Giao KPI bằng chạy bộ: Tạo áp lực nặng nề cho người lao động
Áp KPI chạy bộ cần dựa trên nguyên tắc tự nguyện – linh hoạt – cá thể hóa
Nhiều doanh nghiệp gần đây triển khai quy định, nhân viên mỗi tuần phải chạy tối thiểu số km theo quy định để hoàn thành KPI. Tuy mục tiêu được được mô tả là “tăng cường thể lực”, nhưng cách triển khai lại tạo áp lực nặng nề.
Có trường hợp nhân viên phải đẩy lịch làm việc, bỏ buổi học thêm của con để tranh thủ chạy cho đủ số km trước khi hệ thống khóa sổ KPI. Một nhân viên có bệnh tim khi đề nghị được giảm chỉ tiêu đã bị sếp phản ứng gay gắt: "Làm vậy là không có tinh thần. Anh sẽ xem xét lại việc gia hạn hợp đồng".
Áp KPI kiểu "cào bằng" với chạy bộ: Phản khoa học và dễ gây hại sức khỏe
Theo các bác sĩ chuyên ngành tim mạch, chạy bộ là môn thể thao tốt nhưng không phù hợp với tất cả mọi người. Bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, Hội Mạch máu Việt Nam, cho biết nhiều bệnh nhân trẻ đến khám mới phát hiện bệnh lý tim mạch và thường hỏi: "Em có được chạy bộ không".
Câu trả lời luôn là có thể vận động, nhưng phải chọn môn phù hợp: Người bị hở van tim vẫn cần tập luyện nhưng nên chọn vận động nhẹ nhàng, cường độ đều. Chạy biến tốc (tăng - giảm tốc liên tục), cầu lông hoặc các bài gym đòi hỏi gắng sức đều có thể khiến tim bị quá tải.

Bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, Hội Mạch máu Việt Nam
Với những người có rối loạn nhịp tim nguy hiểm như Brugada, rung nhĩ, ngoại tâm thu nhĩ… việc chạy đường dài hoặc tập các môn làm nhịp tim tăng nhanh có thể gây rối loạn nhịp nặng hơn, thậm chí dẫn tới ngừng tim. Những trường hợp này chỉ nên tập yoga, đi bộ, hoặc nếu chạy thì chạy thật chậm, quãng đường dưới 3 km.
Bác sĩ khẳng định: "Nói bệnh tim không được tập thể thao là không đúng. Nhưng bắt họ chạy theo một chỉ tiêu cố định là càng sai hơn".
Nhiều đối tượng không thể "chạy theo KPI"
Chạy bộ là vận động chịu lực nên những người có vấn đề về thoái hóa khớp, thoát vị đĩa đệm, béo phì mức độ cao, hoặc người lớn tuổi chưa từng chạy dài đều có nguy cơ chấn thương khi phải chạy bắt buộc. Thậm chí người khỏe mạnh cũng không nên chạy khi cơ thể đang mệt, thiếu ngủ, stress hoặc sau ngày làm việc căng thẳng.
Trong ví dụ minh họa kể trên, việc nhân viên phải hủy lịch cá nhân và chạy vào buổi tối muộn cho kịp chỉ tiêu không chỉ gây stress, mà còn tăng nguy cơ tụt huyết áp, trượt ngã, đau cơ và rối loạn nhịp. Thể thao vốn mang lại lợi ích, nhưng khi bị ép buộc, chúng trở thành gánh nặng cả thể chất lẫn tinh thần.
Bác sĩ Mạnh cho rằng, tăng cường vận động trong môi trường làm việc là hướng đi tích cực. Một người lười vận động dễ đối mặt với tăng cân, cao huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu… Tuy nhiên, cách làm cần dựa trên nguyên tắc tự nguyện - linh hoạt - cá thể hóa.
Doanh nghiệp hoàn toàn có thể cho nhân viên chọn môn phù hợp: đi bộ, yoga, bơi, đạp xe… Ngoài ra theo dõi sức khỏe định kỳ để tư vấn bài tập phù hợp. Chỉ khuyến khích, không biến thành nghĩa vụ. Đánh giá KPI dựa trên hiệu quả công việc, không phải số km đã chạy.
Việc áp đặt một mô hình "thể thao cào bằng" có thể khiến doanh nghiệp mang tiếng tích cực nhưng lại gây ra hệ quả tiêu cực với người lao động. Sức khỏe mỗi nhân viên là khác nhau và không thể quy thành một con số 7 km hay 12 km mỗi tuần. Khi thể thao bị biến thành áp lực, nó không còn là hành vi bảo vệ sức khỏe mà trở thành rủi ro.
Doanh nghiệp muốn nuôi dưỡng văn hóa sống lành mạnh cần đặt sự an toàn lên hàng đầu, tôn trọng sự khác biệt thể trạng và tránh mọi hình thức ép buộc khiến thể thao trở thành "gánh nặng KPI".