Tử vong sau 10 ngày bỏ thuốc huyết áp, chuyển sang uống chanh muối, phơi nắng

Một câu chuyện đau lòng vừa được ThS.BS Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Mạch máu Việt Nam, chia sẻ đã khiến nhiều người giật mình trước trào lưu "chanh muối liều cao kết hợp phơi nắng" đang lan truyền trên mạng xã hội.

Mẹ của một người đàn ông 47 tuổi đã tìm đến bác sĩ trong trạng thái suy sụp, vừa khóc vừa kể lại rằng con trai bà – vốn bị tăng huyết áp và điều trị thuốc đều đặn – bỗng dưng bỏ thuốc để làm theo các "bí quyết chữa bệnh tự nhiên" được quảng bá trên mạng. 

Gần 10 ngày, anh uống chanh muối đậm đặc với lượng lớn hằng ngày rồi cởi trần phơi nắng với niềm tin cơ thể sẽ được "thải độc". Cho đến một ngày, anh đột nhiên gục xuống và tử vong do đột quỵ ngay khi đang phơi nắng. Anh tham gia một hội nhóm trên facebook chia sẻ các cách chữa lành không cần thuốc, nên đã dẫn đến hậu quả đau lòng như vậy.

Theo BS Mạnh, diễn biến này hoàn toàn có thể lý giải bằng cơ chế bệnh học rõ ràng: người bệnh tăng huyết áp khi bỏ thuốc sẽ rơi vào tình trạng huyết áp tăng bùng phát. Việc uống chanh muối đặc khiến cơ thể nạp một lượng natri quá lớn, càng đẩy huyết áp lên cao. 

Trong khi đó, phơi nắng giữa thời tiết nóng bức lại dễ gây sốc nhiệt - ngay cả với người khỏe mạnh. Ba yếu tố nguy hiểm cộng hưởng khiến huyết áp tăng vọt tới mức "kịch trần", dẫn đến đột quỵ và không thể cứu vãn. "Người bình thường phơi nắng đã có thể bị sốc nhiệt, có người bị ngất. Với bệnh nhân tăng huyết áp, hậu quả càng khó lường", BS Mạnh nói.

Câu chuyện không phải trường hợp cá biệt trong bối cảnh mạng xã hội đang tràn ngập những nội dung mang màu sắc "thần dược". Nhiều hội nhóm trên Facebook, TikTok khuyến khích uống tới 200–500 ml nước cốt chanh mỗi ngày - tương đương ba đến 6 quả chanh ép nguyên chất – để giảm cân, thải độc, tăng cường sinh lý, thậm chí "khôi phục kinh nguyệt sau mãn kinh". 

Một số kênh lớn còn quảng bá chanh muối hột như phương pháp chữa đủ thứ bệnh, bất chấp việc không có căn cứ khoa học. Đáng lo ngại hơn, khi một sinh viên y lên tiếng cảnh báo mẹ mình không nên tin các mẹo phản khoa học này, chủ kênh còn quay sang giảng đạo đức và kích động cộng đồng mạng công kích ngành y với những lời lẽ thiếu tôn trọng.

ThS.BS Đoàn Dư Mạnh khẳng định đây là dạng tin giả y khoa đặc biệt nguy hiểm, bởi nó đánh vào tâm lý "không cần thuốc vẫn khỏi bệnh". Người bệnh vì tin lời đồn mà tự ý bỏ phác đồ điều trị, khiến họ đánh mất thời điểm vàng để kiểm soát bệnh và phải đối mặt với biến chứng nặng nề. Anh cũng lưu ý rằng cảm giác "sảng khoái" sau khi uống nước chanh muối hoặc sau khi dùng lại muối, đường – vốn phải kiêng theo chỉ định – chỉ là phản ứng hưng phấn nhất thời, giống cảm giác người ăn kiêng lâu ngày được ăn đồ chiên rán trở lại.

Phía sau cảm giác dễ chịu ngắn ngủi đó là nguy cơ huyết áp tăng vọt, tổn thương cơ quan, đột quỵ hoặc với bệnh nhân đái tháo đường, đường huyết có thể tăng nhanh tới mức gây hôn mê, mù lòa hay nhồi máu cơ tim.

Theo BS Mạnh, tăng huyết áp và đái tháo đường đều là bệnh mạn tính, đồng nghĩa người bệnh phải điều trị suốt đời. Thuốc và thay đổi lối sống chỉ giúp kiểm soát bệnh chứ không thể "chữa khỏi hoàn toàn". 

Những phương pháp được gắn mác "tự nhiên" như uống chanh liều cao, lạm dụng muối hay đường, thậm chí còn đi ngược cả y học hiện đại lẫn y học cổ truyền. Một khi tổn thương các cơ quan đích đã xảy ra, can thiệp y khoa trở nên vô cùng khó khăn. "Bỏ thuốc để chạy theo mẹo truyền miệng thì bác sĩ không cứu được", anh nhấn mạnh.

Các chuyên gia đồng thời kêu gọi cơ quan chức năng có biện pháp mạnh tay với nội dung y tế sai lệch trên mạng xã hội. Những thông tin này không chỉ khiến người dân rơi vào vòng xoáy điều trị phản khoa học mà còn làm xói mòn nghiêm trọng niềm tin của cộng đồng vào y học chính thống. Khi khoảng trống này bị lấp đầy bởi những quảng cáo kiểu "nhà tôi ba đời chữa khỏi bệnh", người bệnh dễ bị lôi kéo vào các phương pháp phi khoa học và phải trả giá bằng chính sức khỏe, thậm chí tính mạng của mình.