80 năm Ngày Nam Bộ kháng chiến: Vang mãi khúc tráng ca

Ngày 23/9/1945, chỉ 3 tuần sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, thực dân Pháp nổ súng tái chiếm Nam Bộ.

Nhân dân Sài Gòn-Gia Định và khắp miền Nam đã đồng loạt đứng lên chiến đấu, viết nên bản hùng ca mở đầu cho cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược.

80 năm đã trôi qua, song hào khí ấy vẫn còn nguyên giá trị.

Bản hùng ca mở đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp

Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời đã mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc.

Tuy nhiên, với dã tâm muốn xâm chiếm nước ta một lần nữa, ngày 23/9/1945 thực dân Pháp theo chân quân đồng minh Anh chiếm trụ sở Ủy ban Nhân dân Nam Bộ và các cơ quan quan trọng của chính quyền ta ở Sài Gòn, mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược nước ta lần thứ hai.

Trước hành động Pháp công khai tiến hành chiến tranh xâm lược, ngay trong sáng 23/9/1945, Xứ ủy và Ủy ban hành chính Nam Bộ đã tiến hành họp khẩn cấp để bàn việc thực hiện chủ trương kháng chiến của Trung ương Đảng.

Hội nghị quyết định thành lập Ủy ban kháng chiến Nam Bộ và thông qua “Lời kêu gọi của Ủy ban Kháng chiến Nam Bộ.” Trong đó nhấn mạnh: “Từ giờ phút này, nhiệm vụ hàng đầu của chúng ta là tiêu diệt giặc Pháp, tiêu diệt tay sai của chúng. Hỡi anh em binh sỹ, quân dân tự vệ! Hãy nắm chặt vũ khí trong tay xông lên đánh đuổi thực dân Pháp cứu nước. Cuộc kháng chiến bắt đầu!”.

Ủy ban Kháng chiến Nam Bộ phát động toàn dân triệt để tổng đình công, bãi công, bãi chợ, không hợp tác với giặc Pháp; phát động cuộc chiến tranh du kích rộng khắp, bao vây địch trong thành phố, tiêu hao, tiêu diệt sinh lực địch, làm thất bại âm mưu đánh nhanh, thắng nhanh của chúng.

Chiều 23/9/1945, cả Sài Gòn đình công. Các công sở, xí nghiệp, hãng buôn đều đóng cửa, chợ không họp, xe ngừng chạy.

Đêm 23/9/1945, công nhân Sài Gòn-Chợ Lớn đã cắt toàn bộ điện, nước. Trên khắp các đường phố đều dựng các chiến lũy. Bàn, ghế, giường, tủ, các loại xe và những vật dụng cồng kềnh đều được huy động làm thành các chướng ngại vật cản bước tiến của quân địch.

Các đội xung phong công đoàn cùng các đội tự vệ, thanh niên xung kích nhanh chóng triển khai chiến đấu. Hàng trăm xí nghiệp và công sở, hàng chục kho tàng, bến bãi... bị phá hủy, không để rơi vào tay giặc.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân Nam Bộ đã đồng lòng nhất tề đứng lên kháng chiến. Từ những vũ khí thô sơ, ít ỏi, quân và dân Nam Bộ kiên cường chống lại sức mạnh quân sự hùng hậu của kẻ thù bằng nhiều biện pháp.

Trước sức mạnh của nhân dân Nam Bộ, gần 40.000 quân địch bị giam chân ở miền Nam, không thực hiện được tăng viện cho chiến trường miền Bắc.

Ngày 26/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết thư “Gửi đồng bào Nam Bộ” khẳng định cuộc đấu tranh đánh đuổi thực dân Pháp là chính nghĩa, nhân dân cả nước đoàn kết một lòng thì cuộc kháng chiến giữ nước nhất định thắng lợi.

Lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trở thành hiệu triệu mạnh mẽ, thôi thúc nhân dân Việt Nam đồng lòng chia lửa với đồng bào Nam Bộ trong buổi đầu gian khó.

Ở khắp các địa phương miền Trung, miền Bắc, những cuộc míttinh, biểu tình liên tiếp được tổ chức, lôi cuốn hàng chục triệu lượt người. Những cán bộ và chiến sỹ ưu tú cùng vũ khí tốt nhất đã nhanh chóng đến với chiến trường Nam Bộ, bổ sung sức mạnh và tinh thần chiến đấu với nhân dân Nam Bộ.

Kết quả, ngay trong những ngày đầu tái xâm lược nước ta, quân Pháp đã bị tấn công và bao vây chặt trong thành phố.

