Xuân trọn vẹn bên nồi bánh chưng

Ký ức tuổi thơ bên nồi bánh chưng

Anh Ngọc Hà chia sẻ, khi còn học cấp II, anh đã học cách gói bánh chưng từ cha mẹ. Gia đình anh khi đó ở làng Đình Bảng, một làng trù phú vùng Kinh Bắc, nổi tiếng với nhiều loại bánh ngon. 

Bố mẹ anh không phải người làng nhưng vẫn học làm đủ các loại bánh cho các con, không chỉ gói bánh chưng mà còn làm thêm bánh phu thê và bánh tro mỗi dịp Tết. Những buổi quây quần bên nồi bánh, bên ngọn lửa tí tách, là thời điểm cả nhà kể nhau nghe đủ chuyện, từ những điều vụn vặt trong cuộc sống đến những bài học ý nghĩa về gia đình, cuộc sống.

Kỷ niệm đáng nhớ nhất với anh Hà là năm đầu tiên anh tự tay gói một chiếc bánh chưng hoàn chỉnh, bố anh bảo: "Được đấy, giữ nếp này, mai sau con sẽ gói bánh cho nhà mình". Lúc đó, anh cảm nhận mình đã trưởng thành.

Năm 1990, khi lập gia đình riêng, anh Hà và chị Ảnh đã duy trì truyền thống gói bánh chưng. Ban đầu, việc gói bánh là để dâng lễ tổ tiên. Những chiếc bánh to, dày dâng lên tổ tiên lúc ấy là niềm tự hào của anh chị. 

Bây giờ, gói bánh trở thành tâm điểm của không khí Tết trong gia đình. "Ngày ấy, làm nồi bánh không chỉ là chuẩn bị món ăn mà còn là cách để mọi người, từ người lớn đến trẻ nhỏ, quây quần bên nhau. Cả nhà vừa gói bánh, vừa kể chuyện, đêm đến lại ngồi canh bánh, trông lửa. 

Đó là những khoảnh khắc chẳng gì có thể thay thế", anh Hà nhớ lại. Bánh chưng nhà gói chắc tay, luộc kỹ, để được lâu, tiện sử dụng trong cả tháng Giêng, cả nhà ai cũng thích ăn.

Chị Ảnh cho biết thêm: "Các bà bán hàng ngoài chợ đã quen để phần lá dong, lạt dẻo, gạo, đỗ, thịt, sườn ngon cho nhà tôi. Bây giờ, mỗi năm, tôi thường chuẩn bị khoảng 50 cân gạo, 17 cân đỗ đã tách vỏ, 27 cân sườn và thịt ba chỉ ngon, 400 lá dong loại to đẹp cho anh gói bánh chưng".

Không khí gói bánh ở nhà luôn đông vui. Không chỉ có vợ chồng, con cái mà còn có họ hàng, bạn bè đến tham gia. Những tiếng cười, những câu chuyện kéo dài không dứt là điều khiến mọi người thêm gắn kết.

Tết trọn vẹn bên nồi bánh chưng

Họ hàng, bạn bè thân thiết ai cũng thích tấm bánh xanh, vuông vắn, chỉ cần bóc ra đã thơm lừng của anh Hà. Cứ Tết là anh chị nhận được nhiều nhắn nhủ: "Nhớ để dành cho tôi cặp bánh nhé, Tết không có bánh nhà này là thiếu đi một phần Tết". 

Có người nhận bánh xong rưng rưng bảo: "Lâu lắm rồi tôi mới có một cặp bánh chưng đúng kiểu truyền thống để dâng lên tổ tiên". Những lời nói chân thành ấy là động lực để anh chị duy trì truyền thống này nhiều năm qua. Thế là số lượng bánh gói cứ tăng dần và những năm gần đây đã lên hơn trăm chiếc. Ban đầu, anh chị luộc bằng một nồi vỏ bom, đến giờ phải sử dụng 2 nồi…

Anh chị gói bánh chưng bằng tay, những chiếc bánh to và chắc, trọng lượng thường 1,4-1,5kg/chiếc. Những chiếc bánh gói tay chắc nịch được luộc đều lửa trong 16 tiếng, hạt gạo nở căng, chín nục thơm lừng, phần thịt, mỡ tan ra, hoà quyện vào đậu với gạo, phần xương sườn nhừ tơi, thơm ngậy, dậy lên hương vị đặc trưng. 

Sau khi vớt bánh, rửa bánh là khâu cực kỳ quan trọng. Bánh được rửa sạch, nắn chỉnh vuông vắn và ép bánh khi còn nóng. Từng hạt gạo chín nhừ kết dính với nhau, tạo nên lớp vỏ dẻo thơm, bao bọc phần đỗ thấm đẫm hương vị thịt, xương béo ngậy.

Anh Hà cho rằng, việc gói bánh chưng không chỉ là một nghi lễ, mà còn là bài học lớn về giá trị gia đình và văn hóa dân tộc. Con trẻ khi tự tay gói một chiếc bánh sẽ hiểu được sự kỳ công và trân trọng từng miếng ngon mình ăn. 

Chúng sẽ biết rằng, Tết không chỉ là thời điểm nghỉ ngơi mà còn là dịp để nhớ về cội nguồn, về những gì cha ông đã gìn giữ.

"Cả nhà quây quần bên nồi bánh, đó là khi mọi lo toan của cả năm tan biến. Tết trọn vẹn không phải ở mâm cao cỗ đầy mà ở chính sự sum vầy", chị Ảnh nói thêm. Giữa những bộn bề của cuộc sống, hình ảnh cả gia đình bên nồi bánh chưng giữa đêm đông lạnh giá chính là lời nhắc nhở rằng, Tết là lúc ta về bên nhau, cùng sẻ chia những điều giản dị nhưng thiêng liêng. 

Nhìn sự háo hức của cháu gái với tấm bánh chưng do ông bà làm, anh chị biết mình đang làm một điều ý nghĩa.