Cải thiện dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Mang thai con đầu lòng ở tuổi 15, Lý Thị My, sinh năm 2008, người dân tộc Mông ở xã Nghiên Loan, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn chỉ đi khám thai duy nhất một lần khi chuẩn bị sinh. Do điều kiện gia đình khó khăn, lại mang thai khi tuổi đời còn quá trẻ nên cả thai kỳ My không có được chế độ chăm sóc dinh dưỡng hợp lý cho cả mẹ và con. Không sữa bầu, không dùng vi chất, thức ăn hàng ngày trong cả thai kỳ chỉ là cơm, rau dại, thỉnh thoảng mới được một bữa có thịt. Vì vậy nên con trai của My chào đời nhẹ cân hơn so với tiêu chuẩn.

"Em sinh con lúc 36 tuần, chỉ được 2,5kg. Lúc bầu và cả bây giờ cho con bú nhà cũng có gì ăn nấy thôi, không được bồi bổ gì. Cán bộ phụ nữ cũng vận động em đi khám thai nhưng em không dám đi vì xấu hổ với mọi người. Chồng thì mới 17 tuổi, tính trẻ con, chỉ lo chơi, chưa biết chăm sóc vợ con. Bên y tế cũng đến phát thuốc sắt, vitamin cho nhưng em bị nghén nên không uống được"- Lý Thị My chia sẻ.

Khác với My, chị Lý Thị Hoa (sinh năm 2000), xã Giáo Hiệu, huyện Pác Nặm, đang mang thai tuần thứ 31, tỏ ra rất vui mừng khi được cán bộ y tế phát viên đa vi chất dinh dưỡng. Chị cho biết: "Hôm trước mình mới đi siêu âm, bác sĩ nói con được 1,6kg rồi, cân nặng đạt tiêu chuẩn theo tuổi thai. 2 con lớn và cả con thứ 3 sắp sinh này mình đều chú trọng việc ăn uống từ khi mang thai, để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và con. Chồng đi làm hàng tháng gửi tiền về nên mỗi ngày đi chợ mua thức ăn cho mấy mẹ con, thịt cá tùy bữa. Mình trồng thêm đậu ván, rau ngót, mướp, bí đỏ và một số loại rau khác, nhà cũng nuôi được hơn 20 con gà, lấy trứng ăn và thỉnh thoảng thịt ăn. Các bác sĩ ở trạm y tế đã tư vấn cách ăn và hướng dẫn uống mỗi ngày 1 viên đa vi chất."

Ông Nông Văn Nghị, Phó Trạm trưởng Trạm Y tế xã Giáo Hiệu, huyện Pác Nặm cho biết, chương trình bổ sung đa vi chất cho các bà mẹ mang thai và sau sinh một tháng đã được triển khai từ năm 2019.

"Thời điểm hiện tại, Trạm Y tế xã Giáo Hiệu đang quản lý 13 phụ nữ mang thai. Đối với các thôn xa trung tâm, việc đảm bảo dinh dưỡng vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Thực phẩm trong các bữa ăn hằng ngày không thể cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cho bà mẹ và thai nhi, đặc biệt là các vi chất dinh dưỡng. Vì vậy việc triển khai uống đa vi chất dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai giúp chị em phòng chống thiếu vitamin, khoáng chất tốt hơn. Hiện 100% chị em ở địa phương được cấp phát uống đa vi chất dinh dưỡng hàng tháng"- ông Nghị chia sẻ.

Theo bà Ma Thị Thứ, Phó Chủ tịch Hội LHPN huyện Pắc Nặm, tỉnh Bắc Kạn, Hội LHPN các xã, chi hội trưởng phụ nữ thôn đã phối hợp với trạm y tế, nhân viên y tế thôn bản thường xuyên tổ chức tuyên truyền, vận động phụ nữ đang mang thai đi khám định kỳ, chú trọng chăm sóc dinh dưỡng cho thai phụ.

"Pác Nặm là huyện xa xôi nhất của tỉnh Bắc Kạn với hơn 98% là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Nhiều nơi điều kiện kinh tế của chị em vẫn gặp khó khăn. Vì vậy, trường hợp vì trời mưa, đường đi nguy hiểm, không tới trạm được, cán bộ phụ nữ lại cùng y tế thôn bản đưa thuốc tới tận nhà để đảm bảo các thai phụ không uống gián đoạn. Không chỉ vậy, Hội LHPN các cơ sở còn thường xuyên phối hợp cùng trạm y tế xã tổ chức truyền thông, trình diễn bữa ăn dinh dưỡng hướng dẫn cho chị em đang mang thai và nuôi con nhỏ về những kiến thức liên quan"- bà Thứ cho hay.

Theo TS.BS Trương Hồng Sơn, Viện Trưởng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam, nhiều bà mẹ mang thai ở khu vực miền núi, đồng bào dân tộc thiểu số chủ yếu vẫn ăn theo khẩu phần ăn của người bình thường. Nhưng trong quá trình mang thai nhu cầu của bà mẹ về năng lượng và những vi khoáng là vô cùng quan trọng bởi vì liên quan đến việc đảm bảo dưỡng chất cho em bé trong bụng, nhu cầu đòi hỏi rất cao, tuy nhiên chưa đáp ứng được. Chính vì thế nhiều trẻ em dân tộc thiểu số sinh ra với cân nặng và chiều cao không đạt chuẩn, thuộc thể trạng suy dinh dưỡng.

"Việc đầu tiên, ngay từ trước khi mang thai, các bà mẹ nên chuẩn bị hành trang về sức khoẻ để hạn chế được những vấn đề về suy dinh dưỡng chẳng hạn. Một bà mẹ chuẩn bị mang thai nhưng lại bị suy dinh dưỡng thì con sẽ khó phát triển tốt, nên điều chỉnh luôn, đặc biệt nếu có tình trạng thiếu máu thì phải điều trị ngay. Cần chú ý một chế độ dinh dưỡng phù hợp với cân nặng của mỗi người, điều này nên tham khảo từ bác sĩ phụ trách thăm khám, theo dõi thai kỳ"- bác sĩ Sơn nhấn mạnh.