Áp dụng thiếu thống nhất về quy định chứng chỉ hành nghề tiêm chủng

Như Báo PNVN đã đưa, ngày 10/10, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội tổ chức Hội nghị lấy ý kiến Dự án Luật Dân số và Luật Phòng bệnh. Hai dự thảo Luật này sẽ được trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 sắp tới.

Thảo luận tại hội nghị, nhiều đại biểu, chuyên gia quan tâm, tranh luận các quy định tại Điều 23 và Điều 24 liên quan đến tiêm chủng, đặc biệt là việc nhân viên tiêm chủng có bắt buộc phải có chứng chỉ hành nghề hay không.

Nội dung này đang có độ "vênh" trong các quy định về mục tiêu Miễn dịch cộng đồng (cần bao phủ rộng) của Dự thảo Luật Phòng bệnh với các quy định nghiêm ngặt về an toàn can thiệp y tế quy định trong Luật Khám bệnh, chữa bệnh.

Ban soạn thảo cho biết, mục tiêu của Dự thảo Luật Phòng bệnh đối với tiêm chủng là đạt được tỷ lệ bao phủ cao, bền vững và an toàn. Tuy nhiên, mục tiêu này bị giới hạn bởi yêu cầu an toàn y tế và tính bền vững của chương trình.

Những bất cập này không chỉ gây ra sự không đồng nhất giữa các quy định của các Luật mà còn tạo ra mâu thuẫn rõ rệt trong thực tiễn quản lý tại các địa phương.

Tại Hội nghị, đại diện các Sở Y tế cho biết: Việc áp dụng quy định về chứng chỉ hành nghề tiêm chủng đang không có sự thống nhất. Điển hình là tỉnh Lào Cai, trước khi sáp nhập, mỗi mỗi tỉnh cũ lại có sự áp dụng khác nhau trong quy định yêu cầu chứng chỉ hành nghề với nhân viên tiêm chủng. 

Sự thiếu thống nhất này dẫn đến quá trình triển khai thực hiện, kiểm tra, giám sát trở nên phức tạp và thiếu cơ sở pháp lý thống nhất.

Nhấn mạnh tiêm chủng không phải là hoạt động đơn thuần mà là can thiệp y tế có rủi ro cao, ông Nguyễn Huy Quang, nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế, kiên quyết: "Hoạt động tiêm chủng bao gồm cả tư vấn tiền tiêm chủng, thực hiện kỹ thuật tiêm và đặc biệt là xử lý biến chứng cấp cứu sau tiêm". 

Những hoạt động này có tính chất can thiệp y tế và liên quan trực tiếp đến Luật Khám bệnh, chữa bệnh hiện hành. Do đó, ông Nguyễn Huy Quang nhấn mạnh: Yêu cầu người tiêm chủng phải có giấy phép hành nghề là cần thiết để đảm bảo tính tương thích pháp lý và chuẩn mực an toàn trong hành nghề y tế. Kinh nghiệm tập huấn đơn thuần không thể thay thế được quy trình cấp phép nghiêm ngặt.

Tuy nhiên, PGS. TS. Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế lại cho rằng nên tập trung vào nguyên tắc y tế công cộng và chiến lược bao phủ dịch vụ. Điều này có nghĩa là nên cân nhắc lại việc quy định cán bộ tiêm chủng cần phải có chứng chỉ hành nghề. 

Ông Trần Đắc Phu lập luận: "Việc áp đặt cơ sở tiêm chủng phải là cơ sở y tế đã được cấp phép theo Luật Khám bệnh, chữa bệnh và cán bộ tiêm chủng phải có chứng chỉ hành nghề sẽ hạn chế nghiêm trọng khả năng mở rộng diện bao phủ tiêm chủng. Mục tiêu phòng bệnh đòi hỏi tính linh hoạt và khả năng triển khai nhanh chóng trong cộng đồng". 

Theo ông Trần Đắc Phu, giải pháp hợp lý là chỉ yêu cầu tập huấn chuyên sâu cho cán bộ tiêm chủng, đồng thời quy định rõ ràng về cơ chế chuyển tuyến và hỗ trợ cấp cứu tại các cơ sở khám chữa bệnh khi có biến cố y khoa".

Ông Nguyễn Hoàng Mai, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, cho rằng yêu cầu an toàn y tế là quan trọng, tuy nhiên "Chúng ta cần phải có cái nhìn đột phá về vấn đề này". 

Kết luận Hội nghị, ông nhấn mạnh: "Luật này khó vì liên quan tới nhiều luật. Ban soạn thảo nên lắng nghe, và cần chỉnh lý thêm. Nên ứng dụng những quan điểm mới để khi Luật được ban hành có thể tương thích với những luật liên quan và các quy định của Quốc tế".