Cầm tay chỉ việc, hỗ trợ nông dân đưa sản phẩm bán trên sàn thương mại điện tử

+ Thưa ông Phạm Công Toản, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Bắc Giang, có thể thấy, Bắc Giang là tỉnh rất thành công trong việc đưa các sản phẩm hàng hóa địa phương tiêu thụ thông qua các kênh thương mại điện tử. Trong thời gian qua, Bắc Giang đã có những hoạt động sử dụng kênh thương mại điện tử như thế nào nhằm nâng cao hiệu quả tiêu thụ hàng hóa địa phương?

Có thể nói, mỗi một dân tộc, mỗi một vùng miền đều có một nét đặc trưng rất riêng, tạo nên những sản phẩm mang nét văn hóa của đồng bào dân tộc cũng như vùng miền. Bắc Giang cũng vậy, cũng có yếu tố đặc thù của bà con dân tộc, đặc thù của điều kiện thổ nhưỡng khí hậu nên cũng đã tạo ra rất nhiều sản phẩm nổi tiếng, là đặc trưng của mỗi vùng miền.

Trong những năm qua, tỉnh Bắc Giang cũng đã hỗ trợ nhiều chính sách để xây dựng phát triển thương hiệu và tạo ra những sản phẩm mang nét đặc trưng riêng, có những lợi thế cạnh tranh riêng. 

Chúng tôi đã có được 54 sản phẩm vừa là sản phẩm chủ lực, vừa là sản phẩm đặc trưng, vừa là sản phẩm tiềm năng; và có 180 sản phẩm OCOP. Các sản phẩm của Bắc Giang đều được áp dụng khoa học công nghệ vào sản xuất như là Global GAP, Việt GAP và các chương trình quản lý chất lượng tiên tiến. Do đó cũng đã tạo được thương hiệu riêng và cũng chiếm được một số tiêu chí về chất lượng trong niềm tin của khách hàng.

Cũng chính vì điều đó mà đặt ra bài toán tiêu thụ sản phẩm cho bà con nông dân, đặc biệt là những sản phẩm mang tính chất mùa vụ cao và sản lượng lớn. Điều đó cũng tạo nên áp lực cho các cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương.

Đối với các doanh nghiệp, hợp tác xã, các hộ sản xuất chúng tôi đã triển khai ứng dụng thương mại điện tử trong một số năm qua, đặc biệt trong năm 2021 đã mang lại một hiệu quả rất cao. Năm 2021 là năm mà dịch Covid-19 diễn ra rất phức tạp. Trong bối cảnh đó, đúng vào mùa thu hoạch vải thiều của Bắc Giang, chúng tôi cũng đã phối hợp với các cơ quan của Bộ Công Thương, các cơ quan truyền thông, Bộ Thông tin và Truyền thông và các địa phương tìm cách để đẩy mạnh kênh thương mại điện tử.

Chúng tôi cũng đã ứng dụng rất nhiều giải pháp. Khi mới làm rất khó khăn, cũng chưa biết hiệu quả đến đâu; thế nhưng vừa làm, vừa học hỏi, vừa được sự hỗ trợ của các cơ quan, các Hiệp hội, các doanh nghiệp, chúng tôi thấy rằng đây là một kênh bán hàng rất mới, rất hiện đại và trong bối cảnh dịch bệnh, phát huy rất tốt vai trò của thương mại điện tử.

Trong năm 2022, tỉnh Bắc Giang đã hỗ trợ được 40  hợp tác xã và doanh nghiệp để mở các gian hàng trên các sàn thương mại điện tử và tổ chức hướng dẫn bà con ngay tại vườn cách làm hình ảnh thế nào, tiếp nhận đơn hàng chốt đơn hàng, cách đóng gói, quy trình vận chuyển hàng đến tay với người tiêu dùng như thế nào… Chúng tôi đã được hỗ trợ rất nhiều từ các sàn thương mại điện tử trong quá trình thực hiện.

