Sự thật về công nghệ nâng mặt, xóa nọng cằm bằng sóng siêu âm

Giải pháp thẩm mỹ không phẫu thuật

Công nghệ nâng mặt, xóa nọng cằm bằng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao (HIFU - High-Intensity Focused Ultrasound) đang nổi lên như một lựa chọn không phẫu thuật phổ biến vì hứa hẹn nâng cơ, trẻ hóa da và giảm mỡ vùng dưới cằm mà không cần dao kéo. Về cơ chế, HIFU tạo các điểm vi nhiệt tập trung sâu trong mô (thường ở các độ sâu 1.5, 3.0, 4.5, thậm chí 6.0 mm), nhiệt độ tại điểm hội tụ đủ cao để kích thích đông vón protein, phá vỡ tế bào mỡ và khởi động quá trình sửa chữa mô dẫn đến tăng sinh collagen-elastin và co kéo mô theo thời gian. Kết quả là da căng hơn, đường nét cằm và cổ rõ hơn, nọng cằm (submental fat) có thể giảm dần trong vòng vài tuần đến vài tháng.

Hiệu quả lâm sàng của HIFU cho vùng mặt thấp và vùng dưới cằm đã được mô tả trong nhiều nghiên cứu cho thấy, các tổng quan hệ thống cho thấy HIFU có khả năng cải thiện chùng nhão da vùng mặt dưới, cổ và mí mắt với mức cải thiện dao động tuỳ nghiên cứu (thường thấy từ mức cải thiện nhẹ đến trung bình) và có bằng chứng cho thấy đầu dò sâu (4.5-6.0 mm) có thể làm giảm thể tích mỡ dưới cằm an toàn. Tuy nhiên, kết quả thường là dần dần và khác nhau tùy cơ địa, một số bệnh nhân cần kết hợp nhiều liệu trình hoặc phối hợp với các phương pháp khác để có dáng cằm mong muốn.

HIFU nói chung được xem là an toàn khi thực hiện bởi bác sĩ hoặc kỹ thuật viên được đào tạo, tác dụng phụ phổ biến là đỏ nhẹ, sưng, đau rát trong vài ngày, tê thoáng qua hoặc bầm tím nhẹ. Các báo cáo hiếm hơn ghi nhận tác dụng không mong muốn nặng hơn (phỏng, tổn thương thần kinh tạm thời) khi kỹ thuật, năng lượng không phù hợp hoặc thiết bị, đầu dò không chính xác. Do đó lựa chọn thiết bị đã được chứng nhận, tuân thủ thông số năng lượng và thao tác chính xác là rất quan trọng.

So sánh nhanh với các phương pháp giảm nọng cằm khác thì HIFU hướng đến cả nâng da lẫn tiêu mỡ nhẹ, phù hợp khi nọng cằm do hỗn hợp mỡ và chùng nhão. Trong khi đó, CoolSculpting (đóng băng mỡ), SculpSure (laser hủy mỡ), hoặc tiêm tan mỡ (ví dụ Kybella) tập trung vào loại bỏ mỡ. Phẫu thuật (liposuction + nâng cổ) vẫn là lựa chọn nhanh và triệt để cho trường hợp mỡ dày hoặc da rất chùng. Mỗi phương pháp có ưu nhược riêng về hiệu quả, thời gian hồi phục và rủi ro - cần thăm khám cá nhân hóa.

Nếu bạn cân nhắc HIFU cho nọng cằm, hãy chọn phòng khám/ bệnh viện thẩm mỹ có bác sĩ da liễu/ phẫu thuật thẩm mỹ có chứng chỉ, yêu cầu xem loại máy và chương trình điều trị, hỏi rõ số lần điều trị dự kiến và cơ chế theo dõi hiệu quả (ảnh trước-sau tiêu chuẩn). Kỳ vọng nên được đặt thực tế: HIFU thường cho thay đổi dần trong 6-12 tuần và có thể cần liệu trình bổ sung mỗi năm tuỳ phản ứng cá nhân. Tránh các cơ sở quảng cáo kết quả "thần kỳ" sau một lần và luôn hỏi về phản ứng phụ, chăm sóc sau thủ thuật.

