Việt Nam tham gia điều phối chương trình Tăng tốc tiếp cận các công cụ ứng phó với Covid-19

Cuộc họp đầu tiên của Hội đồng diễn ra ngày 10/9 nhằm điều chỉnh kế hoạch của ACT-A như một giải pháp toàn cầu quan trọng để chấm dứt cuộc khủng hoảng đại dịch COVID-19, khôi phục hệ thống y tế và tăng trưởng toàn cầu. Hội đồng điều phối ACT-A nhằm mục đích hợp tác quốc tế trên cơ sở kinh tế và điều kiện đầu tư để tài trợ đầy đủ cho chương trình ACT-A, huy động sự lãnh đạo chính trị và sự ủng hộ của quốc tế. Mặt khác, tích cực vận động thêm các nguồn lực cần thiết, giám sát các nguồn lực và tiến triển phục vụ cho việc phát triển nhanh chóng. Ngoài ra, phân phối một cách công bằng vaccine và các công nghệ y tế chống COVID-19, phương pháp điều trị và chẩn đoán COVID-19 cho tất cả hệ thống y tế ở các nước.

Hội đồng điều phối ACT-A dự kiến sẽ hoạt động trong thời hạn 18 tháng, với 34 thành viên gồm các nước đại diện cho các nhóm khu vực, trong đó có Việt Nam với vai trò Chủ tịch ASEAN 2020. Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn đã dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự Phiên cấp cao trực tuyến về Cuộc họp lần thứ nhất Hội đồng điều phối ACT-A do Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đồng chủ trì.

Phát biểu tại Phiên thảo luận, Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai - Trưởng Phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam bên cạnh Liên hợp quốc, Tổ chức Thương mại thế giới và các tổ chức quốc tế khác tại Geneva (Thụy Sĩ) - nhấn mạnh, Việt Nam hoan nghênh sáng kiến thành lập Hội đồng. Qua đó giúp thúc đẩy tiếp cận cân bằng vaccine và các công nghệ ứng phó COVID-19. Đại sứ đề cao những hoạt động, nỗ lực  gần đây của Việt Nam và ASEAN trong ứng phó COVID-19. Bà Tuyết Mai khẳng định cam kết của các nước thành viên ASEAN tiếp tục tăng cường đoàn kết, hợp tác quốc tế ứng phó đại dịch này. Đặc biệt là các hoạt động của Hôi đồng điều phối ACT-A nhằm tăng tốc tiếp cận một cách công bằng và với giá cả phải chăng đối với vaccine và các công cụ ứng phó COVID-19, thúc đẩy phục hồi sau đại dịch.

Cuộc họp đã ra tuyên bố của Hội đồng ACT-A, trong đó nhấn mạnh chương trình ACT-A là một phần không thể thiếu trong việc thực hiện Nghị quyết của Đại hội đồng Y tế Thế giới lần thứ 73. Chương trình và Nghị quyết này đều nhấn mạnh sự cần thiết phải có các giải pháp đầu cuối để đẩy nhanh sự phát triển và phân phối công bằng, phổ cập trên toàn cầu vaccine, phương pháp chẩn đoán, điều trị COVID-19.

Chương trình ACT-A được khởi động từ ngày 24/4 nhằm tìm kiếm giải pháp toàn cầu với các mục tiêu: Cung cấp một cách công bằng ít nhất 2 tỷ liều vaccine đến cuối năm 2021, tập trung vào các nhóm ưu tiên. Bên cạnh đó, cung cấp 245 đợt điều trị và 500 triệu xét nghiệm cho các quốc gia có thu nhập trung bình thấp từ nay đến giữa năm 2021 bên cạnh việc cung cấp bảo hộ cá nhân và máy oxy cho các quốc gia có nhu cầu.

Để thực hiện các mục tiêu này, ACT-A cần huy động số tiền 38 tỷ USD đầu tư trước mắt và dài hạn vào 3 trụ cột: Nghiên cứu vaccine (15,9 tỷ USD); điều trị (7,2 tỷ USD), chẩn đoán (6 tỷ USD) và đầu tư cho hoạt động kết nối các hệ thống y tế (9 tỷ USD). Hiện ACT-A mới huy động được số tiền 2,7 tỷ USD (chỉ khoảng 7% của tổng số tiền cần thiết mà ACT-A ước tính), như vậy còn thiếu khoảng 35 tỷ USD. Canada và Pháp là hai nước tài trợ lớn nhất cho ACT-A đến thời điểm hiện tại.