Chủ động tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thực hiện hiệu quả các chỉ tiêu, hoạt động của Dự án 8

Với nhiệm vụ được giao là cơ quan chủ trì Dự án 8, Hội LHPN Việt Nam đã phối hợp với các bộ, ngành và UBND các tỉnh, thành nghiêm túc chỉ đạo, tổ chức thực hiện đồng bộ, thống nhất từ Trung ương đến địa phương. Các hoạt động hàng năm của Dự án 8 được thiết kế, triển khai bám sát định hướng chung của Chương trình và linh hoạt, sáng tạo phù hợp với điều kiện thực tế từng địa phương.

Trong quá trình triển khai thực hiện Dự án 8, bên cạnh những thuận lợi như: các văn bản quy định, quản lý, hướng dẫn thực hiện Chương trình được ban hành tương đối đầy đủ và có sự điều chỉnh, bổ sung để tháo gỡ bất cập, phát sinh từ thực tiễn; TW Hội LHPN Việt Nam đã ban hành kịp thời các văn bản hướng dẫn, kế hoạch triển khai thực hiện Dự án 8; đồng thời, thường xuyên giám sát, hỗ trợ kỹ thuật, hướng dẫn các cấp Hội tháo gỡ vướng mắc trong triển khai Dự án tại địa phương.

Thực tế triển khai dự án 8 đã phát sinh rất nhiều khó khăn, vướng mắc:

- Một số vướng mắc về địa bàn, đối tượng: Ngay những năm đầu giai đoạn, một số xã địa bàn Dự án đã đạt chuẩn nông thôn mới, không còn thuộc địa bàn triển khai Dự án nên phải dừng hỗ trợ triển khai hoạt động.

Đối tượng của Dự án theo quyết định 1719/QĐ-TTg chưa làm rõ đối tượng thụ hưởng và đối tượng tác động dẫn đến cách hiểu khác nhau, trong đó có sự hiểu không đúng, dẫn tới vướng mắc về đối tượng tác động của mô hình CLB "Thủ lĩnh của sự thay đổi" ở một số địa phương (chỉ được huy động sự tham gia của trẻ em gái, không huy động trẻ em trai tham gia vào CLB, trong khi đối tượng tác động cần bao gồm trẻ em trai nhằm đảm bảo quyền của mọi trẻ em và bình đẳng giới trong tiếp cận, thụ hưởng chính sách tại địa bàn dự án).

- Công tác phối hợp giữa Hội LHPN các cấp với các ngành tại địa phương có nơi chưa chặt chẽ, còn lúng túng dẫn đến quy trình lập, phê duyệt kế hoạch, dự toán ngân sách và tổ chức thực hiện hoạt động còn chậm, muộn, kết quả tổ chức hoạt động và giải ngân còn thấp.

- Khó khăn về nguồn lực để duy trì các mô hình như Tổ truyền thông cộng đồng, CLB "Thủ lĩnh của sự thay đổi" do chưa được bố trí kinh phí duy trì hoạt động từ nguồn ngân sách địa phương theo hướng dẫn tại Thông tư số 55/2023/TT-BTC.

- Một số nội dung của Dự án khó thực hiện, như: Hỗ trợ ứng dụng khoa học công nghệ để nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ DTTS và mô hình hỗ trợ sinh kế cho nạn nhân mua bán người trở về khó thực hiện do không có/hoặc có ít đối tượng; mô hình Tổ tiết kiệm vốn vay thôn bản không thực hiện được trong giai đoạn I do vướng quy định.

- Về thực hiện các quy định quản lý và sử dụng vốn sự nghiệp theo Thông tư số 55/2023/TT -BTC: Một số định mức chi tiêu còn thấp so với yêu cầu thực tế; cách hiểu và áp dụng Thông tư giữa các cơ quan thực hiện và cơ quan Tài chính, Kho bạc ở một số nơi chưa thống nhất dẫn đến chậm trong khâu lập dự toán và thanh quyết toán hoạt động gặp nhiều khó khăn.

CLB "Thủ lĩnh của sự thay đổi" giúp trẻ em DTTS tự tin hơn

Để kịp thời tháo gỡ vướng mắc cho địa phương trong quá trình thực hiện Dự án, Trung ương Hội đã ban hành 02 văn bản điều chỉnh, bổ sung, làm rõ thêm các nội dung quy định tại Hướng dẫn triển khai Dự án 8 giai đoạn I; đề xuất bổ sung vào Thông tư 55/2023/TT-BTC ngày 15/8/2023 quy định tạo cơ chế để bố trí nguồn ngân sách của địa phương duy trì hoạt động của mô hình Tổ truyền thông, CLB "Thủ lĩnh của sự thay đổi", thiết kế các hoạt động nâng cao hiệu quả của Địa chỉ tin cậy; bổ sung thêm chính sách hỗ trợ bà mẹ dân tộc thiểu số (DTTS) sinh đẻ an toàn (gồm đi khám thai 4 lần trong thời gian thai kỳ, với mức hỗ trợ 100.000 đồng/lần; quy định nội dung, định mức hỗ trợ bà mẹ gói vật tư chăm sóc khi sinh trong trường hợp sinh từ 2 bé trở lên trong một lần sinh thì được hỗ trợ thêm 300.000 đồng/bé).

