Phụ nữ bản địa thành hướng dẫn viên du lịch cộng đồng

Làm du lịch từ những thứ sẵn có của gia đình

Từ bao đời nay, bà con dân tộc Mông sinh sống ở bản Tà Số 2, xã Chiềng Hắc, huyện Mộc Châu (Sơn La) sống gắn bó với nương rẫy, quen với những mùa gieo trồng, thu hoạch. Du lịch cộng đồng như một làn gió mới đổi thay bản làng yên ả này.

Bản Tà Số 2 là nơi có 100% cư dân là người Mông sinh sống. Chị Sùng Y Hoa là 1 trong số 3 phụ nữ Mông đầu tiên làm homestay tại bản Tà Số 2. Dẫn chúng tôi lên homestay nằm trên đỉnh đồi, giữa khu vườn mận đang vào mùa hái quả, chị Hoa cho biết, Homestay Hoa Phong của vợ chồng chị bắt đầu đón khách từ cuối năm 2021. 

Vợ chồng chị đã vay vốn để dựng thêm nhà và lắp thêm lò sưởi, bồn tắm và các dịch vụ đậm chất bản địa để phục vụ du khách lưu trú dài ngày.

Chị Hoa chia sẻ, dù bản mới phát triển du lịch vài năm nay nhưng thời gian ngắn ngủi đó cũng đủ để những người phụ nữ trong bản thay đổi rất nhiều, từ đời sống tinh thần, vật chất đến sự tự tin khi giao tiếp.

"Điều tôi hạnh phúc nhất là cả vợ cả chồng đồng lòng phát triển kinh tế. Tiếng nói của người phụ nữ trong gia đình cũng được coi trọng hơn. Trong tương lai, vợ chồng tôi sẽ cố gắng mở rộng mô hình để cho người dân trong bản có thể tiếp cận và phát triển giống như gia đình tôi", chị Sùng Thị Hoa bày tỏ.

Anh Mùa A Lu, Trưởng bản Tà Số 2, cho biết: "Từ khi có chương trình phát triển du lịch cộng đồng, chúng tôi đã thay đổi nếp nghĩ, làm quen với phát triển du lịch từ cơ sở vật chất sẵn có của gia đình. Đặc biệt, những người phụ nữ tại Tà Số 2 hôm nay đã không chỉ là người giữ lửa trong gian bếp nhỏ mà còn là hướng dẫn viên, nghệ nhân, người kể chuyện để tiếp đón du khách".

Nhạy bén lấp "khoảng trống" thị trường

Sở hữu vẻ đẹp hoang sơ, điểm du lịch cộng đồng bản Bon, xã Mường Chiên, huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La, giống như một viên ngọc thô chưa được mài giũa.

Nhạy bén với làn sóng du lịch trải nghiệm đang bùng bổ, chị Hoàng Thị Dung, nữ chủ homestay ở bản Bon, đã dám nghĩ, dám làm, thay đổi cách thức làm du lịch truyền thống.

Sau khi tham dự một số khóa tập huấn, đào tạo kỹ năng, chị Dung nhanh chóng nhận ra, khách hàng thời đại số sẵn sàng chi tiền không chỉ để ăn, ngủ mà còn để trải nghiệm cuộc sống của người bản địa. 

Nhận thấy "khoảng trống" thị trường du lịch, chị đã quyết "lấp đầy" thông qua việc phát triển các dịch vụ trải nghiệm.

Khác với cách tiếp cận truyền thống của các đơn vị du lịch địa phương, chị Dung không đơn thuần quảng bá cảnh đẹp hay món ngon mà còn giới thiệu những hoạt động đời sống hàng ngày, từ cách người dân địa phương thu hoạch nguyên liệu làm chẩm chéo đến câu chuyện lịch sử đằng sau mỗi công đoạn chế biến, tạo nên một hành trình kết nối giữa thực khách, sản phẩm và văn hóa bản địa. 

Hay như các hoạt động trải nghiệm bắt cá suối, thưởng thức mít chín cây… đều được chị đăng tải trên mạng xã hội thút hút nhiều sự quan tâm theo dõi của du khách.

Nhờ có sự thay đổi trong việc quảng bá, làm du lịch, những người phụ nữ bản địa như chị Dung không chỉ góp phần làm tăng doanh thu du lịch của bản làng, mà còn góp phần làm thay đổi nếp nghĩ, cách làm trong lối sống cũng như việc gìn giữ văn hóa bản địa của những người phụ nữ nơi đây.

Các cấp Hội đồng hành cùng phụ nữ dân tộc làm du lịch

Những năm qua, xác định phát triển du lịch là thế mạnh, tỉnh Sơn La đã và đang xây dựng các cơ chế hỗ trợ phát triển du lịch nói chung và hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng nói riêng.

Đại diện Hội LHPN tỉnh Sơn La cho biết, Đề án "Hỗ trợ hội viên phụ nữ phát triển kinh tế du lịch cộng đồng tại tỉnh Sơn La" đã được Hội xây dựng nhằm đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng, khai thác tiềm năng, phát triển ngành nghề, khôi phục, bảo tồn các bản văn hóa truyền thống, xây dựng thương hiệu, thúc đẩy phát triển sản xuất.

Theo chia sẻ từ đại diện Hội LHPN tỉnh Sơn La, các cấp Hội đã thông qua khảo sát nhằm tìm hiểu, đánh giá về nhu cầu của các hộ gia đình để có phương án, giải pháp đề xuất trong hỗ trợ kinh phí, xây dựng mô hình, sửa chữa, nâng cấp, phát triển du lịch cộng đồng nhằm bảo tồn và phát huy gia trị văn hóa của dân tộc, của địa phương, đồng thời cải thiện cuộc sống, tạo việc làm, tăng thu nhập cho hộ gia đình khó khăn trong cộng đồng.

Những người phụ nữ dân tộc thiểu số nhờ sự định hướng từ địa phương cũng như nhận được sự tư vấn, đồng hành qua các khóa đào tạo đã tự tin phát huy thế mạnh và chủ động hơn trong việc thể hiện vai trò, vị trí của mình qua hoạt động phát triển du lịch. 

Từ những mô hình du lịch cộng đồng, thu nhập của hội viên, phụ nữ được cải thiện, cuộc sống khấm khá hơn, trẻ em được đến trường đầy đủ, phụ nữ có thêm tiếng nói trong gia đình và cộng đồng.