Phụ nữ Tày "kể chuyện cổ tích" bằng du lịch cộng đồng
Phụ nữ dân tộc Tày ở xã Bản Liền (Lào Cai) biểu diễn các điệu múa và bài hát truyền thống phục vụ du khách
Nằm giữa núi rừng nguyên sơ, xã Bản Liền (Lào Cai) hiện lên như một “miền cổ tích” của đồng bào Tày. Nơi đây, chính những người phụ nữ đã tiên phong làm du lịch cộng đồng, không chỉ thoát nghèo mà còn đánh thức và bảo tồn bản sắc văn hóa độc đáo.
Xã Bản Liền (Lào Cai) nép mình giữa núi rừng trùng điệp và những đồi chè Shan Tuyết cổ thụ. Đây là nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào dân tộc Tày, với những nếp nhà sàn truyền thống yên bình bên ruộng bậc thang
Bản sắc văn hóa Tày nơi đây còn rất nguyên vẹn, thể hiện qua kiến trúc nhà sàn mái lá cọ độc đáo, trang phục truyền thống, ẩm thực phong phú và nếp sống gắn bó chặt chẽ với thiên nhiên.
Trước khi du lịch cộng đồng phát triển, cuộc sống của bà con chỉ trông vào nương rẫy và cây chè. Chị Vàng Thị Thông (36 tuổi, dân tộc Tày), chủ Bản Liền Pine Homestay, nhớ lại "có lúc trong túi không còn nổi 20.000 đồng", cuộc sống rất bấp bênh.
Cơ hội mở ra khi dự án GREAT (Thúc đẩy bình đẳng giới thông qua nâng cao hiệu quả kinh tế sản xuất nông nghiệp và phát triển du lịch tại tỉnh Lào Cai và tỉnh Sơn La) hỗ trợ người dân vùng cao khởi nghiệp du lịch. Khái niệm "homestay" lần đầu tiên được giới thiệu đến bà con trong các buổi họp thôn.
Chị Vàng Thị Thông (chủ BanLien Pine Homestay) và chị Vàng Thị Cân (bên phải, chủ Bản Liền Forest Homestay) là những phụ nữ Tày tiên phong. Từ chỗ bỡ ngỡ, họ dám nghĩ dám làm, biến ngôi nhà sàn truyền thống thành điểm đón khách.
Từ vài hộ ban đầu, Bản Liền nay đã có 8 homestay và 34 hộ gia đình tham gia chuỗi dịch vụ. Phụ nữ đóng vai trò chủ chốt trong hầu hết các khâu, từ quản lý, nấu nướng, buồng phòng đến dẫn tour trải nghiệm
Du lịch đã thay đổi vị thế của người phụ nữ Tày. Từ chỗ rụt rè, chỉ quanh quẩn nơi góc bếp, nay họ tự tin giao tiếp tiếng Anh, sử dụng công nghệ (CapCut, ChatGPT, Booking) để quảng bá và trở thành trụ cột kinh tế gia đình.
Du khách đặc biệt yêu thích các tour trải nghiệm "một ngày làm nông dân" thực thụ: tự tay cày bừa, cấy lúa trên ruộng bậc thang, hái rau sạch trong vườn nhà hay thu hoạch chè Shan Tuyết.
Hành trình "trở về với thiên nhiên" đưa du khách vào rừng già, học cách người Tày hái lá cọ để làm nón, lấy tre làm đũa cẩm, hay lội suối bắt cá, tận hưởng không khí trong lành tuyệt đối.
Trải nghiệm làm đặc sản địa phương như giã bánh tình yêu, làm cốm, hay tự tay sao chè hữu cơ... giúp du khách hiểu sâu hơn về văn hóa ẩm thực độc đáo của người Tày.
Các đội văn nghệ dân tộc Tày được thành lập, trình diễn dân ca và các điệu múa truyền thống. Hoạt động này vừa phục vụ du khách, vừa góp phần bảo tồn văn hóa và tạo thêm thu nhập cho bà con.
Lượng khách đến Bản Liền tăng dần, từ trung bình 450 lượt/năm đã bùng nổ sau hiệu ứng của chương trình "Gia đình Haha". Nhiều homestay "cháy phòng" suốt nhiều tháng, đón cả khách trong nước và quốc tế.
Thách thức lớn nhất của Bản Liền là đường sá đi lại còn khó khăn, cơ sở hạ tầng thông tin chưa đồng bộ. Sự liên kết giữa các hộ làm du lịch còn lỏng lẻo và thiếu kỹ năng chuyên nghiệp. Định hướng 2025-2030, Bản Liền đặt mục tiêu thu hút 25.000 lượt khách với tổng doanh thu từ du lịch đạt từ 17,5 tỷ đồng trở lên. Tập trung vào số hóa du lịch, liên kết hộ và xây dựng mỗi homestay là một "điểm đến văn hóa" đặc sắc, chuyên nghiệp.
Du lịch cộng đồng đang giữ "hồn" cho Bản Liền, biến miền cổ tích thành nơi trải nghiệm, gắn kết và mở ra tương lai phát triển bền vững cho cả bản làng.
