Quốc hội xem xét các nội dung cải cách tiền lương từ 1/7/2024

Báo cáo trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết: Về cải cách tiền lương khu vực doanh nghiệp, gồm 2 nội dung: Điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng theo quy định của Bộ luật Lao động (bình quân 4 vùng là 4,17 triệu đồng/tháng, tăng 6% so với năm 2023, áp dụng từ ngày 01/7/2024); Quy định cơ chế tiền lương đối với doanh nghiệp nhà nước theo đúng các nội dung của Nghị quyết số 27-NQ/TW (áp dụng từ ngày 01/01/2025 để phù hợp với năm tài chính của doanh nghiệp).

Về cải cách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang (khu vực công) theo 06 nội dung của Nghị quyết số 27-NQ/TW, gồm:

Về xây dựng các bảng lương (05 bảng lương mới quy định bằng tiền thay cho mức lương cơ sở và hệ số lương hiện nay).

Căn cứ vào quan hệ tiền lương mới đã được Hội nghị Trung ương 7 khóa XII thông qua và mức lương tối thiểu bình quân 4 vùng của khu vực doanh nghiệp từ ngày 01/7/2024 (4,17 triệu đồng/tháng) xác định được mức lương thấp nhất của khu vực công là 4,5 triệu đồng/tháng (nhân viên trình độ trung cấp bậc 1); Trung bình là 6,5 triệu đồng/tháng (chuyên viên trình độ đại học bậc 1) và chuyên gia cao cấp bậc cao nhất (bằng Bộ trưởng) là 29 triệu đồng/tháng làm căn cứ thiết kế các bảng lương khu vực công; đồng thời bám sát các nguyên tắc xây dựng các Bảng lương tại Nghị quyết số 27-NQ/TW và tương quan chức vụ, chức danh lãnh đạo tại Kết luận số 35-KL/TW của Bộ Chính trị để xây dựng 05 bảng lương mới.

Các chế độ phụ cấp

Trên cơ sở rà soát các chế độ phụ cấp hiện hành sắp xếp lại thành 09 loại phụ cấp mới (03 loại quy định bằng mức tiền và 06 loại quy định bằng % lương cơ bản) áp dụng đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang theo đúng chỉ đạo tại Nghị quyết số 27-NQ/TW, trong đó báo cáo rõ: 

(1) Đối với lực lượng vũ trang, tùy từng đối tượng được áp dụng chế độ phụ cấp như cán bộ, công chức còn được tiếp tục áp dụng 03 loại phụ cấp, gồm: Phụ cấp đặc thù (tương ứng như phụ cấp theo nghề của công chức, viên chức), phụ cấp thâm niên nghề (cán bộ, công chức, viên chức chuyên ngành tòa án, kiểm sát, kiểm toán, thanh tra, thi hành án dân sự, kiểm lâm, hải quan, dự trữ quốc gia, giáo dục và đào tạo không còn được áp dụng) và phụ cấp phục vụ quốc phòng, an ninh (giữ mức % hiện hưởng); 

(2) Để bảo đảm tổng quỹ phụ cấp của 09 loại (trong đó phụ cấp theo nghề chiếm phần lớn trong tổng quỹ phụ cấp) không quá 30% tổng quỹ lương và căn cứ tương quan phụ cấp hiện hưởng của các nghề, đề xuất 05 nhóm phụ cấp theo nghề (từ 5-30% quỹ lương cơ bản, trong đó viên chức chuyên ngành giáo dục, y tế được hưởng mức cao nhất 30%).

Chế độ nâng lương

Đối với cán bộ, công chức, viên chức:

(1) Chế độ nâng lương thường xuyên: Đối với người giữ chức vụ lãnh đạo (xếp Bảng lương chức vụ) thì thời gian giữ chức vụ lãnh đạo hiện đảm nhiệm và tương đương cứ đủ 3 năm được hưởng thêm 5% mức lương hiện hưởng; đối với người không giữ chức vụ lãnh đạo (xếp Bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ) là 2 năm/bậc đối với nhân viên; 3 năm/bậc đối với cán sự đến chuyên gia cao cấp;

(2) Quy định chế độ nâng lương trước thời hạn theo thành tích công tác và kéo dài thời gian nâng lương khi không hoàn thành nhiệm vụ hoặc bị kỷ luật phù hợp với quy định của Đảng và của pháp luật.

Đối với lực lượng vũ trang: 

Giao Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an quy định cụ thể bảo đảm phù hợp với Luật chuyên ngành áp dụng đối với quân đội, công an, cơ yếu và tương quan chung với cán bộ, công chức, viên chức.

Chế độ tiền thưởng

Quy định quỹ tiền thưởng bằng 10% quỹ lương cơ bản; giao người đứng đầu xây dựng quy định chế độ tiền thưởng gắn với kết quả thực hiện nhiệm vụ của các đối tượng thuộc phạm vi quản lý.

Điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công và trợ cấp xã hội từ ngày 01/7/2024

Điều chỉnh lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội tăng 15% của mức hiện hưởng; đồng thời kết hợp xử lý tăng thêm đối với người hưởng lương hưu trước năm 1995 có mức lương hưu thấp hơn 3,5 triệu đồng/tháng.

Điều chỉnh trợ cấp ưu đãi người có công tăng 29,2% mức chuẩn trợ cấp (từ 2.055.000 đồng lên 2.655.000 đồng/tháng); giữ nguyên tương quan hiện hưởng các mức trợ cấp ưu đãi người có công so với mức chuẩn trợ cấp.

Điều chỉnh trợ cấp xã hội theo mức chuẩn trợ giúp xã hội từ 360.000 đồng lên 500.000 đồng/tháng (tăng 38,9%).

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cũng nêu ra những vướng mắc, bất cập khi thực hiện đầy đủ, đồng bộ các nội dung cải cách tiền lương khu vực công theo Nghị quyết số 27-NQ/TW. 

Trong đó, việc bãi bỏ mức lương cơ sở và hệ số lương để xây dựng các mức lương cơ bản bằng số tiền cụ thể trong các bảng lương mới theo các nguyên tắc của Nghị quyết số 27-NQ/TW có những bất cập như: Tương quan tiền lương mới chưa hợp lý giữa các đối tượng hưởng lương; Phải sửa đổi rất nhiều các quy định của Đảng và của pháp luật về các chính sách, chế độ gắn với mức lương cơ sở; Phát sinh chênh lệch lương hưu giữa người nghỉ hưu trước và từ ngày 01/7/2024.

Đồng thời, do phải sắp xếp lại nhiều chế độ phụ cấp hiện nay thành 01 chế độ phụ cấp mới (đặc biệt là phụ cấp theo nghề và phụ cấp công tác ở vùng đặc biệt khó khăn) dẫn đến nhiều tâm tư của những cán bộ, công chức, viên chức không còn được hưởng phụ cấp thâm niên nghề.

Bên cạnh đó, đến nay cơ bản các Bộ, ngành, địa phương đã phê duyệt Đề án vị trí việc làm nhưng còn nặng về hình thức, chưa bảo đảm chất lượng; đồng thời Ban Chỉ đạo Trung ương về quản lý biên chế chưa trình Bộ Chính trị thông qua hệ thống Danh mục vị trí việc làm trong hệ thống chính trị, dẫn đến khó khăn và chưa bảo đảm đủ điều kiện để thực hiện trả lương mới theo vị trí việc làm...