Vì sao tiêm 2 mũi vaccine ngừa Covid-19 vẫn dương tính với virus SARS-CoV-2

Mới đây, thông tin một số nhân viên y tế tại BV Bệnh Nhiệt đới TPHCM bị nhiễm Covid-19 dù đã tiêm 2 mũi vaccine ngừa Covid-19 khiến dư luận lo ngại. Nhiều người đặt câu hỏi về khả năng sinh miễn dịch của vaccine ngừa Covid-19. Tuy nhiên, theo TS. Lê Thanh Hải, Giám đốc BV Phổi Thừa Thiên Huế, không có vaccine nào bảo vệ được 100%.

TS. Hải Cho biết, với vaccine Pfizer-BioNTech, một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y học uy tín The New England Journal of Medicine cho thấy, khả năng phòng bệnh chỉ có từ ngày thứ 12 sau mũi tiêm đầu tiên đạt hiệu quả 52%. Một tuần sau khi tiêm mũi thứ hai, hiệu quả đạt 95%.

Với vaccine AstraZeneca (Việt Nam đang sử dụng tiêm chủng) sau khi tiêm mũi đầu tiên, khả năng miễn dịch của người tiêm sẽ đạt từ 61% đến 67%, sau mũi thứ 2 đạt khoảng 81%. Còn với vaccine Moderna, theo báo cáo tỷ lệ bảo vệ là 51% sau mũi tiêm thứ nhất 2 tuần và đạt 94% hai tuần sau liều tiêm thứ hai. Như thế, tỷ lệ bảo vệ của các vaccine trên đều không đạt 100%. Có nghĩa là, vẫn có một tỷ lệ nhất định người đã được tiêm vaccine vẫn có thể bị phơi nhiễm virus SARS-CoV-2 và mắc Covid-19.

Cũng theo TS. Hải, ngoài vấn đề trên, thì thời điểm tiêm mũi vaccine thứ hai cũng chưa được nghiên cứu đầy đủ và tùy thuộc vào từng loại vaccine. Có nghĩa là, phải cần có thời gian để cơ thể nhận diện kháng nguyên của virus SARS-CoV-2. Khi đó, cơ thể sẽ huy động hệ thống miễn dịch đáp ứng lại kháng nguyên và tạo ra lượng kháng thể đủ để bảo vệ cơ thể. "Nếu vừa mới tiêm xong liều thứ hai vaccine Covid-19 thì chưa đủ thời gian để cơ thể tạo kháng thể bảo vệ. Vì vậy, người tiêm vẫn có thể phơi nhiễm virus SARS-CoV-2 và mắc Covid-19", TS Hải nói.

Ngoài ra, đáp ứng miễn dịch của cơ thể đối với vaccine là khác nhau, từ đó tạo ra miễn dịch bảo vệ cơ thể cao thấp khác nhau. Người có tỷ lệ miễn dịch càng cao đối với virus SARS-CoV-2, khả năng mắc bệnh Covid-19 sẽ càng thấp. Hơn nữa, với người cao tuổi, miễn dịch cơ thể xuống dốc, chắc chắn đáp ứng miễn dịch có khuynh hướng giảm đối với kháng nguyên có từ vaccine Covid-19 khi tiêm vào. Và kết quả tạo ra miễn dịch bảo vệ cơ thể sẽ thấp hơn so với người trẻ tuổi có hệ thống miễn dịch hoàn thiện hơn.

"Vaccine không ngăn chặn 100% lây nhiễm bệnh Covid-19, nhưng sẽ làm giảm nguy cơ lây nhiễm Covid-19 sau khi tiêm đầy đủ. Nếu không may mắc bệnh, có thể sẽ không triệu chứng hoặc nhẹ và ít diễn biến nặng, dẫn đến giảm nguy cơ nhập viện và giảm nguy cơ tử vong", TS. Hải thông tin.

Còn theo GS. Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Giám đốc BV Bệnh Nhiệt đới TPHCM, BV đã thực hiện tiêm đầy đủ 2 mũi vaccine phòng Covid-19 cho 1.200 cán bộ, thầy thuốc và nhân viên. Tuy nhiên, 53 nhân viên y tế của BV vẫn nhiễm Covid-19.

GS. Châu cho rằng, theo y văn quốc tế trong số những người đã tiêm vaccine, vẫn có tỷ lệ nhất định có thể nhiễm SARS-CoV-2. Tuy nhiên, những người đã được tiêm vaccine phòng Covid-19 nếu nhiễm SARS-CoV-2 thì ít có khả năng phát triển thành bệnh. Thực tế cho thấy trong số 52 nhân viên của BV nhiễm SARS-CoV-2 chỉ 1 người có triệu chứng nhẹ. Như vậy, nếu tiêm đầy đủ vaccine ngừa Covid-19 sẽ giảm tình trạng nặng của bệnh và không dẫn đến tử vong.

Về vấn đề này, TS. Phạm Quang Thái, Trưởng Văn phòng tiêm chủng miền Bắc, Phó Trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm (Viện Vệ sinh dịch tễ TƯ) cho biết, vaccine không đem lại sự bảo vệ tức thì. Sau tiêm mũi 1 phải ít nhất 14 ngày sau mới bước đầu có tác dụng và mức bảo vệ sau tiêm mũi 1 chỉ đạt ở mức bảo vệ rất thấp. Sau tiêm mũi thứ 2 từ 1 tháng thì vaccine mới đạt hiệu quả bảo vệ tối ưu. Tuy nhiên, hiệu quả này cũng chỉ đạt ở mức khoảng 60%-90% tùy theo loại vaccine.

TS. Thái cũng cho biết, đến thời điểm này, vaccine được sử dụng tại Việt Nam đã được chứng minh trên thực địa khi chưa có trường hợp tiêm đủ 2 mũi nào bị bệnh nặng hay tử vong. Các trường hợp nhân viên y tế đã tiêm đủ 2 mũi vaccine nhưng có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 thì 98% hoàn toàn không có triệu chứng.

"Dù đã được tiêm vaccine, người được tiêm vẫn rất cần thực hiện nghiêm các biện pháp phòng bệnh khác, đặc biệt là thực hiện biện pháp 5K để bảo vệ bản thân, gia đình, đồng nghiệp và cộng đồng", TS. Thái khuyến cáo.