Đồng thời, công tác giám sát, đánh giá và giải quyết vướng mắc trong thực hiện Dự án là một nhiệm vụ quan trọng được Trung ương Hội LHPN Việt Nam chú trọng thực hiện thông qua việc thường xuyên nắm bắt tình hình, đồng hành, hỗ trợ địa phương triển khai thực hiện qua nhiều hình thức: họp giao ban trực tuyến định kỳ hàng quý với Hội LHPN các tỉnh, thành phố; thường xuyên cập nhật báo cáo kết quả thực hiện Dự án hàng tuần, tháng từ địa phương. Trung ương Hội đã kịp thời ban hành 15 văn bản hướng dẫn tháo gỡ khó khăn cho địa phương và 15 văn bản đề xuất với Bộ Tài chính, Ủy ban Dân tộc, Bộ Kế hoạch và Đầu tư hỗ trợ giải đáp vướng mắc, đề xuất điều chỉnh, bổ sung nội dung, quy định của chương trình; tổ chức 22 cuộc kiểm tra, giám sát trực tiếp hỗ trợ tại một số địa phương và kiểm tra, giám sát thực hiện Chương trình.

6 bài học kinh nghiệm cho các cấp Hội từ Trung ương đến địa phương

Các bài học kinh nghiệm này thu được từ thực tiễn chỉ đạo sát sao trong việc triển khai thực hiện Dự án 8 giai đoạn I, cụ thể:

Một là chủ động nghiên cứu, sớm ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện Dự án để ngay khi Chính phủ phủ phê duyệt Dự án vào năm 2021 đã có văn bản hướng dẫn ban hành kịp thời và xây dựng kế hoạch định hướng hoạt động cho cả giai đoạn.

Hai là, công tác chỉ đạo, quản lý, điều hành, phân cấp thực hiện Dự án đảm bảo thống nhất, rõ nhiệm vụ cho từng cấp và có sự phối hợp chặt chẽ với các ngành liên quan; đồng thời chú trọng triển khai sớm, đồng loạt các hoạt động nâng cao năng lực thực hiện Dự án cho đội ngũ cán bộ Hội các cấp là yếu tố quan trọng quyết định việc thực hiện đạt được các mục tiêu, chỉ tiêu của Dự án.

Ba là, công tác phối hợp chặt chẽ giữa Hội với cơ quan chủ trì Dự án và các bộ, ngành liên quan, đặc biệt là Uỷ ban Dân tộc (này là Bộ Dân tộc - Tôn giáo), Bộ Tài chính từ việc xây dựng các văn bản hướng dẫn thực hiện Chương trình, đề xuất phân bổ vốn triển khai Dự án giai đoạn, hàng năm và hỗ trợ tháo gỡ vướng mắc/khó khăn trong quá trình thực hiện Dự án.

Tại các địa phương, có sự quan tâm chỉ đạo sát sao của UBND cấp tỉnh, sự phối hợp trách nhiệm của các ngành liên quan đã góp phần thúc đẩy tiến độ thực hiện Dự án hàng năm, đảm bảo mục tiêu, tiến độ đề ra.

Bốn là, công tác kiểm tra, giám sát thực hiện Dự án được thực hiện kịp thời, thường xuyên tại các cấp là yếu tố quan trọng giúp phát hiện những vấn đề phát sinh và đưa ra biện pháp khắc phục hiệu quả.

Năm là, đẩy mạnh truyền thông rộng rãi các nội dung, hoạt động và hiệu quả, tác động của dự án với nhiều hình thức đa dạng, chú trọng truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng tạo ra sự lan tỏa sâu rộng, thu hút sự quan tâm của xã hội, sự vào cuộc của các cấp, các ngành, sự tham gia trách nhiệm của người dân cộng đồng, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ về các thông điệp của dự án.

Sáu là, huy động sự tham gia trực tiếp của phụ nữ, trẻ em và người dân cộng đồng vào quá trình khảo sát nhu cầu, lập kế hoạch và triển khai các mô hình, hoạt động của dự án để người dân chủ động đề xuất mong muốn, nguyện vọng trong việc giải quyết các vấn đề của chính họ. Đồng thời huy động sự tham gia và phát huy vai trò của đội ngũ già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng trong công tác tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức về bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề xã hội cấp thiết tại địa phương.