Thể hiện rõ quan điểm xuyên suốt về phát triển con người, bảo đảm an sinh xã hội toàn diện, thực chất

Mới đây, Nhóm đại biểu Quốc hội trẻ tổ chức Hội nghị đóng góp ý kiến vào dự thảo văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV. Trong đó, nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội trẻ đã phân tích sâu sắc vào các dự thảo Văn kiện, với những nội dung như: hoàn thiện mô hình tổng thể và tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; đẩy mạnh ngoại giao toàn diện; thích ứng với quá trình già hóa dân số; các vấn đề an sinh xã hội. Đại biểu Nguyễn Thị Hà, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh, đã có chia sẻ về nội dung "Phấn đấu thực hiện mục tiêu đến năm 2030 cơ bản không còn hộ nghèo, miễn viện phí toàn dân".

- Nhiều năm qua, Đảng và Nhà nước ta có nhiều chủ trương, chính sách thúc đẩy phát triển kinh tế, gắn với xoá đói, giảm nghèo, bảo đảm an sinh, đại biểu có đánh giá thế nào với những kết quả đã đạt được?

Đại biểu Nguyễn Thị Hà: Nhờ những chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước, công tác xoá đói, giảm nghèo, bao phủ bảo hiểm y tế đạt được nhiều kết quả. Năm 1993, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn quốc gia là 58,1%, thì đến năm 2010 giảm xuống còn khoảng 14,2% và năm 2020 giảm xuống còn 4,8%.

Đặc biệt, để nâng cao chất lượng giảm nghèo, giai đoạn 2021-2025 nước ta đã áp dụng chuẩn nghèo đa chiều, "tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giảm từ 4,1% năm 2021 xuống còn khoảng 1,1% năm 2025. Tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế tăng từ 90,9% năm 2020 lên 94,1% năm 2024". Đây là minh chứng sinh động cho tính ưu việt của chế độ ta dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam.

- Mặc dù vậy, vẫn còn nhiều việc phải làm để thực hiện được mục tiêu phấn đấu thực hiện mục tiêu đến năm 2030 cơ bản không còn hộ nghèo, miễn viện phí toàn dân?

Đại biểu Nguyễn Thị Hà: Bên cạnh những kết quả đạt được, dự thảo Báo cáo chính trị dự thảo văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV, cũng chỉ ra: "An sinh xã hội, phúc lợi xã hội chưa được bảo đảm vững chắc... Sự phân hoá giàu - nghèo, bất bình đảng xã hội có xu hướng gia tăng. Dịch vụ y tế còn bất cập, nhất là y tế cơ sở, y tế dự phòng". Dự thảo Báo cáo Chính trị cũng đã đưa ra nhiều mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ cụ thể; trong đó nhấn mạnh mục tiêu phấn đấu thực hiện mục tiêu đến năm 2030 cơ bản không còn hộ nghèo, miễn viện phí toàn dân.

Tôi cho rằng, mục tiêu, nhiệm vụ nêu trên là hết sức đúng đắn nhưng cũng đầy thách thức. Trong đó, chênh lệch phát triển giữa các vùng miền và nhóm dân cư vẫn còn rất lớn. Năm 2024, tỷ lệ nghèo của đồng bào dân tộc thiểu số vẫn duy trì ở mức cao trên 21,55%, trong khi nhiều địa phương đồng bằng đã cơ bản xóa đói, giảm nghèo. Khoảng cách tiếp cận giáo dục, y tế, dịch vụ xã hội ngày càng rõ nét giữa các vùng – đây là thách thức lớn để triển khai có hiệu quả các chủ trương "không ai bị bỏ lại phía sau".

Về hệ thống an sinh xã hội, y tế, giáo dục, mặc dù cả nước đã có 94,1% dân số có bảo hiểm y tế, nhưng nhóm lao động phi chính thức phần lớn chưa được bao phủ bảo hiểm xã hội. Hệ thống y tế cơ sở, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, còn thiếu hụt về đội ngũ và nguồn lực; chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu chưa đáp ứng nhu cầu, chi phí y tế ngoài phạm vi bảo hiểm còn cao dẫn tới nhiều gia đình rơi vào cảnh nghèo hoá hoặc tái nghèo sau khi điều trị. Tương tự, chính sách bảo trợ xã hội cho nhóm yếu thế vẫn phân tán, thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng kỳ vọng an sinh toàn diện cho người cao tuổi, trẻ em, người khuyết tật ở cơ sở.

Mặt khác, quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực xã hội và quản lý hành chính còn chậm. Thách thức từ biến đổi khí hậu và an ninh phi truyền thống ngày một gia tăng; Các hiện tượng thời tiết cực đoan, dịch bệnh mới nổi liên tiếp bùng phát, trực tiếp đe dọa sinh kế và sức khỏe của hàng triệu người dân, đặc biệt nhóm dễ tổn thương. Nếu không kịp thời có những giải pháp căn cơ, quyết liệt, các thách thức nêu trên sẽ cản trở mục tiêu phát triển nhanh, bền vững trong giai đoạn tới.

- Để bảo đảm tính khả thi của mục tiêu trên, đại biểu có đề xuất gì về thực hiện nhiệm vụ giảm nghèo, miễn viện phí toàn dân?

Đại biểu Nguyễn Thị Hà: Cần xác định rõ nhiệm vụ giảm nghèo, miễn viện phí toàn dân là một trong những nhiệm vụ trọng tâm và đột phá chiến lược trong nhiệm kỳ tới, theo hướng: Tách 2 nhóm nhiệm vụ trọng tâm; trong đó nhóm nhiệm vụ trọng tâm về "phát triển nguồn lực con người, phát triển văn hoá" (thống nhất như trong dự thảo Báo cáo); còn nhóm nhiệm vụ trọng tâm về "giải quyết tốt các chính sách xã hội đối với các các tầng lớp dân cư, nhất là các đối tượng chính sách, đối tượng yếu thế, lực lượng lao động trong khu vực phi chính thức, phù hợp với điều kiện của Việt Nam" đề nghị cần tách thành 01 mục riêng và biên tập lại như sau: "Tiếp tục hoàn thiện và thực hiện tốt các chính sách xã hội với các tầng lớp dân cư phù hợp với điều kiện của Việt Nam; chú trọng nâng cao chất lượng giảm nghèo theo tiêu chuẩn đa chiều, miễn viện phí toàn dân".

Đồng thời, đề nghị bổ sung: "Tiếp tục hoàn thiện đồng bộ và đột phá mạnh mẽ trong xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội; nhất là kết cấu hạ tầng giao thông đa phương thức, hạ tầng công nghệ phục vụ cho quá trình quản lý, quản trị phát triển kinh tế - xã hội bền vững, chuyển đổi số, phát triển xanh, chuyển đổi năng lượng, thích ứng với biến đổi khí hậu và hạ tầng đáp ứng yêu cầu bảo đảm an sinh xã hội, giảm nghèo theo chuẩn đa chiều".

Thực tiễn cho thấy, khi an sinh xã hội được thực hiện tốt, người dân được chăm lo đầy đủ thì sẽ tạo ra sự đồng thuận to lớn toàn xã hội, tăng sức mạnh nội lực, góp phần giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế, tạo uy tín cho Việt Nam trên trường quốc tế. Vì vậy, đề nghị Văn kiện Đại hội lần này thể hiện thật rõ quan điểm xuyên suốt về phát triển con người và bảo đảm an sinh xã hội toàn diện, thực chất, coi đây là trụ cột của Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội giai đoạn tới.

- Trân trọng cảm ơn đại biểu!