Tận dụng lợi thế văn hóa, thiên nhiên để phát triển du lịch cộng đồng

Nhiều lợi thế để phát triển du lịch cộng đồng

Huyện Tân Lạc (Hòa Bình) còn được gọi là xứ Mường Bi - vùng đất giàu bản sắc văn hóa, truyền thống lịch sử bậc nhất trong 4 vùng Mường (nhất Bi, nhì Vang, tam Thàng, tứ Động).

Đây là vùng đất vẫn còn gìn giữ được những giá trị truyền thống được lưu giữ như: Mo Mường, Mường Chiêng, hát Thường đang, Bọ mẹng, hát ví… cùng nhiều sản phẩm thủ công truyền thống đặc sắc; Dệt thổ cẩm, đan lát, rượu cần và những lễ hội đặc sắc.

Tân Lạc cũng là địa phương sở hữu 19 danh lam thắng cảnh, di tích khảo cổ cấp tỉnh và Quốc gia; các địa danh tâm linh như Hang Bụt - động Mường Chiềng, động Nam Sơn, làng Mường.

Với những ưu thế về văn hóa cũng như thiên nhiên, từ nhiều năm qua, chính quyền huyện Tân Lạc đã chú trọng đẩy mạnh, phát triển DLCĐ với các điểm đến có tiếng như xóm Ngòi (xã Suối Hoa), xóm Chiến (xã Vân Sơn); xóm Bưởi Cạn (xã Phú Cường) khu du lịch sinh thái bảo tồn thiên nhiên Lũng Mây, xã Quyết Chiến…

DLCĐ không chỉ góp phần bảo vệ và phát huy những giá trị văn hóa bản địa quý báu mà còn tạo ra sinh kế bền vững, nâng cao đời sống cho người dân địa phương.

Theo lãnh đạo UBND huyện Tân Lạc, mô hình DLCĐ trên địa bàn huyện đã được triển khai với quy mô và hình thức ngày càng đa dạng, phong phú. Huyện Tân Lạc không chỉ tập trung khai thác các giá trị văn hóa bản địa mà còn chú trọng cải thiện sinh kế bền vững cho người dân.

Bên cạnh các dịch vụ du lịch với mức giá phải chăng, huyện tích cực định hướng, hỗ trợ các điểm du lịch kết hợp và khai thác nguồn lực từ các nhà đầu tư trong và ngoài địa bàn để nâng cao chất lượng phục vụ cũng như đa dạng hóa các hình thức trải nghiệm du lịch tại địa phương.

Tạo sinh kế bền vững

Gia đình ông Bùi Văn Lon (người dân tộc Mường, trú tại xóm Lũy Ải, xã Phong Phú, huyện Tân Lạc) là một trong những điển hình thành công trong hoạt động dịch vụ homestay.

Từ nhiều năm trước, nhận thấy tiềm năng phát triển DLCĐ nên ông Lon đã mạnh dạn lựa chọn homestay làm hình thức kinh doanh chính của gia đình. Dù ban đầu gặp nhiều khó khăn về vốn, cách thức vận hành hay tìm kiếm khách hàng, nhưng với sự hỗ trợ, giúp đỡ kịp thời của chính quyền địa phương, cùng sự tìm tòi, quyết tâm học hỏi, gia đình ông đã có thu nhập ổn định. Homestay của gia đình ông Lon không chỉ phục vụ du khách trong nước mà còn thu hút cả khách quốc tế.

Dấu ấn khó quên của du khách khi đến với gia đình ông Lon nói riêng, và điểm du lịch xóm Lũy Ải nói chung không chỉ bởi những nét đặc sắc trong văn hóa ẩm thực của vùng đất Mường Bi, mà còn bởi không gian thiên nhiên vô cùng hoang sơ, kỳ vĩ.

Du khách đến đây sẽ được hòa mình cùng thiên nhiên, hòa nhịp với những điệu hát thường đang, bộ mẹng, hát ví, hay thưởng thức những nét văn hóa độc đáo của mo Mường, chiêng Mường Hòa Bình cũng như trải nghiệm các hoạt động thủ công truyền thống đặc sắc của địa phương như: dệt thổ cẩm, đan lát, nấu rượu cần và các trò chơi dân gian khác.

Chị Bùi Thị Chúc (trú tại xóm Bắc Thung, xã Quyết Chiến, huyện Tân Lạc) cũng là một trong những phụ nữ đi đầu và có những thành công với hình thức kinh doanh mở homestay đón khách du lịch.

Là một trong những người đầu tiên phát triển loại hình DLCĐ ở xã Quyết Chiến, gia đình chị Chúc đã gặp không ít khó khăn, thách thức. Để phát triển DLCĐ bằng homestay, chị đã dùng chính ngôi nhà sàn của mình làm nơi đón khách.

Không những thế, những ngày đầu mới bắt đầu hoạt động, kinh nghiệm còn chưa có nhiều nên chị cũng khá bỡ ngỡ trong việc đón tiếp. Theo thời gian, chị đã xây dựng được chương trình trải nghiệm thú vị để phục vụ khách. Nhờ đó, homestay của chị ngày càng được nhiều người biết đến, xây dựng được thương hiệu và tạo uy tín với du khách.

Để có được thành công như ngày hôm nay, theo chị Chúc, bản thân chị đã được các cấp, các ngành cho đi thăm quan học hỏi làm DLCĐ ở nhiều địa phương. Với kinh nghiệm học hỏi được và vốn kiến thức về phong tục tập quán, chị đã trang trí nhà cửa, lựa chọn ẩm thực và tổ chức trình diễn văn hóa văn nghệ mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Mường để tiếp đón và phục vụ du khách. Từ đó, cơ sở DLCĐ của gia đình chị ngày càng được du khách biết đến, lựa chọn.

Homestay của chị Chúc giờ đây đã trở thành điểm đến hấp dẫn thu hút hàng trăm lượt du khách mỗi năm, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho hộ gia đình.

Có thể thấy, mô hình DLCĐ được hình thành đã "thổi làn gió mới" vào chiến lược phát triển du lịch tỉnh Hòa Bình nói chung, huyện Tân Lạc nói riêng. Tuy nhiên, hoạt động DLCĐ cũng đang đặt ra nhiều khó khăn, thách thức mới cho các địa phương, nhất là nguy cơ phát triển một cách ồ ạt, tự phát, thiếu định hướng, làm du lịch "theo phong trào" hay nghèo ý tưởng, chưa tạo ra được những sản phẩm du lịch độc đáo để hấp dẫn du khách.

Chính vì vậy, để DLCĐ thực sự là hướng đi bền vững trong định hướng phát triển du lịch của huyện trong thời gian tới, cần có những giải pháp cụ thể hơn nữa, đặc biệt là các giải pháp về tổ chức, quản lý du lịch, hỗ trợ vốn, tạo điều kiện liên kết dịch vụ du lịch, và nâng cao kỹ năng làm DLCĐ cho người dân.