Chương trình giảm nghèo vượt chỉ tiêu đề ra

Bất chấp những thách thức từ dịch bệnh, thiên tai và cả những biến động kinh tế toàn cầu, ngành nông nghiệp đã kiên trì thực hiện hai chương trình mục tiêu quốc gia: Xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, mang lại những đổi thay sâu sắc trong đời sống người dân. Tỷ lệ hộ nghèo tại các huyện nghèo đến cuối năm 2024 giảm còn khoảng 25%, từ mức gần 45% đầu kỳ. Tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều cũng giảm từ 5,2% xuống 1,93%, vượt chỉ tiêu Quốc hội và Chính phủ đề ra.

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp & Môi trường Võ Văn Hưng, giảm nghèo không chỉ là mục tiêu kinh tế mà còn là trách nhiệm nhân đạo và xã hội. “Mỗi hộ dân thoát nghèo là một câu chuyện về nỗ lực vươn lên và sự hỗ trợ kịp thời từ chính sách”. Tính đến nay, trong giai đoạn 2021-2025, hơn 5.200 hộ đã thoát nghèo nhờ sự phối hợp giữa chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng.

Cùng với đó, Chương trình xây dựng nông thôn mới ghi dấu ấn với gần 262.000 công trình hạ tầng hoàn thành, bao gồm đường giao thông, trường học và hệ thống nước sạch. Những công trình này không chỉ thay đổi diện mạo nông thôn mà còn tạo cơ hội phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập và chất lượng sống cho hàng triệu người dân.

Chỉ số hài lòng của người dân, một tiêu chí quan trọng cũng được cải thiện đáng kể. Nhiều địa phương đã nâng cao chất lượng phục vụ, tạo điều kiện để người dân tiếp cận chính sách và dịch vụ công.

Chương trình mục tiêu quốc gia với chính sách từ “hỗ trợ cho ăn” chuyển sang “giúp cần câu” cho hộ nghèo, đã hỗ trợ triển khai trên 10.500 mô hình sinh kế tại cộng đồng, gần 134.000 lao động nghèo và cận nghèo đã được tư vấn, kết nối việc làm. Nhiều địa phương đã gắn việc hỗ trợ đào tạo nghề với nhu cầu thực tế của thị trường lao động tại chỗ và xuất khẩu lao động.

Các mô hình hỗ trợ chăn nuôi, làm nông nghiệp hữu cơ và đào tạo kỹ năng nghề, khởi sự doanh nghiệp không chỉ cải thiện thu nhập, mà còn giúp người dân thoát nghèo một cách tự chủ và bền vững.

Ngoài ra, Chương trình giảm nghèo bền vững còn đầu tư mạnh vào hạ tầng thiết yếu cho vùng nghèo, với hơn 2.600 công trình hạ tầng được xây dựng hoặc cải tạo, như đường giao thông nông thôn, điện, nước sạch, trường học và trạm y tế.

Cùng với đó, khoảng 90.000 căn nhà cho hộ nghèo tại các huyện nghèo đã được xây mới hoặc sửa chữa, giúp ổn định nơi ở và tạo nền tảng để người dân yên tâm phát triển sinh kế.

So với giai đoạn trước, quy mô và chất lượng đầu tư hạ tầng trong giai đoạn này được đánh giá đồng bộ hơn và bám sát nhu cầu thực tế, thay vì trải rộng và kém hiệu quả. Với việc cải thiện dinh dưỡng và chăm sóc sức khỏe nhóm nghèo, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ mang thai đã có tác động cải thiện chỉ số nghèo đa chiều (liên quan y tế, dinh dưỡng, giáo dục) trong dài hạn.

Các kết quả như trên cho thấy hiệu quả thực thi Chương trình giảm nghèo bền vững giai đoạn này có nhiều tiến bộ hơn so với giai đoạn trước. Có được điều này là nhờ vào bốn yếu tố mà Chính phủ đã nỗ lực thúc đẩy gỡ "nút thắt" trong thực hiện triển khai công tác giảm nghèo bền vững.

Thứ nhất, đó là cách xác định nghèo, nhờ cách tiếp cận đa chiều và tích hợp về nghèo nên từ đó tìm sinh kế giảm nghèo bền vững phù hợp.

Thứ hai, áp dụng công nghệ số và điều tra hộ nghèo điện tử để minh bạch hóa tiêu chí, đối tượng giảm nghèo.

Thứ ba, giảm sự phụ thuộc vào hỗ trợ tiền mặt đơn thuần, thay vào đó là hỗ trợ có điều kiện, gắn với cam kết vươn lên của người dân.

Thứ tư, các mô hình hỗ trợ sinh kế mang tính dài hạn thực sự đóng vai trò làm giảm mạnh tỷ lệ tái nghèo.

Với những kết quả đó, hy vọng đến cuối năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo toàn quốc có thể giảm xuống còn dưới 1,5%, vượt chỉ tiêu mà Quốc hội và Chính phủ đặt ra.