Trên cơ sở đó, chúng tôi cũng đã nghiên cứu và xây dựng các chính sách giai đoạn 2021-2025 bằng việc khuyến khích, tạo ra một không khí mới trong việc ứng dụng thương mại điện tử.

Với các hợp tác xã, đầu tiên họ cũng không biết làm thế nào, nhưng bây giờ bà con cũng đã đầu tư tiền mở gian hàng, đầu tư tiền để xây dựng thương hiệu, đóng gói sản phẩm, tem nhãn sản phẩm, truy xuất nguồn gốc. Và tôi thấy đây cũng là động lực để thúc đẩy các nội dung khác trong quá trình xây dựng thương hiệu và phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm.

+ Quá trình thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa, sản phẩm của Bắc Giang qua các kênh thương mại điện tử trong giai đoạn hiện nay vừa có những thuận lợi nhưng cũng có những khó khăn nhất định. Vậy ông có thể chia sẻ, Bắc Giang đã tận dụng những thuận lợi như thế nào? Và với những khó khăn, Bắc Giang đã khắc phục ra sao, đặc biệt trong việc hỗ trợ doanh nghiệp, HTX có thể kết nối với các kênh thương mại điện tử?

Vào bối cảnh 2 năm vừa rồi, dịch như vậy, tạo nên áp lực tiêu thụ sản phẩm cho bà con, đặc biệt là các sản phẩm của bà con dân tộc miền núi. Từ những áp lực đó, chúng tôi đã thực sự tận dụng tối đa sự hỗ trợ của Bộ Công thương. Các cơ quan trực thuộc Bộ đã giúp Bắc Giang chúng tôi tiếp cận mở rộng thị trường, thông qua tất cả các kênh phân phối.

Trên cơ sở đó, chúng tôi bán hàng trên các sàn thương mại điện tử, tổ chức các hội nghị xúc tiến tiêu thụ sản phẩm nông sản của Bắc Giang thông qua chuyển đổi số. Chúng tôi làm điều này thường xuyên trong tuần. Có thể làm việc với các bạn hàng của Mỹ, Châu Âu, Trung Quốc với tần suất dày đặc. Chúng tôi cố gắng tận dụng, không bỏ sót một cơ hội nào để miễn làm sao sản phẩm Bắc Giang đến được tay của người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Cơ hội thì như vậy, còn khó khăn thì thực sự là khi làm, ngay kể cả bản thân cơ quan quản lý nhà nước như chúng tôi, cũng thấy rất là nhiều vấn đề mà mình cũng phải vừa làm, vừa phải điều chỉnh. Cụ thể như chính sách, chúng tôi tham mưu chính sách cũng chưa kịp được với sự phát triển công nghệ thông tin về chuyển đổi số. Việc hỗ trợ của Nhà nước chỉ đáp ứng một phần rất nhỏ trong sự phát triển nhanh như vậy. Đây mới chỉ là bước đầu thôi, còn rất nhiều khó khăn như quản trị khách hàng, vấn đề để sản phẩm đến tay được người tiêu dùng làm sao đảm bảo chất lượng thì còn rất nhiều điều nữa, cho nên chúng tôi cũng cần phải tiếp tục.

Một vấn đề nữa là khi tiếp cận thị trường quốc tế, chúng tôi có hỗ trợ một đơn vị để tham gia sàn thương mại điện tử Alibaba. Ngay sau khi lên sàn, trong vòng 1-2 tuần đầu lượng tương tác rất đông, có ngày 600 lượt khách hàng quan tâm nhưng tất cả sản phẩm đều yêu cầu phải là sản phẩm hữu cơ từ châu Mỹ, châu Phi, châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc…, yêu cầu chất lượng cực kỳ khắt khe. Đó chũng chính là  khó khăn nữa cần giải quyết ngay từ khâu đầu vào đến xây dựng thương hiệu và tiêu thụ sản phẩm, thì mới tận dụng được kênh thương mại điện tử là kênh để kết nối với khách hàng hiệu quả.

