Đề xuất giảm độ tuổi xét nghiệm HIV tự nguyện từ 16 xuống 15 tuổi

Tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 10 sáng 23/10, Quốc hội thảo luận trực tuyến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống nhiễm virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS). Giải trình, làm rõ một số nội dung ĐBQH quan tâm, Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết: Số người nhiễm HIV qua quan hệ tình dục đã tăng từ 40% năm 2011 lên tới 70% năm 2019. Vì vậy, các quy định tại luật này làm sao để phù hợp triển khai hoạt động trong tình hình mới.

Với nội dung được phần lớn đại biểu quan tâm thảo luận về Điều 27, xét nghiệm HIV tự nguyện; trong đó quy định độ tuổi xét nghiệm HIV tự nguyện là: "phải từ đủ 15 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự".

Theo ông Nguyễn Thanh Long, vấn đề quan hệ tình dục trong giới trẻ, đặc biệt là trẻ vị thành niên, có xu hướng tăng nhanh. Theo thống kê, hàng năm có khoảng 250 ngàn dến 300 ngàn ca nạo phá thai. Trong đó 60% - 70 % là học sinh, sinh viên từ 15 đến 19 tuổi.

Bộ Y tế đã thống kê số liệu HIV trong nhóm từ 15 đến 16 tuổi đang tăng gấp 3 lần so với trước đây. Qua tham khảo kinh nghiệm quốc tế, Ban soạn thảo đã đề xuất giảm độ tuổi tự nguyện xét nghiệm HIV từ 16 tuổi xuống 15 tuổi. Theo Quyền Bộ trưởng Y tế, đa phần các cháu không muốn nói với cha mẹ việc đi xét nghiệm HIV. Tuy nhiên, quy định rất rõ là sau khi xét nghiệm thì đơn vị, cơ quan xét nghiệm có trách nhiệm phải thông báo cho bố mẹ hoặc người giám hộ đối với tất cả trẻ từ 18 tuổi trở xuống.

Với vấn đề miễn phí xét nghiệm với phụ nữ mang thai tự nguyện xét nghiệm HIV, Quyền Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết: Đây là một trong những chính sách rất nhân văn. Tuy nhiên, do những hạn chế về nguồn lực cho nên trong thời gian qua chúng ta chưa triển khai được việc này một cách rất rộng khắp. Chúng ta phải nhờ vào nguồn lực hỗ trợ của cộng đồng quốc tế cũng như huy động sự đóng góp của cộng đồng.

Trước đây, khi các bà mẹ mang thai dương tính HIV thì đã có tới 35 cháu sinh ra bị dương tính HIV do lây truyền từ mẹ sang con. Sau khi triển khai chương trình xét nghiệm và được điều trị thì con số này giảm rất rõ rệt. Việc xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai có thể dự phòng cho khoảng 99,5% các cháu sinh ra từ bà mẹ nhiễm HIV.

"Chúng tôi nghiên cứu và xin đề nghị với Quốc hội cho phép sửa đối với tất cả những phụ nữ mang thai có Thẻ bảo hiểm y tế, tự nguyện xét nghiệm HIV sẽ được bảo hiểm y tế thanh toán", ông Thanh Long nói.

Hiện nay, khoảng 90% người dân có thẻ bảo hiểm y tế; 10% còn lại sẽ do ngân sách Nhà nước đồng chi trả. "Như vậy ta đảm bảo được 100% phụ nữ mang thai sẽ được miễn phí trong vấn đề về việc xét nghiệm về đảm bảo tính công bằng như tiếp cận với việc dự phòng lây truyền từ mẹ sang con".