Thông tuyến thuốc Bảo hiểm Y tế: Tăng quyền lợi, giảm chi trả cho người bệnh

Thuận tiện cho người bệnh

Trước khi Thông tư 37/2024/TT-BYT được ban hành và có hiệu lực, cấu trúc danh mục thuốc bảo hiểm y tế (BHYT) đối với thuốc đang được thực hiện theo Thông tư số 20/2022/TT-BYT.

Theo Thông tư 20, danh mục thuốc BHYT được phân chia theo hạng bệnh viện (gồm hạng đặc biệt, hạng I, hạng II, hạng III và hạng IV) và cấp chuyên môn kỹ thuật (gồm tuyến trung ương, tỉnh, huyện, xã). 

Theo đó, trong danh mục thuốc BHYT có 1.037 hoạt chất thuốc. Các bệnh viện hạng đặc biệt và hạng I được sử dụng toàn bộ 1.037 hoạt chất đó, nhưng các bệnh viện hạng II chỉ được sử dụng 991 hoạt chất; bệnh viện hạng III và IV chỉ được sử dụng 756 hoạt chất. Xuống đến trạm y tế xã chỉ được sử dụng 356 hoạt chất trong danh mục.

"Điều này gây thiệt thòi cho người bệnh tham gia BHYT. Bởi có những bệnh nhân phải cấp từ 5 đến 6 loại thuốc nhưng trạm y tế chỉ có 3 - 4 loại thuốc BHYT. Vì vậy, người dân phải di chuyển lên tuyến huyện để được cấp thuốc hoặc phải tự chi trả", bà Đặng Thị Vận, Trạm Y tế xã Lam Sơn (Phú Thọ), cho biết.

Nhận thấy bất cập về quy định này trong Thông tư 20, ngày 16/11/2024, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư 37/2024/TT-BYT sửa đổi cấu trúc danh mục áp dụng đối với thuốc hóa dược và sinh phẩm bằng cách bỏ cột phân hạng bệnh viện sử dụng thuốc. 

Điều này có nghĩa bệnh nhân điều trị ở cơ sở y tế tuyến dưới vẫn được sử dụng thuốc BHYT như tuyến trên.

GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, Chủ tịch Hội đồng Y khoa Quốc gia, cho biết, trong những năm qua, thuốc luôn là cấu phần quan trọng và chiếm tỷ lệ chi lớn trong tổng chi phí khám bệnh, chữa bệnh BHYT. 

Việc thông tuyến thuốc BHYT sẽ bảo đảm quyền lợi của người tham gia BHYT, góp phần từng bước thực hiện giảm tỷ lệ chi trả trực tiếp của người tham gia BHYT. 

"Quy định này sẽ giúp người bệnh sau khi chẩn đoán ban đầu ở tuyến trên, chuyên sâu, kỹ thuật cao, có thể trở về chăm sóc tại y tế xã hay bệnh viện huyện. Người bệnh được tiếp nhận quản lý bệnh tại tuyến dưới, nhận thuốc giống như thuốc ở tuyến trên mà đỡ nhiều chi phí. 

Ví dụ như thuốc tim mạch, thuốc tăng huyết áp, đái tháo đường... người bệnh không cần đi khám và lấy thuốc BHYT ở tuyến trên mà tới các cơ sở y tế cơ sở cho thuận tiện", Thứ trưởng Trần Văn Thuấn phân tích.

Xóa bỏ sự phân cấp, phát triển y tế cơ sở

Nhiều cán bộ trạm y tế chia sẻ, thông tuyến thuốc BHYT theo quy định của Thông tư 37 còn góp phần phát triển y tế cơ sở, đặc biệt là hệ thống trạm y tế xã/phường. 

"Trước đây do sự phân cấp trong cấu trúc danh mục thuốc BHYT, trạm y tế xã không đủ thuốc để cấp nên nhiều người mắc bệnh mạn tính vẫn lựa chọn tuyến trên để điều trị. Điều đó dẫn tới tình trạng quá tải ở bệnh viện tuyến trên trong khi các cơ sở y tế cơ sở như trạm y tế lại khó thu hút người bệnh. Quy định mới tại Thông tư 37 về thông tuyến thuốc BHYT sẽ thu hút nhiều người bệnh đến trạm y tế xã hơn", bà Vận cho hay.

Cùng với việc phân cấp danh mục thuốc sẽ bổ sung thuốc BHYT cho trạm y tế xã, Thông tư 37 cũng quy định Quỹ BHYT thanh toán thuốc đối với các trường hợp người tham gia BHYT được quản lý các bệnh mãn tính tại trạm y tế xã. 

Thuốc được trạm y tế cấp phát theo kê đơn của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cấp chuyên môn kỹ thuật cao hơn. Trường hợp trạm y tế xã có người hành nghề khám chữa bệnh thực hiện khám chữa bệnh từ xa, hoặc hỗ trợ khám chữa bệnh từ xa cũng sẽ được quỹ BHYT thanh toán thuốc phù hợp.

Những quy định mới trên có tác động tích cực đến trạm y tế xã/phường, thúc đẩy sự phát triển của y tế cơ sở. Theo bà Vũ Nữ Anh, Phó Vụ trưởng Vụ BHYT (Bộ Y tế), khi trạm y tế được tiếp cận với tất cả các loại thuốc trong danh mục thuốc BHYT, người bệnh đến khám, điều trị sẽ đông hơn, nhất là người mắc các bệnh lý mạn tính. 

Việc thăm, khám, cấp phát thuốc cho nhiều bệnh nhân với nhiều loại bệnh khác nhau sẽ nâng cao năng lực chuyên môn của cán bộ tại trạm y tế xã. Tuy nhiên, những điểm mới trong Thông tư 37 của Bộ Y tế cũng đòi hỏi nâng cao cơ sở vật chất, trang thiết bị và trình độ chuyên môn cho cán bộ y tế tuyến cơ sở. 

Thuốc đã đủ để cấp phát, quỹ BHYT thanh toán thuốc, cán bộ y tế tại trạm y tế cũng cần có đủ chuyên môn và trang thiết bị chăm sóc bệnh nhân thì mới thu hút bệnh nhân tới trạm khám, chữa bệnh.

"Thực tế hiện nay cho thấy, năng lực y tế tại nhiều trạm y tế xã/phường còn nhiều hạn chế, người dân vẫn chưa thực sự mong muốn lựa chọn khi đi khám, chữa bệnh. Do đó, cần có chính sách nâng cao chất lượng của y tế cơ sở, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, chú trọng cơ sở vật chất, trang thiết bị để người dân yên tâm đến khám, chữa bệnh, sử dụng thuốc BHYT hiệu quả", bà Vũ Nữ Anh cho biết.