Nữ Phó Thủ tướng 68 tuổi: Biểu tượng của phong trào cải cách ở Malaysia

Sau khi học tại trường Tunku Kurshiah ở Seremban, bà Wan Azizah tiếp tục học y khoa tại Đại học Phẫu thuật Hoàng gia Ireland, nơi bà được trao huy chương vàng về sản phụ khoa và tốt nghiệp bác sĩ nhãn khoa xuất sắc.

Bà Wan Azizah từng nổi lên như biểu tượng của phong trào cải cách và được xem là động lực cho sự thay đổi ở Malaysia. Sau khi chồng bà là cựu Phó Thủ tướng Datuk Seri Anwar Ibrahim bị phế truất và bắt giam vì bị cáo buộc có quan hệ đồng giới với cựu trợ lý của mình, bác sĩ chuyên khoa mắt Wan Azizah đã dấn thân vào chính trường. 

Bà đứng ra thành lập và lãnh đạo Phong trào Công lý Xã hội với hy vọng đòi lại tự do cho chồng. Đó là động lực để bà trở thành nghị sĩ quốc hội từ năm 1999 cũng như là người phát ngôn nhiều chương trình của Liên hợp quốc tại Malaysia. Dần dần, bà nổi bật thành một chính trị gia lão luyện, nhiệt huyết, được đánh giá cao.

Bà Wan Azizah từng dẫn dắt Đảng Công lý nhân dân (PKR) liên minh với Đảng Bersatu của ông Mahathir để làm nên chiến thắng lịch sử năm 2018. Sau đó, bà đã trở thành nữ Phó Thủ tướng đầu tiên của Maylaysia kiêm Bộ trưởng Phụ nữ, Gia đình và Phát triển cộng đồng từ tháng 5/2018. Bà là "bóng hồng" đầu tiên trong lịch sử được bầu vào vị trí quan trọng này trong Chính phủ Malaysia.

Thúc đẩy chính sách ưu việt cho phụ nữ, trẻ em

Trước khi là phó thủ tướng, bà Wan Azizah đã làm Bộ trưởng Phụ nữ, Gia đình và Phát triển cộng đồng Malaysia. Vì thế, từ khi nhận chức Phó Thủ tướng, bà rất quan tâm đến những vấn đề của phụ nữ và trẻ em. Với những nỗ lực của bà nhiều năm qua, chương trình nghị sự về phụ nữ tiếp tục là trọng tâm chính trong Kế hoạch Malaysia lần thứ 11 (2016-2020), đặc biệt là việc tăng số lượng phụ nữ trong những vị trí quan trọng gắn với việc ra quyết định.

Bên cạnh người phụ nữ đầy kinh nghiệm như bà, trong nội các chính phủ Malaysia hiện có nhiều gương mặt nữ sáng giá như Bộ trưởng Nhà ở và chính quyền địa phương Zuraida Kamaruddin; Bộ trưởng Phát triển Nông thôn Rina Harun; Bộ trưởng Công nghiệp; Bộ Đổi mới Teresa Kok và Bộ trưởng Công nghệ và Khoa học Yeo Bee Yin. Họ cùng nhau đẩy mạnh nhiều chính sách thiết thực hơn cho nữ giới.

Chính phủ Malaysia chú trọng việc trao quyền, đảm bảo trẻ em gái, phụ nữ Malaysia có cơ hội bình đẳng và sự phát triển kinh tế của phụ nữ, tăng sự tham gia của lao động nữ từ 54,3% (2016) lên 59% năm 2020. Chính phủ đã có nhiều sáng kiến để hỗ trợ phụ nữ trong lực lượng lao động trên toàn quốc như cung cấp các dịch vụ chăm sóc trẻ tốt hơn, dịch vụ chăm sóc ban ngày cho người cao tuổi, người khuyết tật và ban hành chính sách tiền lương tối thiểu từ năm 2012.

Ngoài ra, chính phủ ban hành quy chế về việc làm bán thời gian để khuyến khích phụ nữ, đặc biệt là người nội trợ, tham gia lực lượng lao động. Những sáng kiến khác như bồi dưỡng kỹ năng cho bà mẹ đơn thân và bồi dưỡng kỹ năng làm chủ doanh nghiệp cho phụ nữ đã giúp giảm nghèo và cải thiện chất lượng cuộc sống cho những người phụ nữ dễ tổn thương. Các nhóm đối tượng được đào tạo về nhiều lĩnh vực như may, chăm sóc sắc đẹp, sản xuất thủ công mỹ nghệ, chăm sóc trẻ, du lịch và chế biến thức ăn. Thông qua những khóa đào tạo này, các học viên có thể khởi nghiệp và trở thành những doanh nhân thành đạt.

Bên cạnh đó, thay mặt Chính phủ Malaysia, bà Wan Azizah giới thiệu Chương trình hỗ trợ việc làm cho các sinh viên nữ tốt nghiệp đại học nhằm xây dựng một lực lượng lao động có kỹ năng, tay nghề cao, nắm vững các tiến bộ khoa học kỹ thuật cho quốc gia. Còn Chương trình Trở lại với sự nghiệp nhằm mục đích làm tăng sự tham gia của phụ nữ trong lực lượng lao động bằng cách khuyến khích chủ sử dụng lao động tuyển dụng và giữ lại những phụ nữ có công việc từng bị gián đoạn. Qua đó, tạo điều kiện cho họ có thể phát triển tài năng sẵn có và quay lại công việc họ từng gắn bó.

Sát cánh bên người dân trước dịch SARS-CoV-2

Phó thủ tướng Malaysia Wan Azizah kêu gọi người dân du lịch và hỗ trợ chính phủ phục hồi ngành du lịch đang bị tổn hại do dịch bệnh SARS-CoV-2. Tại Malaysia, ngành du lịch chiếm tỉ trọng khá cao trong nền kinh tế với 15,2% tổng sản phẩm quốc nội. Phát biểu trước dân chúng ở đảo Penang mới đây, bà Wan Azizah thừa nhận Malaysia đang đối mặt với giai đoạn đầy thách thức vì SARS-CoV-2. Bà nhấn mạnh chính phủ đã tiếp tục tổ chức và thực hiện nhiều sự kiện, chương trình quy tụ nhiều người dân với những biện pháp an toàn phù hợp. Bà Wan Azizah cũng kêu gọi người dân tẩy chay các hành động tiêu cực, đặc biệt là không lan truyền tin tức giả mạo trên truyền thông xã hội vì đây là việc làm gây hiệu quả tiêu cực cho xã hội, tạo ra nỗi hoang mang, định kiến và chống đối.

"Trong nỗ lực ngăn chặn nhận thức tiêu cực về sự lây lan của virus và tác động của nó lên ngành du lịch, Bộ Du lịch - nghệ thuật - văn hóa đã thiết lập Ủy ban hành động phục hồi du lịch (TRAC) với sự tham gia của các bộ ngành, cơ quan chính phủ và công ty du lịch, nhằm xây dựng một chiến lược phục hồi cho ngành công nghiệp này", bà nhấn mạnh.

Phó thủ tướng Malaysia cho rằng ngành du lịch vẫn tiếp tục nhận sự quan tâm của chính phủ; vì vậy, công dân Malaysia cũng có thể chung tay với chính quyền để thực hiện chiến lược ngắn hạn đối phó dịch, phục hồi ngành du lịch. Bà Wan Azizah nói: "Tôi hy vọng toàn dân Malaysia có thể lan tỏa thông điệp tích cực rằng Malaysia an toàn để ghé thăm".