Quan niệm sai lầm - rào cản vô hình dẫn đến bất bình đẳng giới

Định kiến giới là nhận thức, thái độ và đánh giá thiên lệch, tiêu cực về đặc điểm, vị trí, vai trò và năng lực của nam, nữ hoặc các giới khác. Nói một cách khác định kiến giới là suy nghĩ hay nhận định không đúng của mọi người về những gì mà phụ nữ, nam giới hay một giới nào đó có thể làm, nên làm và không nên làm dựa vào giới tính hoặc biểu hiện giới của họ.

Định kiến giới thường theo xu hướng nhìn nhận ít tích cực, không phản ánh đúng khả năng thực tế của từng cá nhân dẫn đến việc hạn chế hoặc bó buộc một giới nào đó chỉ được làm theo một khuôn mẫu được cho là phù hợp với giới tính đó.

Ví dụ: người ta thường quan niệm rằng "Nam giới giỏi kỹ thuật, nữ giới giỏi nấu nướng". Đây là quan điểm không đúng về khả năng của nam giới và phụ nữ vì không phải tất cả nam giới đều giỏi ở lĩnh vực kỹ thuật và không phải tất cả nữ giới giỏi ở việc nấu nướng. Các quan niệm sai lầm này khiến cho cho cả nam và nữ đều bị ảnh hưởng.

Những người nam không giỏi kỹ thuật hoặc nữ không giỏi nấu nướng sẽ bị coi thường; những người nữ giỏi kỹ thuật hoặc nam giỏi nấu nướng có thể không được tôn trọng và tạo cơ hội thể hiện năng lực bản thân. Khuôn mẫu giới là những kỳ vọng, mong đợi hay niềm tin của cộng đồng, xã hội về vai trò, vị trí, khả năng hay hành vi ứng xử của mỗi giới.

Các kỳ vọng hoặc niềm tin đó được tất cả mọi người hướng tới và coi là "chuẩn mực" cần tuân theo. Cho dù những niềm tin hay kỳ vọng này có mang hàm ý tích cực hay tiêu cực nhưng nó đều gây áp lực cho tất cả các giới. Chính vì thế nó trở thành rào cản vô hình dẫn đến bất bình đẳng giới.

Ví dụ cộng đồng thường kỳ vọng phụ nữ phải là người "Giỏi việc nước, đảm việc nhà" và coi đây là chuẩn mực để khích lệ phụ nữ phấn đấu đạt được điều này. Tuy nhiên, kỳ vọng này khiến cho phụ nữ phải chịu nhiều áp lực và gánh nặng công việc nhà mà không có sự chia sẻ của nam giới.

Tương tự, cộng đồng thường kỳ vọng: "Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm" và cả nam và nữ đều coi đây là chuẩn mực cần đạt được. Mặt khác, không thể chỉ một mình đàn ông xây nhà mà cần cả vai trò và đóng góp của phụ nữ thì việc xây nhà mới hiệu quả. Tương tự, tổ ấm của một gia đình không chỉ cần người đàn bà vun đắp mà đòi hỏi nỗ lực của cả người chồng.

Phân biệt đối xử về giới là việc hạn chế, loại trừ, không công nhận hoặc không coi trọng vai trò, vị trí của nam và nữ, gây bất bình đẳng giữa nam và nữ trong các lĩnh vực của đời sống xã hội và gia đình

Biểu hiện của sự phân biệt đối xử về giới thường được thể hiện ở những nhóm hành vi ứng xử mang tính thiên lệch hoặc không phù hợp với nam, nữ hoặc các giới khác như: 1) không tôn trọng; (2) không ghi nhận và (3) không tạo điều kiện thuận lợi, dựa vào đặc điểm giới tính hoặc những biểu hiện giới khác biệt của họ.

Định kiến giới, khuôn mẫu giới và sự phân biệt đối xử về giới có mối liên hệ qua lại chặt chẽ với nhau và đều là nguyên nhân sâu xa dẫn tới bất bình đẳng giới. Định kiến giới và khuôn mẫu giới gây ra những tổn hại và cản trở sự phát triển của cả nam và nữ.