Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà kiểm tra hoạt động chính quyền địa phương 2 cấp tại xã Mường Khương, Lào Cai

Báo cáo với Phó Thủ tướng, Bí thư Đảng ủy xã Mường Khương Giàng Seo Vần cho biết, xã được thành lập trên cơ sở hợp nhất 5 đơn vị hành chính. Ngay sau khi thành lập ngày 1/7/2025, Đảng ủy xã đã nhanh chóng kiện toàn tổ chức bộ máy, phân công nhiệm vụ rõ ràng, ban hành quy chế làm việc và tập trung quán triệt các chủ trương lớn của Trung ương, Tỉnh ủy tới cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Nhờ đó, nhận thức và hành động trong toàn hệ thống chính trị được thống nhất, tạo sự đồng thuận xã hội. Đến đầu quý IV/2025, xã đã hoàn thành 23 chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, trong đó 12 chỉ tiêu đạt và vượt 100% kế hoạch, nhiều lĩnh vực như giáo dục, y tế, hạ tầng nông thôn có chuyển biến tích cực.

Tuy nhiên, quá trình triển khai mô hình mới vẫn còn những khó khăn như: Tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chậm do khối lượng hồ sơ lớn và thiếu nhân lực; giải phóng mặt bằng một số dự án trọng điểm gặp vướng mắc do giá bồi thường thấp; cơ sở vật chất nhà văn hóa thôn chưa đáp ứng yêu cầu sau sáp nhập.

Ngoài ra, việc hợp nhất các đơn vị dịch vụ công theo hướng tinh gọn bước đầu còn hạn chế do tính chất công việc khác nhau giữa các lĩnh vực, như nông nghiệp khác với văn hóa, thông tin, dẫn tới hiệu quả hoạt động chưa thật chuyên sâu.

Ông Giàng Seo Vần kiến nghị Chính phủ sớm có hướng dẫn cụ thể cho các xã biên giới trong công tác đối ngoại, đồng thời xem xét tăng thêm một Phó Chủ tịch UBND xã để đáp ứng đặc thù khối lượng công việc lớn, phức tạp và liên quan chặt chẽ đến nhiệm vụ quốc phòng – an ninh. Bên cạnh đó, ông cũng đề xuất tách Phòng Kinh tế xã (hiện đảm nhiệm nhiều chức năng, nhiệm vụ) thành hai phòng chuyên môn riêng để tăng tính chuyên sâu và hiệu quả tham mưu.

Cần thay đổi căn bản tư duy quản trị

Phát biểu kết luận buổi làm việc, Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà ghi nhận, đánh giá cao sự chủ động, nỗ lực và tinh thần trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền xã Mường Khương trong việc tổ chức, vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, kết quả ban đầu tại Mường Khương là rất tích cực. Bộ máy chính quyền cơ bản vận hành thông suốt, không gián đoạn; tổ chức, nhân sự đã được kiện toàn ổn định, rõ ràng về chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền.

"Đây là những kết quả bước đầu ghi nhận, nhất là khi chúng ta giữ được gần như nguyên vẹn đội ngũ cán bộ từ trước – một lợi thế quan trọng giúp quá trình chuyển đổi, giảm thiểu xáo trộn", Phó Thủ tướng nói.

Bên cạnh đó, Trung tâm Hành chính công xã vận hành hiệu quả, đội ngũ cán bộ đã nắm được quy trình, cơ bản đáp ứng yêu cầu phục vụ người dân. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo được thực hiện đồng bộ trên tất cả các lĩnh vực – từ xây dựng Đảng, củng cố hệ thống chính trị đến phát triển kinh tế - xã hội.

Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng, bên cạnh kết quả đạt được, vẫn còn những khó khăn mà xã Mường Khương cần khắc phục. Trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền mới, bước đầu vẫn còn lúng túng do quy mô và tính chất công việc có nhiều thay đổi.

Việc phân cấp, phân quyền còn một số mặt chưa đồng bộ, thiếu các điều kiện đảm bảo để thực hiện, đặc biệt là các thủ tục liên quan đến lĩnh vực đất đai.

Còn có sự băn khoăn, lúng túng trong việc tổ chức và vận hành các đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn sao cho hiệu quả, tinh gọn theo mô hình cung ứng dịch vụ công tổng hợp.

Phó Thủ tướng cho biết, Trung ương đang khẩn trương hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý nền tảng. Sau khi có ý kiến của Bộ Chính trị, Chính phủ sẽ ban hành Nghị định mới về phân loại đơn vị hành chính, còn Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ ban hành tiêu chuẩn của từng loại hình.

"Về tổ chức hành chính, số lượng phòng của cấp xã sẽ linh hoạt tùy thuộc phân loại đơn vị hành chính. Đối với đơn vị sự nghiệp, sẽ sắp xếp theo hướng tinh gọn, hình thành các trung tâm cung ứng dịch vụ công tổng hợp, trung tâm phát triển quỹ đất và đầu tư xây dựng", Phó Thủ tướng thông tin.

Đặc biệt, Phó Thủ tướng nhấn mạnh nhiệm vụ nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã – yếu tố quyết định sự thành công của mô hình mới.

"Với 134 cán bộ, công chức, số lượng hiện nay của xã là khá lớn. Quan trọng nhất là phải chú trọng chất lượng, chuyên môn và khả năng thích ứng. Cán bộ phải thường xuyên cập nhật kiến thức pháp luật, nâng cao trình độ ở các lĩnh vực như đất đai, môi trường, tài chính, đầu tư xây dựng, công nghệ thông tin, chuyển đổi số", Phó Thủ tướng nói.

Liên quan kiến nghị của xã về tăng thêm Phó Chủ tịch UBND xã, Phó Thủ tướng cho biết sắp tới sẽ có Nghị định mới quy định điều này. Việc bố trí cụ thể 2 hay 3 Phó Chủ tịch là thuộc thẩm quyền của địa phương căn cứ vào quy mô, tính chất và đặc thù của từng đơn vị, Trung ương không quy định cứng.

Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà đặc biệt nhấn mạnh việc thay đổi căn bản tư duy, không chỉ dừng lại ở việc xử lý công việc sự vụ hàng ngày. Chúng ta phải tự đổi mới phương thức làm việc, kỹ năng và kiến thức. Yêu cầu đặt ra không chỉ là phục vụ người dân thật tốt, mà còn phải đổi mới để quản trị xã hội hiệu quả hơn, từ đó kiến tạo sự phát triển.

"Bản chất của quản trị địa phương là lấy người dân làm trung tâm, huy động sức mạnh toàn dân trong quản trị xã hội", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.