Biến vỏ hoa quả thành "da sinh học"

Từ vỏ chuối, vỏ xoài, vỏ thanh long, vốn bị coi là phụ phẩm công nghiệp, nhóm sinh viên Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Kinh tế Quốc dân đã nghiên cứu thành công vật liệu da sinh học có khả năng thay thế da động vật và da công nghiệp. Dự án mang tên EcoLuxe gợi mở tiềm năng về một ngành công nghiệp xanh, bền vững trong tương lai.

Vật liệu của tương lai

Mỗi năm Việt Nam phát sinh hơn 150 triệu tấn phụ phẩm nông nghiệp, phần lớn bị bỏ phí hoặc xử lý theo cách thô sơ. Trong khi đó, ngành thời trang, đặc biệt là ngành da giày, lại phụ thuộc chủ yếu vào nguyên liệu nhập khẩu, đồng thời để lại những ảnh hưởng môi trường nặng nề. 

Trước thực trạng ấy, nhóm sinh viên đã tìm thấy điểm chung: Biến "nguồn tài nguyên bị lãng quên" thành vật liệu của tương lai. Họ gặp nhau tại các cuộc thi khởi nghiệp, mỗi người có một thế mạnh riêng: kỹ thuật, tài chính, quản lý, marketing, nhưng đều chung trăn trở về lối sống xanh. Chính từ sự đồng điệu ấy, ý tưởng biến vỏ hoa quả thành da sinh học được hình thành.

Chị Nguyễn Thu Trang, Giám đốc Marketing dự án, cho biết quá trình nghiên cứu của nhóm gặp nhiều thách thức. 

"Vỏ hoa quả chứa nhiều nước, đường và protein, dẫn đến dễ hút ẩm, dễ mốc và nhanh phân hủy. Nhóm đã thử nghiệm hàng chục công thức khác nhau: Sử dụng phụ gia sinh học, thay đổi tỷ lệ thành phần, phủ các lớp màng bảo vệ… 

Cuối cùng, chúng tôi tìm ra giải pháp tối ưu là tăng cường độ bền kéo, nâng cao khả năng chống ẩm và chống nấm mốc mà vẫn giữ được độ mềm mại gần như da thật", chị Thu Trang nói.

Kết quả bước đầu khá khả quan. Sản phẩm da sinh học có độ bền kéo đạt 70%-80% so với da động vật, chịu được ma sát, chống thấm nước, hạn chế nấm mốc và có tính thẩm mỹ cao. Đặc biệt, vật liệu này có khả năng phân hủy sinh học tự nhiên - một ưu thế mà da công nghiệp và da động vật khó có được.

Nhóm đã đưa sản phẩm vào thử nghiệm ứng dụng thực tế với các sản phẩm túi xách, ví, balo, lót chuột, thậm chí là nội thất ô tô. Điều này chứng minh tiềm năng mở rộng của da sinh học không chỉ trong thời trang, mà còn ở nhiều ngành công nghiệp khác.

Khát vọng từ phòng thí nghiệm

Điều cốt lõi mà nhóm hướng đến không chỉ là lợi ích kinh doanh. Mỗi sản phẩm da sinh học ra đời đồng nghĩa với việc giảm khai thác da động vật, tiết kiệm tài nguyên nước, hạn chế phát thải khí nhà kính. 

Bằng việc tận dụng nguồn rác thải nông nghiệp, mô hình này còn có thể tạo thêm thu nhập cho nông dân, góp phần thúc đẩy kinh tế tuần hoàn - xu hướng đang được nhiều quốc gia quan tâm.

Theo chị Thu Trang, trong tương lai, nhóm đặt mục tiêu hoàn thiện công thức sản xuất, chính thức thành lập công ty, xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường. Họ kỳ vọng rằng trong vòng 1-2 năm, sản phẩm không chỉ được người tiêu dùng trong nước biết đến, mà còn có thể xuất hiện ở các quốc gia châu Á và xa hơn nữa. 

Nhóm cũng có tham vọng xây dựng chuỗi sản xuất khép kín "zero waste" (không rác thải), trở thành biểu tượng cho sự đổi mới sáng tạo của Việt Nam trong lĩnh vực bền vững.

Nhóm cũng mong nhận được sự đồng hành từ cộng đồng bởi lựa chọn một chiếc ví, chiếc túi hay phụ kiện làm từ da sinh học là hành động lan tỏa lối sống xanh. Mỗi người tiêu dùng chính là mắt xích quan trọng để thúc đẩy chuẩn mực mới: thời trang và tiêu dùng song hành cùng trách nhiệm môi trường.

Trong hành trình ứng phó với biến đổi khí hậu, những sáng kiến xuất phát từ những điều giản dị trong cuộc sống chính là mảnh ghép quan trọng, góp phần đưa Việt Nam bước vào bản đồ đổi mới sáng tạo xanh của thế giới.