pnvnonline@phunuvietnam.vn
Thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng độc hại đến mức nào?
Ảnh minh họa
Thuốc lá điện tử bao gồm bộ phận pin, sạc, bộ phận gia nhiệt, dẫn dòng khí, bộ phận chứa ống đựng dung dịch điện tử. Thuốc lá điện tử hoạt động bằng cách làm nóng dung dịch lỏng hòa tan, tạo ra dạng khí dung cho người dùng hít vào. Có hai loại, loại ống chứa dung dịch nắp mở để người sử dụng có thể tự pha, trộn, đổ, thêm dung dịch vào ống. Loại ống chứa dung dịch đóng trong một ống kín có kích thước vừa vặn để lắp vào thiết bị điện tử, ống này chỉ sử dụng một lần.
Thuốc lá nung nóng là loại sản phẩm thuốc lá mới, được giới thiệu với đặc tính là chỉ làm nóng ở nhiệt độ đủ cao để sinh ra các hạt khói, làn khói cho người hút thuốc hít vào thông qua một thiết bị điện tử. Thiết bị điện tử bao gồm bộ phận gia nhiệt làm nóng, điếu thuốc - hay đầu cắm được sử dụng cùng nhau.
Đại diện Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá cho biết, thuốc lá điện tử chứa nhiều chất độc hại, gây nghiện, gây bệnh tật, tử vong. Theo Liên minh Kiểm soát thuốc lá Đông Nam Á, đa phần thuốc lá điện tử có chứa nicotin - chất gây nghiện cao, là nguyên nhân gây các bệnh tim mạch, hô hấp, tiêu hóa và ung thư. Sử dụng nicotine quá liều gây ngộ độc, nghiện nicotine là một trong những nguyên nhân gây các bệnh tim mạch, đột quỵ.
Đối với trẻ em và phụ nữ mang thai, nicotin trong thuốc lá điện tử gây hại cho sự phát triển não bộ ở trẻ em vì não bộ của trẻ đang trong giai đoạn phát triển. Nicotin cũng ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của bà mẹ và thai nhi trong thai kỳ, gây ra sinh non và thai chết lưu. Đối với thanh thiếu niên, những thay đổi do nicotin gây ra trong hệ thần kinh trong não khiến người dùng ở nhóm tuổi trẻ dễ bị nghiện nicotin hơn và vì thế ảnh hưởng đến sức khỏe sẽ đến sớm và trầm trọng hơn trong tương lai.
Trong dung dịch thuốc lá điện tử còn có glycerin, propylene glycol và hương liệu. Propylene glycol mặc dù được coi là an toàn trong thực phẩm nhưng không phải để hít, chúng có thể tạo thành propylene oxide, một chất gây ung thư khi được đun nóng và hóa hơi. Còn glycerin/glycerin gốc thực vật khi được đun nóng và hóa hơi, tạo thành acrolein, gây kích ứng đường hô hấp trên.
Các chất độc hại trong thuốc lá điện tử còn liên quan đến nhồi máu cơ tim, gây tổn thương phổi. Thời gian gần đây, số liệu từ các quốc gia cho thấy sử dụng thuốc lá điện tử gây 39 ca tử vong do viêm phổi cấp nguy kịch. Gây 2.600 ca động kinh, các bệnh về răng miệng, ngộ độc ở một số nước. Đây chỉ là các số liệu phát hiện được vì trên thực tế chưa có sự thống kê, nghiên cứu đầy đủ, có hệ thống về tác hại của thuốc lá điện tử như thuốc lá điếu thông thường.
Thuốc lá điện tử tiện dụng với các ống dung dịch được đóng gói cho hàng trăm hơi hút, hầu như không có định lượng về nồng độ nicotin trong mỗi ml. Điều này dẫn đến nguy cơ người sử dụng tăng liều lượng, mức độ dung nạp nicotin và gây nguy cơ ngộ độc cấp tính.
Thuốc lá điện tử sử dụng nhiều hương liệu, hóa chất không phải là từ nguyên liệu lá như thuốc lá điếu thông thường. Nguyên liệu phối trộn nhiều loại thành phần khác nhau nên có thể bị lợi dụng để sử dụng ma túy thông qua việc phối trộn. Tại Việt Nam, tình trạng tội phạm ma túy trộn các loại ma túy vào các sản phẩm thuốc lá điện tử và hướng vào đối tượng học sinh, sinh viên và giới trẻ đang rất phức tạp và một số vụ việc đã được điều tra, phát hiện.
Thuốc lá làm nóng cũng có những tác hại không kém. Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo thuốc lá làm nóng tạo ra chất khí độc hại, có nhiều chất độc giống như trong khói thuốc lá điếu thông thường. Dù nó được nung ở nhiệt độ thấp hơn nhưng vẫn tạo ra những hóa chất tương tự như trong khói thuốc lá bao gồm một số hóa chất được xếp vào nhóm gây ung thư. Nồng độ một số hóa chất thấp hơn trong thuốc lá điếu thông thường, nhưng nồng độ một số hóa chất khác lại cao hơn, và nồng độ hóa chấp thấp không đồng nghĩa với giảm nguy cơ sức khỏe. Cùng với đó, khói thuốc nung ngoài gây hại cho người hút thì còn gây tác hại cho người xung quanh do hút thuốc thụ động.
Đáng lo ngại hơn, thuốc lá làm nóng chứa nicotin là chất gây nghiện mạnh, có hại cho sức khỏe, đặc biệt đối với trẻ em, vị thành niên và phụ nữ có thai. Phơi nhiễm các chất liên quan tới ung thư phổi, mũi, thực quản, gan, tuyến tụy và cổ tử cung; giảm việc cung cấp oxy tới tim làm tăng nguy cơ gây huyết khối, bệnh tim và đột quỵ; góp phần làm tăng mảng bám trong mạch máu cũng như tạo huyết khối, tăng nguy cơ tim mạch và đột quỵ; gây tổn hại khả năng chống viêm của phổi.
Không chỉ có tác hại khủng khiếp đối với chính người hút, cả thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đều gây tác hại mạnh tới môi trường và xã hội. Thuốc lá hiện có xu hướng nhắm tới đối tượng là giới trẻ thông qua hình ảnh, phong cách, từ đó tạo gu thẩm mỹ, xu hướng của giới trẻ, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, môi trường, lối sống, hành vi của giới trẻ. Đặc biệt, nguy cơ sử dụng ma túy và các chất kích khác trộn trong thuốc lá điện tử nghiêm trọng hơn rất nhiều so với thuốc lá điếu thông thường.