Tỷ lệ lao động trẻ em của Việt Nam thấp hơn 2% so với trung bình của khu vực

84% lao động trẻ em tại Việt Nam tập trung ở vùng nông thôn

Kết quả điều tra do Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (Bộ LĐTB&XH) phối hợp với Tổng cục Thống kê thực hiện với sự hỗ trợ kỹ thuật của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) cho thấy, tỷ lệ lao động trẻ em tại Việt Nam thấp hơn 2% so với tỷ lệ trung bình của khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Có 58,8% trẻ tham gia làm việc tại Việt Nam là lao động trẻ em. Các em phải làm các công việc trái pháp luật so với độ tuổi của các em, quá số giờ các em được phép làm hoặc do tính chất công việc các em phải thực hiện. Lao động trẻ em bao gồm các công việc gây tổn hại đến thể chất, tinh thần của trẻ, cản trở việc học hành và có tác động tiêu cực đến sự phát triển của trẻ.

84% lao động trẻ em tại Việt Nam tập trung ở vùng nông thôn và hơn một nửa số đó làm việc trong khu vực nông, lâm, ngư nghiệp. Những khu vực khác có nhiều lao động trẻ em bao gồm dịch vụ, công nghiệp và xây dựng. Khoảng 40,5% lao động trẻ em là các lao động trong hộ gia đình không được trả lương.

Cuộc điều tra cho thấy có gần 520.000 lao động trẻ em tại Việt Nam làm các công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, là những công việc có những nguy cơ gây tổn hại đến sức khỏe, sự an toàn và đạo đức của trẻ.

Lao động trẻ em làm các công việc độc hại thường xuất hiện trong khu vực công nghiệp và xây dựng. Tỷ lệ lao động trẻ em làm các công việc độc hại trong khu vực nông nghiệp thấp hơn. Số giờ làm việc của lao động trẻ em làm các công việc nặng nhọc độc hại nguy hiểm có xu hướng cao. Với 40,6% trẻ trong nhóm này phải làm việc nhiều hơn 40 giờ một tuần.

Tác động tiêu cực của lao động trẻ em

Lao động trẻ em dẫn đến những nguy cơ về sức khỏe và sự an toàn của trẻ. Cuộc điều tra còn nhấn mạnh những tác động tiêu cực của việc tham gia các hoạt động kinh tế đến việc đi học của trẻ. Khi mức độ tham gia các hoạt động kinh tế của các em càng tăng thì tỷ lệ trẻ được đến trường càng giảm.

So sánh với tỷ lệ đi học bình quân trên toàn quốc là 94,4% thì chỉ có một nửa số lao động trẻ em được đi học. Con số này trong nhóm lao động trẻ em làm các công việc nặng nhọc độc hại nguy hiểm còn thấp hơn, chỉ có 38,6%. Tuy nhiên, số liệu điều tra cho thấy có xu hướng tiến triển tích cực trong tổng số trẻ em tham gia hoạt động kinh tế được đến trường là 63%, so với con số này năm 2012 chỉ là 43,6%.

Lao động trẻ em hiện vẫn tiềm ẩn nguy cơ gia tăng trở lại do những tác động của đại dịch Covid-19 đến kinh tế - xã hội. Nhiều gia đình buộc phải sử dụng lao động trẻ em như một phương sách để đối phó với tình trạng giảm sút thu nhập và sinh kế do sự gián đoạn của chuỗi cung ứng toàn cầu và các biện pháp giãn cách xã hội.

Để nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết thúc đẩy những nỗ lực xóa bỏ lao động trẻ em khẩn cấp hơn bao giờ hết, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã chọn năm 2021 là Năm Quốc tế về Xóa bỏ lao động trẻ em. Để có thể vượt qua những thách thức và thực hiện vai trò là quốc gia tiên phong, Chính phủ Việt Nam đã và đang xây dựng lộ trình thực hiện Mục tiêu Phát triển bền vững (SDG) và Chương trình phòng ngừa, giảm thiểu lao động trẻ em giai đoạn 2021 - 2030.