Ngày 30/9/1945, thực dân Pháp phải nhờ đại diện của quân Anh xin điều đình với Ủy ban Nhân dân Nam Bộ.

Tin chiến thắng của quân và dân Sài Gòn càng làm nức lòng đồng bào cả nước. Thanh niên các tỉnh Bắc và Trung Bộ náo nức tham gia phong trào Nam tiến, với khí thế hăng say chưa từng có.

Tháng 12/1946, cuộc kháng chiến Nam Bộ anh hùng đã hòa vào cuộc kháng chiến toàn quốc theo lệnh của Trung ương Đảng và Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa do Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo.

Có thể khẳng định cuộc kháng chiến của quân dân ta ở Nam Bộ trong những ngày đầu thực dân Pháp quay trở lại xâm lược có ý nghĩa rất to lớn, giáng một đòn mạnh mẽ đầu tiên vào âm mưu đánh nhanh, thắng nhanh của thực dân Pháp, làm tiêu hao một bộ phận sinh lực địch, hoàn thành nhiệm vụ kìm giữ quân địch trong thành phố và các thị xã trong một thời gian dài, tạo điều kiện để quân và dân ta bước vào giai đoạn thực hiện toàn quốc kháng chiến.

Ghi nhận và biểu dương tinh thần chiến đấu kiên cường của quân dân Nam Bộ, tháng 2/1946, trong đợt tôn vinh chiến công vang dội, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ tặng đồng bào Nam Bộ danh hiệu vẻ vang: “Thành đồng Tổ quốc.”

Ý chí ngoan cường, hào khí Nam Bộ kháng chiến đã tiếp tục được đồng bào Nam Bộ phát huy trong suốt 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, 21 năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước cũng như trong công cuộc đổi mới và hội nhập ngày nay.

Âm vang hào hùng của bản hùng ca “Thành đồng Tổ quốc” còn nguyên giá trị

80 năm đã trôi qua, trang sử “Nam bộ kháng chiến” đã hòa chung với chiến công hiển hách của quân và dân ta, đánh thắng thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, hoàn thành sự nghiệp đấu tranh giành độc lập, tự do, hòa bình và thống nhất đất nước.

80 năm đã trôi qua, song tinh thần chiến đấu quật cường, truyền thống đoàn kết của toàn dân tộc vượt qua mọi khó khăn, thách thức được khơi dậy và phát huy trong Nam bộ kháng chiến vẫn còn nguyên giá trị; là động lực to lớn cổ vũ toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đồng tâm nhất trí, năng động, sáng tạo, tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, tiếp tục thắp sáng ngọn lửa Ngày Nam bộ kháng chiến năm xưa trong công cuộc xây dựng, bảo vệ đất nước hiện nay.

80 năm sau Ngày Nam Bộ kháng chiến, Nam Bộ, đặc biệt là Thành phố Hồ Chí Minh, đã vươn mình trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học lớn nhất cả nước, là đầu tàu phát triển của Nam Bộ và Việt Nam.

Năm 2024 tăng trưởng GRDP đạt gần 7,2%; thu ngân sách trên địa bàn cả năm lần đầu vượt hơn 500.000 tỷ đồng, tăng 12% so với năm 2023, đóng góp khoảng 27% tổng thu ngân sách cả nước.

Hiện có 420.000 doanh nghiệp đang hoạt động tại Thành phố Hồ Chí Minh, chiếm hơn 50% tổng số doanh nghiệp toàn miền Nam, cho thấy sức hút mạnh mẽ về đầu tư, khởi nghiệp và môi trường kinh doanh.

Không chỉ vậy, Thành phố còn là trung tâm dịch vụ-tài chính hàng đầu quốc gia và đang hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm tài chính khu vực.

Cùng với đó, hệ thống hạ tầng giao thông, logistics và đô thị hiện đại ngày càng được đầu tư, nâng cấp mạnh mẽ với nhiều công trình trọng điểm như tuyến Metro số 1, cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Mộc Bài, hay Trung tâm tài chính quốc tế Thủ Thiêm đang dần hình thành, tạo thế và lực mới cho sự phát triển dài hạn và bền vững.

80 năm đã trôi qua kể từ Ngày Nam Bộ kháng chiến, nhưng âm vang hào hùng của bản hùng ca “Thành đồng Tổ quốc” vẫn còn nguyên giá trị, trở thành mạch nguồn hun đúc bản lĩnh và khát vọng vươn lên của dân tộc.

Kỷ niệm 80 năm Ngày Nam Bộ kháng chiến không chỉ là dịp tri ân quá khứ, mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm kế thừa và phát huy truyền thống bất khuất để xây dựng đất nước giàu mạnh, văn minh.