĩa tình. Quy hoạch và phát triển các cơ sở văn hóa, các chương trình nghệ thuật thường niên gắn với tư tưởng, đạo đức, phong cách và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh, làm cho văn hóa Hồ Chí Minh thấm sâu vào người dân thành phố, là một nguồn sức mạnh đặc thù của con người thành phố mang tên Bác" gắn với mục tiêu "Xây dựng TPHCM có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình, vì cả nước, cùng cả nước, vì hạnh phúc của Nhân dân".

Là ngành chủ lực trong triển khai thực hiện xây dựng và phát triển văn hóa, con người thành phố mang tên Bác, Sở Văn hóa và Thể thao đã chủ động tham mưu UBND TPHCM ban hành Quyết định phê duyệt Đề án "Chiến lược phát triển ngành văn hóa TPHCM giai đoạn 2020-2035". Trong đó, xác định rõ "Xây dựng không gian văn hóa Hồ Chí Minh" là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Đề án "Chiến lược phát triển ngành văn hóa TPHCM giai đoạn 2020-2035".

Với cách làm cụ thể của ngành Văn hoá, Thể thao, công tác xây dựng "Không gian văn hóa Hồ Chí Minh" đã đạt được những kết quả bước đầu đáng ghi nhận: Công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở được đầu tư, chú trọng, trở thành phong trào quần chúng rộng rãi, huy động cả hệ thống chính trị và các tầng lớp Nhân dân tham gia, góp phần chăm lo phát triển văn hóa, củng cố và tiếp tục xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, đa dạng, phong phú. Công tác bảo tồn và phát huy giá trị các di tích lịch sử - văn hóa, các thiết chế văn hóa trên địa bàn Thành phố gắn với cuộc đời, sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh được đẩy mạnh.

Hoạt động tuyên truyền, vận động các tập thể, cá nhân, văn nghệ sĩ sáng tác các tác phẩm văn học, nghệ thuật chuyên đề "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" đã có hơn 4.909 mô hình, thiết chế không gian văn hóa Hồ Chí Minh tại trụ sở cơ quan, đơn vị, thiết chế văn hóa, thể thao, di tích lịch sử, văn hóa, bảo tàng, nhà truyền thống, thư viện, cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng, trường học, doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh, chợ, không gian công cộng, khu nhà trọ, chung cư... Toàn ngành đã tổ chức được 5.440 hội nghị, hội thi, kể chuyện, chương trình nghệ thuật; sáng tác, thực hiện quảng bá 3.227 tác phẩm, chương trình văn học nghệ thuật; thực hiện 7.006 cuộc triển lãm ảnh, trưng bày, giới thiệu sách, chiếu phim tư liệu về cuộc đời và sự nghiệp Chủ tịch Hồ Chí Minh, về "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" trên địa bàn Thành phố.

Phát huy thế mạnh của khoa học công nghệ trong thời đại 4.0, Ngành Văn hóa và Thể thao đã có nhiều giải pháp đẩy mạnh khai thác và tận dụng tối đa không gian mạng trong tổ chức tuyên truyền các nội dung "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh", về xây dựng không gian văn hóa Hồ Chí Minh, tiêu biểu như:

- Tuyên truyền trên trang thông tin điện tử và các nền tảng mạng xã hội (facebook, youtube, zalo…) với nhiều bài viết, đoạn phim ngắn, infographic, các tài liệu liên quan được đăng tải, thu hút hàng triệu lượt xem, tương tác và chia sẻ trên trang cá nhân của cán bộ, đảng viên. Từ đó tạo nên sức lan tỏa nhanh, rộng khắp đến các cơ sở đảng, cơ quan, đơn vị, cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và Nhân dân với số tương tác khoảng 342.591.338 lượt.

- Tăng cường chuyển đổi số đưa không gian văn hóa Hồ Chí Minh lên mạng thông qua hình thức bảo tàng trực tuyến, thư viện điện tử, tủ sách điện tử; cung cấp thông tin, hình ảnh kết hợp ứng dụng quét mã QR code, không gian 3D để người đọc, người xem dễ dàng truy cập các nội dung, chuyên mục trong "Không gian văn hóa Hồ Chí Minh", những tư liệu, tài liệu chính thống về Chủ tịch Hồ Chí Minh (khoảng 80% các mô hình, thiết chế không gian văn hóa Hồ Chí Minh đều có ứng dụng quét mã QR).

- Thực hiện Đề án "Số hóa không gian Bảo tàng Hồ Chí Minh - Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh" bằng việc tích hợp chia sẻ các dữ liệu liên quan đến Chủ tịch Hồ Chí Minh, để mọi người có thể tiếp cận, tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đến nay đã thống kê, sưu tầm, số hóa 22.710 tài liệu, hiện vật gắn với cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh (trong đó có 3.904 hiện vật gốc); toàn bộ tài liệu, hiện vật được ghi chép, lập hồ sơ; các dữ liệu hiện vật được đưa vào phần mềm quản lý và đang lưu giữ 29 phim tư liệu về Chủ tịch Hồ Chí Minh.

