Trạm Y tế xã được giao cung cấp dịch vụ công tác xã hội cho trẻ em bị bạo lực, nạn nhân bị mua bán

Bộ Y tế vừa ban hành Thông tư 43/2025 hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Trạm Y tế xã, phường, đặc khu thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, thay thế Thông tư 33/2015. 

Trạm Y tế thuộc quyền quản lý của UBND xã

Theo Thông tư, Trạm Y tế cấp xã là đơn vị sự nghiệp y tế công lập, trực thuộc UBND cấp xã và hoạt động theo quy định của pháp luật. Trạm có tư cách pháp nhân, có trụ sở, con dấu và tài khoản riêng, được quyền mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước và ngân hàng. Điều này giúp nâng cao tính độc lập, minh bạch trong quản lý tài chính và thực hiện nhiệm vụ.

Về chức năng, Trạm Y tế cấp xã được xác định là đơn vị cung cấp các dịch vụ y tế cơ bản và toàn diện, bao gồm: Phòng bệnh và quản lý sức khỏe cộng đồng, Khám bệnh, chữa bệnh, cấp cứu ban đầu, Chăm sóc sức khỏe bà mẹ – trẻ em, Phòng chống dịch bệnh, an toàn thực phẩm, HIV/AIDS…

Việc xác định rõ chức năng giúp Trạm Y tế cấp xã phát huy đúng vai trò là "người gác cổng" của hệ thống y tế, đảm bảo nguyên tắc chăm sóc sức khỏe ban đầu theo hướng toàn dân tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng ngay tại cơ sở.

Thông tư quy định rõ cơ cấu tổ chức của Trạm Y tế cấp xã gồm: Ban lãnh đạo (Giám đốc và Phó Giám đốc), Văn phòng hoặc Phòng Hành chính tổng hợp, Phòng Dân số – Trẻ em – Bảo trợ xã hội, Khoa Phòng bệnh – An toàn thực phẩm, Khoa Khám bệnh – Chữa bệnh, Khoa Dược – Thiết bị y tế – Cận lâm sàng và các điểm trạm trực thuộc.

Bên cạnh đó, thông tư mới của Bộ Y tế được đánh giá là bước tiến quan trọng nhằm củng cố hệ thống y tế cơ sở – tuyến gần dân nhất và có vai trò quyết định trong công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu, phòng bệnh và kiểm soát dịch bệnh.

Với việc quy định rõ chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức, Trạm Y tế cấp xã sẽ hoạt động hiệu quả hơn, khắc phục tình trạng chồng chéo nhiệm vụ, thiếu nhân lực, cơ sở vật chất xuống cấp và hạn chế trong ứng dụng công nghệ thông tin.

Phạm vi nhiệm vụ rộng, bao phủ hầu hết các lĩnh vực sức khỏe cộng đồng

Thông tư mới quy định hệ thống nhiệm vụ của Trạm Y tế cấp xã một cách đầy đủ và toàn diện hơn trước đây, trải rộng trên hầu hết các lĩnh vực y tế cơ bản. Nhiều nội dung được cập nhật phù hợp với tình hình mới như bệnh không lây nhiễm, già hóa dân số, chuyển đổi số, bảo trợ xã hội, quản lý chất lượng và nghiên cứu khoa học.

Trạm Y tế cấp xã có trách nhiệm giám sát, phát hiện sớm các bệnh truyền nhiễm, tổ chức tiêm chủng, triển khai các biện pháp phòng chống dịch, xử lý ổ dịch và kiểm soát yếu tố nguy cơ. Đồng thời, trạm thực hiện giám sát bệnh không lây nhiễm như tăng huyết áp, đái tháo đường; hướng dẫn dinh dưỡng cộng đồng và theo dõi chất lượng nước sinh hoạt, vệ sinh môi trường, vệ sinh lao động.

Ngoài ra, trạm thực hiện truyền thông phòng chống tác hại thuốc lá, rượu bia và hướng dẫn quy trình vệ sinh mai táng trong trường hợp tử vong do dịch bệnh nguy hiểm.

Trạm Y tế cấp xã tiếp tục là nơi thực hiện cấp cứu ban đầu, khám bệnh, điều trị theo phạm vi chuyên môn được cấp phép. Thông tư nhấn mạnh việc triển khai y học gia đình, quản lý điều trị các bệnh mạn tính và kết hợp y học hiện đại với y học cổ truyền.

Trạm còn thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến khám nghĩa vụ quân sự, điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế và phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng cho người khuyết tật.

Trạm Y tế được giao quản lý thai, đỡ đẻ thường theo phạm vi được phê duyệt, chăm sóc sức khỏe dinh dưỡng bà mẹ và trẻ em, đồng thời phối hợp triển khai công tác trẻ em theo quy định.

Bên cạnh việc phòng ngừa ngộ độc thực phẩm, trạm phối hợp điều tra và kiểm soát các sự cố về thực phẩm, giám sát chất lượng thực phẩm trên địa bàn và hướng dẫn an toàn thực phẩm cho hình thức kinh doanh ăn uống đường phố.

Trạm Y tế tư vấn sức khỏe trước kết hôn, tổ chức sàng lọc trước sinh, sơ sinh, cung cấp dịch vụ kế hoạch hóa gia đình và phối hợp triển khai các hoạt động nâng cao chất lượng dân số, thích ứng với già hóa dân số.

Một điểm mới nổi bật là Trạm Y tế cấp xã được giao nhiệm vụ cung cấp dịch vụ công tác xã hội cho các nhóm dễ tổn thương như: Người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em bị bạo lực, nạn nhân bị mua bán, người rối loạn tâm thần. Trạm có vai trò sàng lọc, đánh giá, tư vấn và chuyển gửi tới các cơ sở phù hợp.

Trạm Y tế xây dựng kế hoạch mua sắm, tiếp nhận, bảo quản và sử dụng thuốc, vắc xin, sinh phẩm y tế đúng quy định; hướng dẫn người dân sử dụng thuốc an toàn, hợp lý.

Trạm có nhiệm vụ phổ biến chính sách, pháp luật của Nhà nước về y tế, cung cấp thông tin về dịch bệnh, an toàn thực phẩm, dân số và các vấn đề sức khỏe thiết yếu.

Các Trạm Y tế cấp xã phải thực hiện quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử, cập nhật dữ liệu chuyên môn và triển khai chuyển đổi số trong hoạt động y tế cơ sở.

Ngoài ra, Trạm còn thực hiện các hoạt động phòng chống thiên tai, tham gia chương trình mục tiêu y tế, hợp tác quốc tế, nghiên cứu khoa học, quản lý chất lượng và ký hợp đồng khám chữa bệnh bảo hiểm y tế với cơ quan bảo hiểm xã hội.