Rau cần nấu khoai tây "gây sốt" nhưng có những người không nên ăn

Thời gian gần đây, canh khoai tây nấu rau cần phiên bản khoai tây nghiền - món ăn dân dã lâu đời của người Thái Bình - bất ngờ "gây sốt" trên mạng xã hội và nhanh chóng trở thành xu hướng ẩm thực được nhiều người hưởng ứng. Sự kết hợp giữa vị ngọt bùi, mềm mịn của khoai tây nghiền với độ giòn thanh mát của rau cần khiến món canh được đánh giá là lạ miệng nhưng dễ ăn, gợi cảm giác hoài niệm và đặc biệt phù hợp để giải ngán.

Nhờ cách chế biến đơn giản, nguyên liệu quen thuộc và những mẹo nhỏ như phi tỏi, thêm thì là để tăng hương thơm, món canh lan truyền mạnh mẽ qua các video nấu ăn, khẳng định sức hút của ẩm thực bình dân. Không chỉ chinh phục vị giác, canh khoai tây nấu rau cần còn được xem là món ăn giàu dinh dưỡng, cung cấp tinh bột, chất xơ, vitamin và khoáng chất, góp phần hỗ trợ tiêu hóa, tim mạch và tăng cường sức khỏe khi sử dụng hợp lý.

Trao đổi về xu hướng ẩm thực đang được quan tâm, TS. Lê Thị Hương Giang – Trưởng khoa Tiết chế Dinh dưỡng, Bệnh viện 19-8 (Bộ Công an) cho biết, khoai tây thuộc nhóm thực phẩm giàu tinh bột, có vai trò cung cấp năng lượng cho cơ thể. Khoai tây chứa kali, vitamin C, vitamin B6 và một lượng chất xơ nhất định. Khi được ninh mềm, khoai tây trở nên dễ nhai, dễ tiêu, phù hợp với người cao tuổi hoặc người mới ốm dậy, chức năng tiêu hóa còn yếu.

Rau cần nước (Oenanthe javanica) là loại rau quen thuộc trong bữa ăn của người Việt, giàu nước, chất xơ, vitamin C, folate và một số hợp chất chống oxy hóa. Đây là thực phẩm có năng lượng thấp, giúp tăng thể tích bữa ăn, tạo cảm giác no mà không làm tăng nhiều năng lượng khẩu phần. Một số nghiên cứu cho thấy rau cần nước có thể hỗ trợ chức năng gan ở mức độ nhất định, song TS. Giang nhấn mạnh, rau cần không phải là thực phẩm có tác dụng điều trị bệnh.

Theo TS. Giang, sự kết hợp giữa khoai tây và rau cần nước tạo nên món canh nhẹ bụng, ít béo, dễ ăn, phù hợp dùng như món phụ trong bữa ăn hằng ngày, đặc biệt với người cao tuổi hoặc người gặp khó khăn trong nhai nuốt. Tuy nhiên, xét về mặt dinh dưỡng, đây không phải là món ăn hoàn chỉnh. Cả khoai tây lẫn rau cần đều không phải nguồn cung cấp protein tốt, vì vậy nếu thường xuyên sử dụng món canh này như bữa chính, nhất là ở người cao tuổi hoặc người mắc bệnh mạn tính, nguy cơ thiếu đạm, giảm khối cơ và suy dinh dưỡng là điều cần lưu ý.

Một số nhóm đối tượng cần thận trọng hơn khi sử dụng món ăn đang "gây sốt" này. Với người tiền đái tháo đường và đái tháo đường, khoai tây khi ninh quá nhừ có thể làm tinh bột gelatin hóa mạnh, khiến đường huyết tăng nhanh hơn. 

Người bệnh không cần kiêng tuyệt đối, nhưng cần kiểm soát lượng khoai trong khẩu phần, tránh ăn quá nhiều trong một bữa và không nên ninh khoai quá nát. Khi ăn, cần kết hợp thêm nguồn đạm như cá, thịt nạc, trứng hoặc đậu phụ cùng các loại rau khác để làm chậm quá trình hấp thu đường. 

Một số nghiên cứu cho thấy khoai tây nấu chín rồi để nguội có thể làm tăng lượng tinh bột kháng, từ đó giúp giảm đáp ứng đường huyết so với ăn nóng ngay, song hiệu quả còn phụ thuộc vào giống khoai và cách chế biến cụ thể.

Đối với người suy dinh dưỡng, người bệnh ung thư hoặc người sau phẫu thuật, TS. Giang khuyến cáo không nên sử dụng canh khoai tây nấu rau cần như bữa ăn chính nếu không bổ sung đầy đủ chất đạm từ các nguồn khác. Ngoài ra, người đang dùng thuốc chống đông như warfarin cũng cần chú ý, bởi rau cần nước có chứa vitamin K. Việc ăn quá nhiều hoặc đột ngột kiêng hoàn toàn các loại rau giàu vitamin K có thể ảnh hưởng đến hiệu quả thuốc. Theo chuyên gia, người bệnh không cần tránh rau xanh, nhưng nên duy trì lượng vitamin K ổn định hằng ngày và trao đổi với bác sĩ khi có thay đổi lớn trong chế độ ăn.

Để món canh khoai tây nấu rau cần phát huy lợi ích, TS. Giang khuyên nên ninh khoai vừa mềm, không để nát hoàn toàn; cho rau cần vào sau cùng và nấu nhanh để hạn chế mất vitamin. Việc kết hợp thêm thịt băm, cá, tôm hoặc đậu phụ sẽ giúp bữa ăn cân đối hơn. Một lượng nhỏ dầu thực vật tốt như dầu ô liu hay dầu cải cũng có thể giúp tăng hấp thu các vitamin tan trong dầu.

"Đây là món canh phù hợp khi được đặt đúng vai trò trong bữa ăn - như một món thanh nhẹ, hỗ trợ tiêu hóa trong khẩu phần cân đối. Không nên coi đó là món ăn thay thế bữa chính hay sử dụng với mục đích chữa bệnh", TS. Giang nhấn mạnh.