+ Trong thời gian tới, để tận dụng tốt hơn những cơ hội từ thương mại điện tử thì Sở Công thương Bắc Giang sẽ tập trung vào triển khai những nhóm giải pháp nào để hỗ trợ doanh nghiệp kết nối cũng như là tiêu thụ các sản phẩm của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi?

Thực sự đây là một câu hỏi đặt ra cho chúng tôi rất nhiều việc phải làm. Chúng tôi cho rằng, trước hết, cơ quan quản lý Nhà nước như Sở Công thương phải nhìn nhận lại đánh giá lại cách tiếp cận về thương mại điện tử. Ví dụ như trước kia thì ta chỉ hỗ trợ là doanh nghiệp HTX làm trang giới thiệu nhưng xu thế hiện nay thì cần có sự chia sẻ,có sự tương tác. Chúng tôi thấy rằng hỗ trợ theo hướng truyền thống sẽ không phù hợp. Bên cạnh đó, việc cần làm bây giờ là phải làm được bộ nhận diện thương hiệu. Bà con có sản phẩm chất lượng rồi thì phải có bộ nhận diện thương hiệu và phải hỗ trợ theo xu thế hiện nay, là sự tương tác giữa khách hàng và các đơn vị sản xuất, tạo sự khác biệt, để bán được hàng trên sàn thương mại điện tử.

Để giải quyết được những vấn đề như vậy, trong ngắn hạn chúng tôi sẽ tiếp tục theo đuổi mục tiêu là hỗ trợ bà con. Hiện nay chúng tôi đang phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền hỗ trợ tất cả bà con nông dân, các hộ nông dân đều có tài khoản ở trên sàn thương mại điện tử Postmart. Tuy nhiên chúng tôi cũng phải xác định là mở nhiều tài khoản, mở nhiều gian hàng nhưng cuối cùng vẫn phải bán được hàng, đó mới là vấn đề cốt lõi.

Mục tiêu dài hạn, tỉnh Bắc Giang cũng đã xác định là đến năm 2025, tỉnh Bắc Giang sẽ nằm trong top 15 tỉnh có tốc độ chuyển đổi số lớn nhất toàn quốc. Để thực hiện mục tiêu này, tỉnh Bắc Giang cũng đã xây dựng một kịch bản cụ thể, trong đó có trách nhiệm của Sở Công thương là cơ quan đầu mối để dẫn dắt, định hướng cho bà con các dân tộc, các HTX, các doanh nghiệp, các hộ sản xuất định hướng để phát triển là kinh tế số và trọng tâm là thương mại điện tử.

Để thực hiện điều này, Sở Công Thương đã ban hành kế hoạch để tập trung vào mấy việc như sau:

Thứ nhất, chúng tôi thay đổi toàn bộ phương thức xúc tiến thương mại. Trước kia, chúng tôi tổ chức hội nghị, hội thảo và chủ yếu là mang tính chất là hội thảo hành chính. Hiện nay chúng tôi thực hiện lại theo chuyển đổi số. Chính HTX mới là đơn vị thực hiện, chúng tôi chỉ hỗ trợ mang tính chất là dẫn dắt.

Thứ hai, chúng tôi hỗ trợ bà con mang sản phẩm vào những sàn thương mại điện tử lớn, phải có trình độ quản trị và phải đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin, phải có cán bộ trẻ ứng dụng, biết ngoại ngữ, đáp ứng được nhiệm vụ hỗ trợ.

Đặc biệt, để làm tốt điều này, cần có sự vào cuộc của các cơ quan quản lý Nhà nước và đầu mối là Sở Công thương chúng tôi phải phối hợp nhịp nhàng với các cơ quan, ban, ngành trong tỉnh và các Bộ, ngành trung ương các địa phương để thực hiện kế hoạch hỗ trợ bà con một cách bài bản. Hy vọng trong thời gian tới, cùng đồng hành của các cơ quan truyền thông sẽ hỗ trợ với chúng tôi để tuyên truyền bà con thực hiện hiệu quả.

+ Xin cảm ơn những chia sẻ của ông!