Cẩn trọng với các chiêu trò quảng cáo

Tuy nhiên, dưới góc nhìn chuyên môn, các bác sĩ da liễu và chuyên gia thẩm mỹ cảnh báo, đây không phải là công nghệ "an toàn tuyệt đối" hay "hiệu quả tức thì" như nhiều cơ sở làm đẹp đang thổi phồng. Thực tế, HIFU hoạt động bằng cách tác động sóng siêu âm tập trung vào các lớp da sâu, đặc biệt là lớp SMAS (lớp cân cơ nông) để tạo ra điểm nhiệt nhỏ, kích thích tái cấu trúc collagen và co cơ nâng da. Nếu thiết bị hoặc tay nghề người thực hiện không đạt chuẩn, sóng siêu âm có thể đi lệch độ sâu, gây bỏng da, teo mỡ mặt, sụp cơ hoặc tổn thương dây thần kinh vùng mặt. Một số trường hợp ghi nhận bệnh nhân bị lõm má, mất nét khuôn mặt tự nhiên sau khi làm HIFU do năng lượng quá cao hoặc thao tác sai vị trí.

Điều đáng lo ngại là thị trường HIFU tại Việt Nam đang trong tình trạng "thật giả lẫn lộn" bởi không ít cơ sở spa, thẩm mỹ viện nhỏ lẻ nhập máy giá rẻ, không rõ nguồn gốc từ Trung Quốc hoặc Hàn Quốc xách tay. Những thiết bị này thường không được kiểm định an toàn y tế và không có chứng nhận FDA hay CE, nhưng lại được dán mác "Ultherapy" - vốn là tên một thương hiệu máy HIFU cao cấp do Mỹ sản xuất, được FDA phê duyệt. Sự nhập nhằng này khiến nhiều khách hàng tưởng rằng mình đang sử dụng công nghệ chính hãng, trong khi thực chất là máy nhái với độ sai lệch năng lượng rất lớn.

Một chiêu trò phổ biến khác là quảng cáo HIFU như một giải pháp "xóa nọng - trẻ ra 10 tuổi chỉ sau 1 lần". Các quảng cáo thường sử dụng hình ảnh trước và sau được chỉnh sửa, hoặc mượn ảnh từ nước ngoài để tạo niềm tin. Trên thực tế, hiệu quả HIFU không xuất hiện ngay lập tức, mà dần rõ sau 2-3 tháng khi da tăng sinh collagen. Hiệu quả cũng chỉ kéo dài trung bình 6-12 tháng, tùy vào cơ địa, tuổi tác, chế độ sinh hoạt và thiết bị sử dụng. Với người có nhiều mỡ dưới cằm hoặc da chảy xệ nặng, HIFU đơn thuần gần như không thể thay thế phẫu thuật hoặc các phương pháp giảm mỡ khác.

Các chuyên gia khuyến cáo, HIFU chỉ nên được thực hiện tại các cơ sở y tế có bác sĩ chuyên khoa da liễu hoặc phẫu thuật thẩm mỹ trực tiếp thực hiện hoặc giám sát. Người tiêu dùng nên yêu cầu được xem chứng nhận của thiết bị (FDA/CE), hỏi rõ tên máy, hãng sản xuất, đầu dò sử dụng, và xác định vùng điều trị cụ thể. Không nên tin vào những cơ sở "làm HIFU giá rẻ", "nâng cơ 5D - 7D - 10D" hay "công nghệ HIFU phiên bản mới nhất của Hàn Quốc" mà không có tài liệu chứng minh.

Một vấn đề khác là hậu quả tâm lý và tài chính mà nhiều khách hàng phải gánh chịu sau các ca HIFU thất bại. Bỏng, sẹo hoặc mất mô mỡ mặt không dễ khắc phục, thậm chí cần đến các biện pháp y khoa phức tạp hơn như cấy mỡ tự thân hoặc laser tái tạo. Ngoài ra, vì HIFU thường được bán theo gói liệu trình đắt đỏ (từ 10 đến 40 triệu đồng/lần), nhiều cơ sở còn sử dụng chiêu "upsell"- dọa khách rằng "da đang chảy xệ nặng, cần làm thêm đầu dò sâu hơn" để bán thêm buổi điều trị.

Tóm lại, HIFU là công nghệ có nền tảng khoa học rõ ràng, nhưng chỉ thực sự hiệu quả và an toàn khi được thực hiện đúng kỹ thuật, đúng thiết bị và đúng chỉ định. Người tiêu dùng cần tỉnh táo trước những lời quảng cáo "thần tốc", chọn cơ sở uy tín, và đặt câu hỏi trước khi đặt niềm tin vào bất kỳ "công nghệ nâng cơ không dao kéo" nào.