Thiếu vi chất dinh dưỡng cản trở sự tăng trưởng và khả năng sinh sản

PGS.TS. Trần Thanh Dương - Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể về cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho người dân như tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em đã giảm nhanh và bền vững (tỷ lệ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân giảm từ 33,8% năm 2000 xuống còn 14,1% năm 2015 và tỷ lệ này chỉ còn 11,6% năm 2020) (theo số liệu giám sát dinh dưỡng hàng năm). Chúng ta đã thanh toán được tình trạng mù lòa do thiếu vitamin A. Bên cạnh đó, tình trạng thiếu vitamin A huyết thanh, thiếu máu do thiếu sắt và thiếu các vi chất dinh dưỡng khác ngày càng được cải thiện; kiến thức và thực hành dinh dưỡng của người dân ngày càng được nâng cao…

Tuy nhiên, chúng ta vẫn đang phải đối mặt với 3 gánh nặng về dinh dưỡng (tình trạng suy dinh dưỡng đồng thời cùng tồn tại với thiếu vi chất dinh dưỡng và thừa cân béo phì), kèm theo xu hướng gia tăng của bệnh không lây nhiễm. Nguyên nhân là do chế độ dinh dưỡng của người dân còn chưa hợp lý (tiêu thụ nhiều thịt, ăn ít rau quả …) và thiếu hoạt động thể lực.

Tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi (chiều cao theo tuổi) ở trẻ em dưới 5 tuổi còn ở mức cao (tỷ lệ này là 19,6% theo số liệu Tổng điều tra dinh dưỡng quốc gia năm 2020) và có sự chênh lệch giữa các vùng nhất là vùng miền núi so với thành thị và nông thôn. Tỷ lệ thừa cân, béo phì ở trẻ em tuổi học đường (5 - 19 tuổi) tăng từ 8,5% năm 2010 lên thành 19,0% năm 2020.

Tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng ở phụ nữ và trẻ em còn ở mức có ý nghĩa sức khỏe cộng đồng, cụ thể tỷ lệ thiếu máu ở trẻ em dưới 5 tuổi là 19,6%; phụ nữ có thai là 25,6%; tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi thiếu vitamin A tiền lâm sàng là 9,5% và vẫn còn 58,0% trẻ em dưới 5 tuổi bị thiếu kẽm (Theo kết quả tổng điều tra dinh dưỡng toàn quốc năm 2019-2020).

Suy dinh dưỡng thấp còi và thiếu vi chất dinh dưỡng là những nguyên nhân chính dẫn tới chiều cao thấp ở thanh niên Việt Nam. Ngoài ra, thiếu vi chất dinh dưỡng còn ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, tới sự phát triển thể lực, tầm vóc, trí tuệ, cản trở sự tăng trưởng và phát triển toàn diện của trẻ em, khả năng sinh sản cũng như năng suất lao động khi trưởng thành.

Việc thực hiện chăm sóc dinh dưỡng theo vòng đời từ giai đoạn trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, trẻ lứa tuổi học đường, trẻ vị thành niên, người trưởng thành, và người cao tuổi là đặc biệt quan trọng trong phòng chống suy dinh dưỡng, thiếu vi chất dinh dưỡng và nâng cao tầm vóc của người Việt Nam.

Do vậy cần nâng cao nhận thức về vai trò dinh dưỡng hợp lý của các cấp ủy Đảng, chính quyền và người dân; các Bộ ngành, địa phương cần quan tâm đầu tư hơn nữa cho công tác dinh dưỡng.

PGS, TS Trương Tuyết Mai, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia nhấn mạnh, vi chất dinh dưỡng có vai trò rất quan trọng. Trong giai đoạn trẻ dưới 5 tuổi, vi chất dinh dưỡng góp phần giúp trẻ phát triển toàn diện cũng như tầm vóc, trí tuệ. Do vậy, việc phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng cần được thực hiện một cách bền vững. Với mỗi người, việc bổ sung vi chất cần được thực hiện trong suốt vòng đời.

TS Trần Khánh Vân, Trưởng khoa Vi chất dinh dưỡng (Viện Dinh dưỡng quốc gia), nêu rõ suy dinh dưỡng thấp còi và thiếu vi chất dinh dưỡng là những nguyên nhân chính dẫn tới chiều cao thấp ở thanh niên Việt Nam. Ngoài ra, thiếu vi chất dinh dưỡng còn ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, tới sự phát triển thể lực, tầm vóc, trí tuệ, cản trở sự tăng trưởng và phát triển toàn diện của trẻ em, khả năng sinh sản cũng như năng suất lao động khi trưởng thành.

Việc bổ sung Vitamin A là rất cần thiết đối với sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ. Hằng năm, thông qua hai đợt chiến dịch bổ sung Vitamin A cho trẻ em trong độ tuổi trên toàn quốc, tỷ lệ trẻ em được uống Vitamin A thường xuyên được duy trì trên 98% (tương đương với hơn 6 triệu trẻ từ 6 tháng đến 59 tháng tuổi). Hoạt động bổ sung vitamin A liều cao cho trẻ em đã trở thành hoạt động thường niên của hơn 11.000 xã/phường trong toàn quốc.