Phụ nữ trở thành trụ cột của nền kinh tế Ukraine

Tăng cường tuyển dụng lao động nữ

Báo cáo mới nhất của Cơ quan Dịch vụ Việc làm Nhà nước (SES) Ukraine cho biết, cuộc chiến đang diễn ra ở nước này đã thúc đẩy sự thay đổi đáng chú ý trên thị trường việc làm. Ngày càng có nhiều phụ nữ đảm nhiệm các vai trò trước đây do nam giới thống trị. 

Theo SES, do nam giới phải nhập ngũ để thực hiện nghĩa vụ quân sự, việc tuyển dụng các vị trí như: thợ hàn, thợ khóa, thợ điện và lái xe trở nên khó khăn hơn. Phụ nữ bây giờ đảm nhiệm những công việc này.

Số lượng việc làm của nữ giới trong lĩnh vực xây dựng cũng tăng đáng kể. 1.200 phụ nữ có việc làm trong ngành xây dựng thông qua SES vào năm 2023, chiếm 38% tổng lực lượng lao động. Điều này đánh dấu mức tăng đáng kể so với mức 20% được ghi nhận vào năm 2021.

Tương tự, 1.200 phụ nữ đã tìm được việc làm trong ngành khai thác mỏ vào năm 2023, tương đương 49% tổng số việc làm trong ngành. Năm 2021, con số này ở mức 27%. SES đã hỗ trợ 664.000 người lao động trong năm 2023, trong đó 483.000 người đăng ký thất nghiệp, 72% trong số đó là phụ nữ. Trong số 240.000 người tìm được việc làm mới trong năm 2023, có 66% là phụ nữ.

Tại một nhà máy thép của ArcelorMittal ở Kryvih Rih, một thành phố ở miền Nam Ukraine, các nhà quản lý cho biết, việc tuyển dụng lao động nữ là vấn đề sống còn của doanh nghiệp. Trong số 18.000 công nhân của ArcelorMittal trước khi nổ ra chiến tranh, khoảng 3.500 người đã được huy động nhập ngũ và nhiều khả năng sẽ còn tăng trong năm nay. 

Trong nỗ lực thu hút người lao động, ArcelorMittal đã đặt các thông báo tuyển dụng khắp thành phố với những khẩu hiệu như: "Các quý cô thực sự điều hành mọi thứ ở đây!". "Chúng tôi đang cố gắng phá bỏ quan niệm rằng chỉ nam giới mới có thể làm một công việc nào đó", Giám đốc điều hành nhà máy Mauro Longobardo cho hay.

Trước đây, nhà máy này có tuyển dụng lao động nữ nhưng chủ yếu ở các vị trí hành chính. Bây giờ, phụ nữ ngày càng đảm nhận những vai trò đòi hỏi thể chất nhiều hơn. Cô Olha Vakulenko (30 tuổi) đã gia nhập công ty cách đây 6 tháng để điều hành máy móc hạng nặng, chế tạo những thanh kim loại và bánh răng khổng lồ. 

Cô là người phụ nữ duy nhất trong gia đình làm công việc này. Vakulenko cho biết ban đầu cô cảm thấy nhiệm vụ này khó khăn nhưng sau đó đã làm được. Là thế hệ thứ ba trong gia đình làm việc tại nhà máy, Vakulenko bị thu hút bởi mức lương và điều kiện làm việc.

Tương tự, cô Yulia Shshkyna, cựu giáo viên Vật lý 33 tuổi làm việc cùng Olha, đã xin vào làm tại nhà máy cách đây 5 tháng và đang được đào tạo để trở thành kỹ sư. Cô cho biết, bản thân cảm thấy máy móc và công việc rất hấp dẫn.

Trao quyền năng kinh tế cho phụ nữ

Trước khi chiến tranh nổ ra, Anastasiia Minchukova dạy tiếng Anh. Giờ đây, với trang bị bảo hộ hạng nặng và mang theo máy dò kim loại, cô dọn dẹp chất nổ do chiến tranh để lại, tham gia làm công viên cho trẻ em và làm đường. Cô chia sẻ lý do cô lại tình nguyện làm công việc này: "Đất nước tôi đang cần những người biết cách rà phá bom mìn. Có rất nhiều việc phải làm và tôi nghĩ rằng tôi sẽ có ích".

Vài năm trước, việc rà phá bom mìn là một trong những công việc bị cấm đối với phụ nữ. Một đạo luật được thông qua vào năm 2018 đã trao quyền bình đẳng cho phụ nữ Ukraine trong những công việc trước đây được coi là nguy hiểm. Nhờ đó, phụ nữ tham gia ngày càng nhiều các vị trí chiến đấu trong quân đội.

Tetiana Yehorova-Lutsenko, Chủ tịch Hội đồng khu vực Kharkiv, cho biết, vai trò của phụ nữ Ukraine trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội nước này đã thay đổi hoàn toàn kể từ khi chiến tranh nổ ra.

Các tổ chức do phụ nữ lãnh đạo cũng đang đóng một vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phụ nữ Ukraine. 

"Là một nhà tâm lý học chuyên nghiệp, tôi đã và đang giúp đỡ những phụ nữ khác vượt qua các vấn đề của họ, bao gồm cả việc buộc phải dời bỏ nhà cửa do xung đột, bị bạo lực và thất nghiệp. Với vai trò là điều phối viên của một dự án ở thành phố Sambir, chúng tôi tổ chức nhiều hoạt động dành cho phụ nữ, bao gồm trị liệu tâm lý, các lớp học nghệ thuật và các bài học tiếng Anh", Anastasiia Pyrohova đến từ Women's Perspectives, một tổ chức xã hội, giải thích.

Cơ quan Liên hợp quốc vì bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women) tại Ukraine đang hỗ trợ nhân đạo cho hơn 45.000 phụ nữ và trẻ em gái, cũng như 100.000 người phụ thuộc. Tổ chức này còn hỗ trợ tâm lý, trợ giúp pháp lý và giới thiệu những người cần được hỗ trợ đến các dịch vụ xã hội. 

Năm 2023, UN Women đã giải ngân 10,6 triệu USD để hỗ trợ phụ nữ và các tổ chức do phụ nữ lãnh đạo tại Ukraine. Phụ nữ cũng đang được trao quyền về kinh tế thông qua hỗ trợ phục hồi sinh kế, phát triển kỹ năng, hỗ trợ kinh doanh và tiếp cận việc làm.

Nhìn về phía trước, phụ nữ sẽ đóng một vai trò to lớn trong việc tái thiết Ukraine thời hậu chiến. Tuy nhiên, để phát huy được tiềm năng của phụ nữ, Ukraine cần xoá bỏ những định kiến giới còn tồn tại trong đời sống xã hội nước này.