Công nghệ giúp người bệnh "tìm lại ký ức"

AI trở thành "bạn đồng hành" của người bệnh

Theo anh Nguyễn Chí Minh Hiếu, Trưởng nhóm nghiên cứu, "Hệ thống AI trị liệu cá nhân hóa cho bệnh nhân sa sút trí tuệ" khi hoạt động có sự phối hợp giữa người bệnh - người nhà - nhân viên chăm sóc. Hệ thống vận hành dựa trên 2 liệu pháp được công nhận trong y học: Liệu pháp hồi tưởng ký ức và Liệu pháp kích thích nhận thức. Điểm đặc biệt là AI được tích hợp song song trong cả 2 liệu pháp, giúp tăng hiệu quả trị liệu lên mức tối đa.

Với liệu pháp hồi tưởng ký ức, AI giúp người bệnh "tiếp xúc" với hình ảnh, giọng nói của người thân thông qua công nghệ Talking Face và Voice Clone... Với liệu pháp kích thích nhận thức, hệ thống đưa ra các bài tập rèn trí nhớ, phản ứng nhanh, phù hợp với từng tình trạng bệnh. Hệ thống còn tích hợp các chức năng hỗ trợ toàn diện như: kiểm tra, đánh giá mức độ bệnh; theo dõi chế độ ăn uống; nhắc nhở lịch tái khám; chatbot hỏi - đáp; thống kê tình trạng bệnh nhân gửi đến bác sĩ điều trị. Mục tiêu là tạo ra một hệ sinh thái trị liệu toàn diện, vừa giúp người bệnh, vừa hỗ trợ người thân và chuyên viên y tế.

Về mặt kỹ thuật, nhóm sử dụng công nghệ AI tạo sinh (Generative AI) kết hợp với nền tảng điện toán đám mây của Google (Google Cloud Platform) để phát triển hệ thống. Đây là 2 nền tảng tiên tiến, cho phép xử lý lượng dữ liệu lớn và tạo ra các mô hình tái tạo hình ảnh, giọng nói có độ chính xác cao.

Anh Minh Hiếu chia sẻ, hiện nay nhóm gặp 2 khó khăn. Thứ nhất là tính cá nhân hóa trong trị liệu. Không thể áp dụng một công thức điều trị cho tất cả bệnh nhân. Mỗi người có mức độ bệnh và khả năng cải thiện khác nhau. Để khắc phục, nhóm đang nghiên cứu phân loại bệnh nhân thành các nhóm trị liệu riêng biệt, từ đó xin tư vấn của chuyên gia y khoa để xây dựng lộ trình phù hợp. Khó khăn thứ hai là công nghệ tái tạo hình ảnh. Việc xử lý các tác vụ liên quan đến công nghệ AI tạo sinh cần cấu hình máy chủ phải lớn. Do giới hạn nguồn lực, hệ thống hiện vẫn gặp trở ngại về tốc độ xử lý.

Điểm đáng chú ý trong sản phẩm là bộ bài kiểm tra trí nhớ gồm 23 câu hỏi, được nhóm xây dựng dựa trên cơ sở khoa học của bài kiểm tra kinh điển do các nhà tâm lý học phát triển từ năm 1975, được sử dụng rộng rãi trong chẩn đoán và theo dõi bệnh Alzheimer.

Hướng tới cộng đồng và lợi ích xã hội

Dưới sự hướng dẫn của TS. Phan Lý Huỳnh, nhóm đang phát triển song song 2 phiên bản trên web và ứng dụng di động (app). Người bệnh chủ yếu thao tác trên điện thoại, trong khi chuyên viên y tế và người nhà sử dụng giao diện web để theo dõi tiến trình trị liệu, thống kê, báo cáo và bổ sung dữ liệu ký ức cho bệnh nhân. Đặc biệt, hệ thống được xây dựng với khả năng học hỏi và cá nhân hóa. AI có thể ghi nhận phản ứng của từng bệnh nhân, tự động đưa ra gợi ý bài tập hoặc liệu pháp phù hợp dựa trên kết quả thao tác và bài kiểm tra trước đó. Theo anh Minh Hiếu, đây chính là "trái tim" của hệ thống - nơi trí tuệ nhân tạo thực sự trở thành "người đồng hành" cùng người bệnh, không chỉ ghi nhớ dữ liệu mà còn thấu hiểu cảm xúc, tiến trình hồi phục của họ.

Trong thời gian tới, nhóm tập trung hoàn thiện toàn bộ tính năng và tiến hành thử nghiệm lâm sàng với sự tư vấn của các chuyên gia y khoa. Sau khi đánh giá hiệu quả trị liệu, sản phẩm sẽ được đưa vào ứng dụng thực tế, hướng tới hợp tác với các viện dưỡng lão, bệnh viện và trung tâm phục hồi chức năng. Trong đó, không đặt nặng mục tiêu thương mại hóa mà hướng tới lợi ích xã hội và cộng đồng là ưu tiên hàng đầu.