Bệnh sởi đang có xu hướng gia tăng tại các tỉnh trong cả nước. Theo đánh giá, hầu hết những trường hợp bị sởi đểu chưa tiêm phòng bệnh. Bộ Y tế cảnh báo, dịch sởi có nguy cơ trở lại như năm 2014 nếu người dân không tiêm phòng vaccine. Tuy nhiên, trên một số diễn đàn xã hội, nhiều một số phụ huynh lại lên tiếng cho rằng không nên tiêm phòng vaccine mà để cơ thể miễn dịch tự nhiên.
Về vấn đề này, bác sĩ Nguyễn Trung Cấp, Trưởng Khoa Cấp cứu (BV Bệnh Nhiệt đới TƯ) cho biết, sởi là một bệnh lây nhiễm qua đường hô hấp do virus gây ra. Khả năng lây nhiễm của virus sởi rất mạnh. Những người chưa tiêm chủng hoặc chưa từng mắc sởi nếu nhiễm phải virus thì 90% sẽ mắc bệnh sởi.
Theo bác sĩ Cấp, khi mắc bệnh sởi, bệnh nhân ban đầu có tình trạng viêm kết mạc: mắt đỏ, nhìn chói, chảy nước mắt. Bệnh nhân có thể sốt nhẹ ho khan. Sau đó vài ngày, bệnh nhân có sốt cao, phát ban lan từ chân tóc xuống toàn thân, khi ban mọc đến chân thì ban trên mặt bắt đầu bay. Tuy nhiên, một số bệnh nhân sẽ có các biến chứng nguy hiểm như: viêm não, viêm loét giác mạc, tiêu chảy, viêm phế quản, viêm phổi, viêm tai giữa… Các biến chứng này thường rất trầm trọng ở những người bệnh suy dinh dưỡng hoặc bị suy giảm miễn dịch.
Lịch sử đã ghi nhận vào năm 1875, trong vòng 6 tháng bị dịch sởi ở quần đảo Fiji, trong số 135.000 người dân ở đây, đã có 36.000 người tử vong. Sở dĩ bệnh sởi lây lan mạnh và tử vong cao như vậy vì cộng đồng dân cư ở đây thời đó chưa có miễn dịch và virus sởi có thể lây lan tự do từ người mắc bệnh sang người lành chưa có miễn dịch.
Bác sĩ Cấp cho biết, nếu không tiêm chủng, cơ thể vẫn có miễn dịch tự nhiên với bệnh sởi sau khi bị mắc bệnh. Tuy nhiên, để có được miễn dịch tự nhiên như vậy, ta phải chấp nhận nguy cơ tử vong không hề thấp khi mắc bệnh. Vì vậy, tiêm phòng vaccine sởi là biện pháp phòng bệnh hữu hiệu.
Theo đánh giá, nếu tiêm 1 mũi thì chỉ 85% trẻ có miễn dịch và nếu tiêm đủ 2 mũi, 95% trẻ có miễn dịch đầy đủ. Nhưng khi 93% số cá thể trong cộng đồng đã có miễn dịch thì xác suất một người bệnh làm lây sang một người lành không có miễn dịch khó xảy ra nên sẽ chỉ có những ca bệnh lẻ tẻ mà không bùng phát thành dịch.
Vaccine sởi là loại vaccine khá an toàn. Sau tiêm có thể có tác dụng phụ nhưng thường nhẹ và không kéo dài. Các tác dụng phụ gồm có đau tại nơi tiêm dẫn đến trẻ quấy khóc hay sốt nhẹ. Theo ghi nhận, cứ khoảng 100.000 người thì có 1 người bị phản vệ.
Hiện nay, vaccine phòng bệnh sởi được tiêm miễn phí trong các vaccine phối hợp của chương trình tiêm chủng mở rộng. Ngay cả khi dùng vaccine dịch vụ cũng rẻ hơn rất nhiều so với chi phí nằm viện, chăm sóc, cách ly trong 5-7 ngày nếu mắc bệnh sởi.
Năm 1998, có một nghiên cứu “cẩu thả” công bố có liên quan giữa vaccine sởi, quai bị, rubella (MMR) với bệnh tự kỷ làm dấy lên phong trào anti vaccine. Mặc dù các nghiên cứu kỹ càng hơn sau đó đã phủ nhận điều này nhưng phong trào anti vaccine cũng đã gây giảm tỷ lệ tiêm chủng và gia tăng số ca mắc sởi. Hậu quả là số ca sởi ở Mỹ tăng nhanh từ 50-60 ca/năm trước đó lên trên 200 ca/năm. Tại Anh, năm 2008 có gần 1.400 ca mắc sởi. Tính chung trên thế giới, thập kỷ 80 của thế kỷ 20, hàng năm có khoảng 2,6 triệu người chết vì sởi.
Nhờ những nỗ lực trong tiêm chủng, đến năm 2014, số ca tử vong vì sởi giảm xuống còn 75 ngàn người. Nhưng do hậu quả của việc giảm tỷ lệ tiêm chủng nên số ca mắc sởi và tử vong do sởi từ 2017 lại có xu hướng gia tăng.
Do đó, bác sĩ Cấp cho rằng, để phòng bệnh sởi, người dân nên cho trẻ tiêm vaccine phòng bệnh nhằm tránh nguy cơ có thể xảy ra.