- Tăng cường công tác bảo tồn và phát huy giá trị các di tích lịch sử - văn hóa, các thiết chế văn hóa trên địa bàn Thành phố gắn với cuộc đời, sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh bằng việc tổ chức các cuộc hội thảo, tọa đàm khoa học, xuất bản các ấn phẩm, chiếu phim tư liệu, nói chuyện chuyên đề, các cuộc thi tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh, thực hiện những bộ sưu tập hiện vật, những tư liệu hồi ký về Bác Hồ; triển lãm lưu động các chuyên đề có liên quan đến hoạt động của Người.

- Thường xuyên quảng bá và giới thiệu di tích di tích lịch sử cấp quốc gia Nhà số 5 đường Châu Văn Liêm - nơi đồng chí Nguyễn Tất Thành ở trước khi ra đi tìm đường cứu nước thông qua việc triển khai xây dựng không gian văn hóa Hồ Chí Minh trực tuyến với chủ đề "Hành trình ra đi tìm đường cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh" trên nền tảng không gian 3D.

Thực hiện ghi âm, ghi hình các tác phẩm âm nhạc quảng bá đến công chúng; tổ chức các chương trình giới thiệu, quảng bá các tác phẩm văn học, nghệ thuật tiêu biểu, có nội dung thiết thực về "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Triển khai hiệu quả các các hoạt động, chương trình về nguồn liên kết với các địa chỉ đỏ trong, ngoài nước; triển khai Đề án Tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ở nước ngoài thông qua các hoạt động: Xây dựng và khánh thành tượng Bác ở Saint Petersburg (Liên bang Nga); tu bổ tượng Bác ở Mexico; tu bổ, tôn tạo Công viên Bác Hồ ở Savannakhet (Lào).

Đến Bộ tiêu chí xây dựng gia đình hạnh phúc

TPHCM đã đạt được những kết quả to lớn trong xây dựng văn hóa, con người; xây dựng và phát huy các hệ giá trị: Quốc gia, văn hóa, gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam trong thời kỳ mới. Tuy nhiên, dưới tác động của mặt trái cơ chế thị trường, sự tiếp nhận thiếu chọn lọc lối sống bên ngoài, sự tác động trái chiều của công nghệ thông tin, một số giá trị truyền thống trong gia đình đang bị mai một. Một số gia đình không chú trọng đến giáo dục, hoặc có quan tâm nhưng lúng túng cả về nội dung và phương pháp, gây ra nhiều hệ lụy, nhất là sự xuống cấp của đạo đức gia đình và xã hội.

Trước thực tế đó, tại Đại hội đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025 đã thông qua Nghị Quyết về triển khai thực hiện Đề án "Nghiên cứu xây dựng tiêu chí đánh giá gia đình hạnh phúc ở TPHCM hiện nay". Đây là lần đầu tiên trong Nghị quyết của Đảng bộ Thành phố đưa ra triển khai thực hiện đề án về việc nghiên cứu, xây dựng gia đình hạnh phúc bằng các tiêu chí cụ thể, đảm bảo sự hài hòa giữa điều kiện vật chất và tinh thần, giữa các mối quan hệ trong gia đình, cộng đồng và xã hội nhằm hướng đến "Xây dựng gia đình Việt Nam no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh làm nền tảng xây dựng cộng đồng hạnh phúc, quốc gia phồn thịnh hạnh phúc", góp phần xây dựng TPHCM có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình.

Công tác tuyên truyền Bộ tiêu chí xây dựng gia đình hạnh phúc được triển khai bằng nhiều hình thức phong phú và đa dạng như: Thiết kế, triển khai Bộ công cụ truyền thông Bộ tiêu chí xây dựng gia đình hạnh phúc; tổng hợp, biên soạn các nội dung Bộ tiêu chí xây dựng gia đình hạnh phúc bằng ngôn ngữ tiếng Việt, tiếng Hoa, tiếng Chăm, tiếng Anh, tiếng Khmer…; tổ chức liên hoan, hội thi tuyên truyền Bộ tiêu chí xây dựng gia đình hạnh phúc; thiết kế các tác phẩm, ấn phẩm về nội dung Bộ tiêu chí xây dựng gia đình hạnh phúc bằng thủ công hoặc ứng dụng công nghệ; sử dụng mã QR liên kết trên các group zalo của khu phố, tổ dân phố để người dân dễ dàng tiếp cận…

Thành phố đã tổ chức Hội nghị sơ kết 01 năm triển khai và tổ chức thực hiện Bộ tiêu chí xây dựng gia đình hạnh phúc nhằm đánh giá kết quả đạt được, khó khăn, thách thức, từ đó đề ra những giải pháp hiệu quả hơn trong thời gian tới. Sở Văn hóa và Thể thao đã triển khai thực hiện phương thức đánh giá sự hài lòng về hạnh phúc của người dân tại 02 địa bàn thí điểm nhằm hoàn thiện phương thức đánh giá sự hài lòng về hạnh phúc trình cấp có thẩm quyền ban hành chính thức và áp dụng trên toàn địa bàn Thành phố.

Xây dựng và nhân rộng các mô hình gia đình văn hóa tiêu biểu, có nề nếp, ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu hiếu thảo, vợ chồng hòa thuận, anh chị em đoàn kết, thương yêu nhau, góp phần phát huy giá trị truyền thống tốt đẹp, xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh.

Qua thực tiễn cho thấy các phong trào đã góp phần tạo sự gắn kết giữa các thành viên trong gia đình, xây dựng gia đình bình đẳng, hạnh phúc không có bạo lực.